ԱՍՏՈՒԱԾԱՊԵՏԱԿԱՆ ԿԱՌԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆ ԵՒ ԻՇԽԱՆԱԿՐՕՆԱՊԵՏՈՒԹԻՒՆ
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Եթէ բանանք հայոց պատմութեան հին էջերը, պիտի տեսնենք, որ այդտեղ եկեղեցի եւ ազգ միատեղ գոյութիւն են, որովհետեւ մեր ազգին պատմութիւնը ո՛չ եկեղեցւոյ եւ ո՛չ ալ պետութեան առանձին պատմութիւնն է. այս մէկը ի զօրու է նաեւ այլ պետութիւններու պարագային, որովհետեւ շատ հին ժամանակներէն եկեղեցի եւ պետութիւն ունեցած են յարաբերութիւններ եւ փոխազդեցութիւններ: