Յանուն Հաւաքական Շահին

Սուր­ի­ա­կան տագ­նա­պի ա­ռա­ջին օ­րե­րէն, սուր­ի­ա­հա­յութ­եան, յատ­կա­պէս հա­լէ­պա­հա­յու­թեան մի­աս­նա­կան ո­գին ոչ միայն իր դրա­կան անդ­րա­դար­ձը պի­տի ու­նե­նար  դժուա­րու­թիւն­նե­րու դի­մա­կայ­ման կամ օ­ժան­դա­կու­թեան աշ­խա­տանք­նե­րու հա­մադր­ման վրայ, այ­լեւ ու­ղի պի­տի հար­թէր, որ սուր­իահայ հա­մայն­քը տագ­նա­պին նկատ­մամբ մէկ ու մի­աս­նա­կան կեց­ուածք որ­դեգ­րէ՝ հա­մայն­քի  եւ սուր­ի­ա­կան հայ­րե­նի­քի ընդ­հան­րա­կան շա­հե­րուն ծա­ռա­յե­լու, բայց մա­նա­ւանդ հա­մայն­քէն ներս ստեղ­ծե­լու հա­մե­րաշ­խու­թեան ու գոր­ծակ­ցու­թեան այն­պի­սի ա­ռողջ մթ­­նո­լորտ, որ պա­տե­րազ­մի յոր­ձա­նու­տին մէջ, հա­մայն­քը զերծ պա­հե­լով պա­ռակտ­ման ախ­տէն, վա­րա­կիչ պի­տի դառ­նար նա­եւ ե­րի­տա­սար­դա­կան միու­թիւն­նե­րուն հա­մար:

Անց­նող հինգ տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին միջ­յա­րան­ուա­նա­կան կամ հայ­կա­կան կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու հա­մա­տեղ ծրա­գիր­նե­րուն կող­քին, ող­ջու­նե­լի էին ե­րի­տա­սար­դա­կան միու­թիւն­նե­րու կազ­մա­կեր­պած մի­աց­եալ ձեռ­նարկ­ներն ու ա­նոնց հե­տե­ւան­քով ստեղծուած յա­րա­բե­րա­կան աշ­խա­տանք­նե­րու աշ­խու­ժա­ցու­մը:

Հա­մե­րաշ­խու­թեան այս մթ­­նո­լոր­տի ստեղծ­ման նպաս­տե­ցին հա­լէ­պա­հայ կազ­մա­կեր­պու­թիւն­ներն ու ազ­գա­յին, հա­սա­րա­կա­կան գոր­ծիչ­նե­րը, ո­րոնք ի­րենց գոր­ծե­լա­ո­ճով եւ ծրա­գիր­նե­րով մի­աս­նա­կան աշ­խա­տան­քի են­թա­հող պատ­րաս­տե­ցին: Ա­նոնց կող­քին էին  հո­գե­ւոր մեր պե­տե­րը, ո­րոնք գա­ղու­թի հո­գե­ւո­րա­կան, ե­կե­ղե­ցա­կան կեան­քին ծա­ռա­յե­լով մէկ­տեղ, հա­մայն­քի զա­ւակ­նե­րուն կո­րով եւ ուժ ներշն­չե­ցին՝ կան­գուն պա­հե­լու Հա­լէ­պի մայր գա­ղութն ու ազ­գա­յին, քա­ղա­քաց­ի­ա­կան գի­տակ­ցու­թեամբ շա­րու­նա­կե­լու սուր­ի­ա­հա­յու­թեան գո­յեր­թը:

