ԴԱՇՆԱԿԻՑՆԵՐ ԵՒ ՀԱՐՑԱԿԱՆՆԵՐ

Հա­յաս­տա­նի Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեան այ­սօր Տու­շան­պէի մէջ կը մաս­նակ­ցի Հա­ւա­քա­կան անվ­տան­գու­թեան պայ­մա­նագ­րի կազ­մա­կեր­պու­թեան (ՀԱՊԿ) գա­գա­թա­ժո­ղո­վին։ Ան ե­րէկ մեկ­նե­ցաւ Տու­շան­պէ, ուր նոյն օրն իսկ, ՀԱՊԿ-ի գա­գա­թա­ժո­ղո­վի սկսե­լէն ա­ռաջ, հան­դի­պում մը ու­նե­ցաւ հիւ­րըն­կալ երկ­րի նա­խա­գա­հին՝ Ի­մամա­լի Ռահ­մո­նի հետ։ Ե­րե­ւա­նի պաշ­տօ­նա­կան աղ­բիւր­նե­րու հա­ղոր­դում­նե­րով, Սարգ­սեան եւ Ռահ­մոն քննար­կե­ցին Հա­յաս­տա­նի եւ Տա­ճի­կիս­տա­նի մի­ջեւ երկ­կող­մա­նի եւ բազ­մա­կող­մա­նի ձե­ւա­չա­փե­րով հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցեր։ Զրու­ցա­կից­նե­րը մաս­նա­ւո­րա­պէս անդ­րա­դար­ձան քա­ղա­քա­կան, տնտե­սա­կան, մար­դա­սի­րա­կան եւ այլ ո­լորտ­նե­րէ ներս, ինչ­պէս նաեւ ՀԱՊԿ-ի կամ մի­ջազ­գա­յին այլ կազ­մա­կեր­պու­թիւն­նե­րու շրջա­նակ­նե­րէն ներս հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան, երկ­կող­մա­նի կա­պե­րու ա­պա­գայ ամ­րապնդման հնա­րա­ւո­րու­թիւն­նե­րը, փոխա­դարձ շա­հա­ւէտ ծրագ­րե­րու ի­րա­կա­նաց­ման հնա­րա­ւո­րու­թիւն­նե­րով հան­դերձ։ Սերժ Սարգ­սեան նշեց, որ եր­կու ժո­ղո­վուրդ­նե­րու բա­րե­կա­մու­թիւ­նը, Հա­յաս­տա­նի եւ Տա­ճի­կիս­տա­նի մի­ջեւ ըմբռ­նու­մի եւ յար­գան­քի ներ­կայ մա­կար­դա­կը ա­մուր հիմք են՝ հա­մա­տեղ ջան­քե­րով զար­գաց­նե­լու եւ խո­րաց­նե­լու միջ­պե­տա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը, սեր­տաց­նե­լու միջ­խորհր­դա­րա­նա­կան կա­պե­րը, հե­ռան­կա­րա­յին նա­խագ­ծե­րով հարս­տաց­նե­լու եւ երկ­կող­մա­նի հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան տնտե­սա­կան օ­րա­կար­գը։

Ող­ջու­նե­լով իր հայ պաշ­տօ­նա­կի­ցը՝ Ռահ­մոն ընդգ­ծեց, որ Տա­ճի­կիս­տան շա­հագրգ­ռուած է Հա­յաս­տա­նի հետ շա­րու­նա­կե­լու զար­գաց­նել ա­ւան­դա­կան բա­րե­կա­մա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը, խո­րաց­նել կա­պե­րը թէ՛ երկ­կող­մա­նի եւ թէ բազ­մա­կող­մա­նի ձե­ւա­չա­փե­րու մէջ։ Միջ­պե­տա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու ամ­րապնդ­ման եւ զա­նա­զան ո­լորտ­նե­րէ ներս հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան զար­գաց­ման տե­սան­կիւ­նէն Ռահ­մոն կա­րե­ւո­րեց եր­կու եր­կիր­նե­րու մի­ջեւ ի­րա­ւա­պայ­մա­նագ­րա­յին դաշ­տի ընդ­լայ­նու­մը, ինչ որ պի­տի նպաս­տէ նաեւ ա­ռեւտ­րաշր­ջա­նա­ռու­թեան ծա­ւալ­նե­րու ա­ճին։

Հա­յաս­տա­նի եւ Տա­ճի­կիս­տա­նի մի­ջեւ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու զար­գաց­ման եւ բարձր մա­կար­դա­կով ձեռք բե­րուած պայ­մա­նա­ւո­րուա­ծու­թիւն­նե­րու ի­րա­կա­նաց­ման տե­սան­կիւ­նէն եր­կուս­տեք կա­րե­ւո­րուե­ցան բարձ­րաս­տի­ճան փո­խա­դարձ այ­ցե­լու­թիւն­նե­րը։ Սերժ Սարգ­սեան Ե­րե­ւան պաշ­տօ­նա­կան այ­ցե­լու­թիւն տա­լու հրա­ւի­րեց իր պաշ­տօ­նա­կի­ցը, իսկ Ռահ­մոն շնոր­հա­կա­լու­թեամբ ըն­դու­նեց այդ մէ­կը։

Եր­կու նա­խա­գահ­նե­րը նաեւ կար­ծիք­ներ փո­խա­նա­կե­ցին Հա­յաս­տա­նի եւ Տա­ճի­կիս­տա­նի հա­մա­տեղ օ­րա­կար­գին վե­րա­բե­րեալ նիւ­թե­րու շուրջ։ Ա­նոնք անդ­րա­դար­ձան մի­ջազ­գա­յին եւ տա­րած­քաշր­ջա­նա­յին ար­դի խնդիր­նե­րու եւ մար­տահ­րա­ւէր­նե­րու։ Այս բո­լո­րը օ­րա­կար­գի վրայ կը գտնուին նաեւ ՀԱՊԿ-ի այ­սօ­րուան գա­գա­թա­ժո­ղո­վին ըն­թաց­քին։ Սերժ Սարգ­սեան ներ­կա­յա­ցուց Լեռ­նա­յին Ղա­րա­բա­ղի հիմ­նախնդ­րի խա­ղաղ կար­գա­ւոր­ման ուղ­ղու­թեամբ Ե­րե­ւա­նի ղե­կա­վա­րու­թեան եւ ԵԱՀԿ-ի Մինս­քեան խմբա­կի հա­մա­նա­խա­գահ­նե­րուն կող­մէ ձեռ­նար­կուած ջան­քե­րը։

Տու­շան­պէի գա­գա­թա­ժո­ղո­վի ա­ւար­տին Հա­յաս­տան կը ստանձ­նէ ԵԱՀԿ-ի շրջա­նա­յին նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նը։

Մինչ այդ, հարկ է նշել, որ Հա­յաս­տա­նի հա­սա­րա­կու­թեան օ­րա­կար­գին վրայ միշտ որ­պէս հարց­ման նշան կը մնայ ՀԱՊԿ-ի վստա­հե­լիու­թիւ­նը։ Ռու­սաս­տա­նի կող­մէ գլխա­ւո­րուած այս կազ­մա­կեր­պու­թիւ­նը յա­ճախ կը դի­տար­կուի հար­ցա­կան­նե­րով։ Տու­շան­պէի ներ­կայ գա­գա­թա­ժո­ղո­վի սե­մին ալ իշ­խա­նա­մէտ «Հա­յոց աշ­խարհ» օ­րա­թեր­թը գրեց, թէ Ե­րե­ւան մտա­հոգ է ՀԱՊԿ-ի կե­ցուած­քով։ Մինչ Հա­յաս­տա­նի տա­րածք­նե­րը ռմբա­կոծ­ման կ՚են­թար­կուին Ատրպէյ­ճա­նի կող­մէ, ՀԱՊԿ ո­րե­ւէ հա­կազ­դե­ցու­թիւն ցոյց չի տար։ Երկ­րի հիւ­սիս-ա­րե­ւել­քի Տա­ւու­շի մար­զի սահ­մա­նա­մերձ գիւ­ղե­րը վեր­ջերս ծանր հրե­տա­նիով ռմբա­կո­ծուե­ցան եւ այս բո­լո­րը սահ­մա­նա­յին պարզ դէպ­քեր չէին։ Ա­նոնք կը հա­մա­րուին Ատրպէյ­ճա­նի կող­մէ ստանձ­նուած մի­ջազ­գա­յին յանձ­նա­ռու­թիւն­նե­րու դրժու­մը։ Հե­տե­ւա­բար, ՀԱՊԿ-էն առ­նուազն կ՚ակ­նա­լուէր ար­ձա­գանգ մը։ Նոյն թեր­թը գրած է, թէ ՀԱՊԿ-ի յստակ հա­կազ­դե­ցու­թեան բա­ցա­կա­յու­մը Ե­րե­ւա­նի կող­մէ կրնայ գնա­հա­տուիլ որ­պէս այդ դա­շին­քին ան­դամ եր­կիր­նե­րու յանձ­նա­ռու­թիւն­նե­րու զլա­ցում իր բո­լոր հե­տե­ւանք­նե­րով։

Հե­տաքրք­րա­կան է, որ այս բո­լո­րը կը մատ­նան­շուին այն­պի­սի ժա­մա­նա­կաշր­ջա­նի մը մէջ, երբ 2016 թուա­կա­նին Հա­յաս­տան այս դա­շին­քին շրջա­նա­յին նա­խա­գա­հի պաշ­տօ­նը պի­տի ստանձ­նէ։

Հարկ է նշել, որ մօ­տա­ւոր ան­ցեա­լին Մոս­կուա կա­տա­րած աշ­խա­տան­քա­յին այ­ցե­լու­թեան ըն­թաց­քին Սերժ Սարգ­սեանն ալ պաշ­տօ­նա­պէս յայտ­նած էր, թէ Տու­շան­պէի գա­գա­թա­ժո­ղո­վին ըն­թաց­քին ՀԱՊԿ-ի գոր­ծու­նէու­թեան վե­րա­բե­րեալ պի­տի բաժ­նէ իր դի­տար­կում­նե­րը։

Նա­խա­գահ Սերժ Սարգ­սեա­նին Տու­շան­պէ այ­ցե­լու­թեան ըն­թաց­քին կ՚ըն­կե­րա­նան Հա­յաս­տա­նի Ար­տա­քին գոր­ծոց նա­խա­րար Ե­դուարդ Նալ­պան­տեան, Պաշտ­պա­նու­թեան նա­խա­րար Սէյ­րան Օ­հա­նեան, Նա­խա­գա­հա­կան աշ­խա­տա­կազ­մի ղե­կա­վար Վի­գէն Սարգ­սեան եւ այլ բարձ­րաս­տի­ճան պաշ­տօ­նա­տար­ներ։

Տու­շան­պէի մէջ ՀԱՊԿ-ի գա­գա­թա­ժո­ղո­վը այս ա­ռա­ւօտ սկսաւ նեղ կազ­մով բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րով, ո­րոնց պի­տի յա­ջոր­դեն ընդ­լայ­նուած ձե­ւա­չա­փով աշ­խա­տանք­նե­րը՝ պա­տուի­րա­կու­թիւն­նե­րու ան­դամ­նե­րուն մաս­նակ­ցու­թեամբ։ Սերժ Սարգ­սեա­նի ա­ռըն­թեր մաս­նա­կից­ներն են՝ Ռու­սաս­տա­նի Նա­խա­գահ Վլա­տի­միր Փու­թին, Սպի­տակ Ռու­սիոյ Նա­խա­գահ Ա­լեք­սանտր Լու­քա­շեն­քօ, Ղա­զա­խիս­տա­նի Նա­խա­գահ Նուր­սուլ­թան Նա­զար­պա­յեւ, Խրղը­զիս­տա­նի Նա­խա­գահ Ալ­մազ­պէք Ա­թան­պա­յեւ, Ի­մա­մա­լի Ռահ­մոն եւ ՀԱՊԿ-ի Ընդ­հա­նուր քար­տու­ղար Նի­քո­լայ Պոր­տիու­ժա։