ՀՆԴԿԱՍՏԱՆԷՆ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՎՐԱՅՈՎ ԴԷՊԻ ԵՒՐՈՊԱ ԲԵՌՆԱՓՈԽԱԴՐՈՒԹԵԱՆ ՀԱՄԱՐ ՈՐՈՆՈՒՄՆԵՐ

Հա­յաս­տա­նի Փո­խադ­րու­թեան, կա­պի ու տե­ղե­կա­տուա­կան փոր­ձա­գի­տու­թիւն­նե­րու նա­խա­րա­րի ա­ռա­ջին տե­ղա­կալ Ար­թուր Ա­ռա­քե­լեան տե­ղե­կա­ցուց, որ բա­նակ­ցու­թիւն­ներ կը տա­րուին Հա­յաս­տա­նի վրա­յով Հնդկաս­տա­նէն դէ­պի Եւ­րո­պա բեռ­նա­փո­խադ­րում­նե­րու շուրջ։ «Ար­մէնփ­րէս»ի հա­ղոր­դում­նե­րով, ըստ փոխ-նա­խա­րա­րին, փոր­ձի նպա­տա­կով Գեր­մա­նիա­յէն ծո­վա­յին եր­կու քոն­թե­նեըր փո­խադ­րուած է Հա­յաս­տա­նի վրա­յով դէ­պի Ի­րան։ Այս փոր­ձը հնա­րա­ւո­րու­թիւն ըն­ձե­ռած է հասկ­նա­լու հա­մար այն հիմ­նա­կան խո­չըն­դոտ­նե­րը, ո­րոնք կրնան յա­ռա­ջա­նալ այս ճա­նա­պար­հին վրայ։ Ար­թուր Ա­ռա­քե­լեան ը­սաւ.

«Տա­րան­ցիկ բազ­մա­մո­տէլ փո­խադր­ման այս ու­ղին ա­ւե­լի քան տա­րի մը ա­ռաջ ծրագ­րած էինք մեր գոր­ծըն­կեր­նե­րուն հետ։ Ծո­վա­յին եր­կու քոն­թե­նեըր Գեր­մա­նիա­յէն դուրս ե­կած էր, ու­ղար­կուած Ռու­մա­նիոյ նա­ւա­հան­գիս­տը, ծո­վու ճա­նա­պար­հով տե­ղա­փո­խո­ւած էր Փո­թի, այ­նու­հե­տեւ եր­կա­թու­ղիով մին­չեւ Ե­ռաս­ղի կա­յա­րա­նը, ուր­կէ ալ ցա­մա­քա­յին ճա­նա­պար­հով հաս­ցուած էր Ի­րան։ Անհ­րա­ժեշտ էր հասկ­նալ, թէ այդ ճա­նա­պար­հը կտրած բեռ­նա­փո­խադ­րում­նե­րուն պա­րա­գա­յին ինչ կար­գի խնդիր­ներ կը յա­ռա­ջա­նան։ Նպա­տակն էր հա­մա­կար­գա­յին լու­ծում­ներ գտնել ա­նոնց հա­մար»։­

Ա­ռա­քե­լեա­նի խօս­քե­րով, ճա­նա­պար­հին յա­ռա­ջա­ցած խնդիր­նե­րը ե­ղած են բազ­մաբնոյթ։ Ան շա­րու­նա­կեց. «Ըստ էու­թեան, կը փա­փա­քէինք հասկ­նալ ժամ­կէտ­նե­րը, յստակ պատ­կե­րաց­նել այն ար­ժէք­նե­րը, ո­րոնք կը ծախ­սուին այդ փո­խադ­րում­նե­րուն հա­մար։ Են­թա­կա­ռու­ցուածք­նե­րու խնդիր­ներ ալ կրնա­յին յա­ռա­ջա­նալ, ո­րով­հե­տեւ փո­խադ­րու­թեան տար­բեր մի­ջոց­ներ օգ­տա­գոր­ծուե­ցան։ Տար­բեր են­թա­կա­ռու­ցուածք­ներ փո­խե­լու ժա­մա­նակ պէտք է հասկ­նալ՝ ար­դեօք կա՞ն ար­հես­տա­կան ո­րոշ ցնցում­ներ, ար­դեօք հնա­րա­ւո՞ր է ո­րե­ւէ նա­ւա­հան­գիս­տի մօտ գոր­ծըն­թա­ցը ա­րա­գաց­նել կամ բա­րե­լա­ւել։ Նաեւ մաք­սա­յին ձե­ւա­կեր­պում­նե­րու պա­րա­գա­յին, գու­ցէ, կարգ մը ա­զա­տա­կան կա­նոն­ներ ճշդե­լու ար­դիւն­քին կրնանք ճա­նա­պար­հը ա­ւե­լի ար­դիւ­նա­ւէտ դարձ­նել։ Մենք պի­տի վեր­լու­ծենք այդ խնդիր­նե­րը կամ պի­տի փաս­տենք, որ ա­նոնք ի սպառ կը բա­ցա­կա­յին եւ այս­պէ­սով ար­դէն գոր­ծա­րար աշ­խար­հին պի­տի ա­ռա­ջար­կուի փո­խադ­րում­նե­րու նոր տե­սակ մը»։­

Ա­ռա­քե­լեան խօ­սե­ցաւ նաեւ այն մա­սին, որ ի՞նչ ծրագ­րեր կան յա­ռա­ջի­կա­յին եւս նման տա­րան­ցիկ բազ­մա­մո­տէլ փո­խադ­րում­ներ ի­րա­կա­նաց­նե­լու ուղ­ղու­թեամբ։ «Յա­ռա­ջի­կա­յին մտա­դիր ենք եւս քա­նի մը քոն­թե­նեըր փո­խադ­րել հե­տա­դարձ ճա­նա­պար­հով։ Ծրա­գիր մը ու­նինք նաեւ մեր հնդիկ գոր­ծըն­կեր­նե­րուն հետ՝ Հնդկաս­տա­նէն բեռ­ներ փո­խադ­րե­լու հա­մար դէ­պի Եւ­րո­պա։ Ի­րա­նի կող­մէ ար­դէն պայ­մա­նա­ւո­րուա­ծու­թիւն կայ, որ նա­ւա­հան­գիստ­նե­րէն մէ­կուն մի­ջո­ցաւ կրնանք տե­ղա­փո­խել։ Մօ­տա­կայ օ­րե­րուն կազ­մա­կերպ­չա­կան աշ­խա­տանք­նե­րը պի­տի ա­ւար­տենք, իսկ Հնդկաս­տա­նի պա­րա­գա­յին ա­ռա­ջար­կը մեր կող­մէ ե­ղած է։ Հնդկա­կան կող­մի ո­րոշ պա­տաս­խա­նա­տու­ներ ցոյց տուած են հե­տաքրք­րու­թիւն, հի­մա կը շա­րու­նա­կենք բա­նակ­ցու­թիւն­նե­րը», ը­սաւ Ա­ռա­քե­լեան։