Անց­նող տա­րի­նե­րու ըն­թաց­քին բնա­կա­նա­բար բաց­թո­ղում­ներ ալ պի­տի ար­ձա­նագ-րըւէ­ին, ո­րով­հե­տեւ հա­մայն­քը նա­խա­պէս ա­ղէ­տա­լի նման դէպ­քե­րու, սահմռ­կե­ցու­ցիչ քան­դում­նե­րու, զո­հե­րու, գաղ­թի, տար­հա­նու­մի, ա­հա­բեկ­չա­կան նման ա­լի­քի եւ տա­կա­ւին կեն­ցա­ղա­յին թէ ա­պա­հո­վա­կան բազ­մաբ­նոյթ  դժ­­ուա­րու­թիւն­նե­րու յաղ­թա­հար­ման հրա­մա­յա­կա­նին դէմ յան­դի­ման չէր յայտն­ուած: Այն­ուա­մե­նայ­նիւ, գա­ղու­թի միաս­նու­թեան ու­ժը ա­նոր փր­­կու­թեան գրա­ւա­կա­նը հան­դի­սա­ցաւ:

Նոյն այս ո­գի­ով սուր­ի­ա­հայ հա­մայն­քը մաս­նակ­ցե­ցաւ սուր­ի­ա­կան խորհր­դա­րա­նի օ­րէնսդ­րա­կան երկ­րորդ նս­­տաշր­ջա­նի ընտ­րու­թիւն­նե­րուն: Հա­լէ­պա­հայ կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու մի­աս­նա­կան մէկ թեկ­նած­ուի շուրջ հա­մա­ձայ­նու­թիւ­նը, այդ ուղ­ղու­թեամբ տար­ուած կազ­մա­կերպ գոր­ծու­նէ­ու­թիւ­նը, քա­րոզ­չա­կան, յա­րա­բե­րա­կան աշ­խա­տան­քը  մարմ­նա­ւո­րումն էին մէկ ու մի­աս­նա­կան կեց­ուած­քի: Կեց­ուածք, որ վս­տա­հա­բար յա­ռա­ջի­կայ օ­րե­րուն իր դրա­կան անդ­րա­դար­ձը պի­տի ու­նե­նայ հա­մայն­քի կեան­քին վրայ,  պի­տի նպաս­տէ ար­դի Սուր­իոյ մէջ ա­նոր ի­րա­ւունք­նե­րու ամ­րագր­ման, ու մա­նա­ւանդ սուր­ի­ա­կան հայ­րե­նի­քի վե­րա­կանգ­նու­մի աշ­խա­տանք­նե­րուն մէջ հա­մայն­քի դե­րա­կա­տա­րու­թեան շեշ­տադր­ման:

Ող­ջու­նե­լի էր յատ­կա­պէս, քա­ղա­քա­կան ներ­կայ պայ­ման­նե­րուն մէջ, յա­նուն հա­ւա­քա­կան շա­հի, միու­թիւն­նե­րուն, թէ ան­հատ թեկ­նա­ծու­նե­րուն զօ­րակ­ցա­կան գոր­ծե­լա­ոճն ու խոր­հր­դա­րա­նա­կան ընտ­րու­թիւն­նե­րու յա­ջո­ղու­թեան ի նպաստ տա­րած աշ­խա­տան­քը:

Մի­աս­նու­թեան այս գոր­ծե­լա­ո­ճով սուր­ի­ա­հա­յու­թիւ­նը տագ­նա­պի ճի­րան­նե­րէն դուրս գա­լով վե­րա­զար­թօնք ապ­րե­ցաւ: Վե­րա­զար­թօնք, ո­րուն շնոր­հիւ աս­տի­ճա­նա­բար պի­տի վե­րագտ­նէ  իր եր­բեմ­նի ծաղ­կուն օ­րե­րը եւ ա­նե­րեր հա­ւատ­քով սա­տա­րէ Սու­րիոյ յա­ռա­ջըն­թա­ցին, որ­պէս քա­ղա­քա­կիրթ, հայ­րե­նա­սէր ու աշ­խա­տու­նակ հա­մայնք:

ԶԱՐՄԻԿ ՊՈՂԻԿԵԱՆ

«Գանձասար»