ՀԱՄԵՄԱՏԱԿԱՆ ՀԵՌԱՆԿԱՐՆԵՐ

Ե­րէկ, «Պո­ղա­զի­չի» հա­մալ­սա­րա­նին մէջ տե­ղի ու­նե­ցաւ հայ­կա­կան հար­ցին վե­րա­բե­րեալ գի­տա­ժո­ղով մը։ Աշ­խար­հի զա­նա­զան հե­ղի­նա­կա­ւոր հա­մալ­սա­րան­նե­րէն յայտ­նի մաս­նա­գէտ­ներ մաս­նակ­ցե­ցան այս գի­տա­ժո­ղո­վին, որ կազ­մա­կեր­պուած էր Պատ­մու­թեան հիմ­նար­կի (Tarih Vakfı) եւ UCLA-ի հա­մա­տեղ նա­խա­ձեռ­նու­թեամբ։ Չորս գի­տա­կան նիս­տե­րու ըն­թաց­քին ա­տե­նա­խօս­նե­րը շա­հե­կան զե­կու­ցում­նե­րով հայ­կա­կան հար­ցը խո­շո­րա­ցոյ­ցի տակ ա­ռին բա­զում ե­րե­սակ­նե­րով։ «Հա­յոց ցե­ղաս­պա­նու­թիւն. հա­մե­մա­տա­կան հե­ռան­կար­ներ» խո­րագ­րեալ ձեռ­նար­կի բաց­ման ե­լոյթ­նե­րով հան­դէս ե­կան Պատ­մու­թեան հիմ­նար­կի նա­խա­գահ Պիւ­լենտ Պիլ­մէզ եւ UCLA-ի Հա­յոց ար­դի պատ­մու­թեան ամ­պիո­նէն Սե­պուհ Աս­լա­նեան։ Այս առ­թիւ եր­կուքն ալ կա­րե­ւո­րե­ցին Մեծ Ե­ղեռ­նի 100-րդ տա­րե­լի­ցին Իս­թան­պու­լի մէջ նման գի­տա­կան ձեռ­նար­կի մը կազ­մա­կեր­պուի­լը, քա­նի որ ա­մէն ինչ սկսած էր այս քա­ղա­քէն։ Միեւ­նոյն ժա­մա­նակ ա­նոնք կանգ ա­ռին այս նիւ­թին վե­րա­բե­րեալ քննա­դա­տա­կան միտ­քի ձե­ւա­ւոր­ման կա­րե­ւո­րու­թեան վրայ։ Ող­ջոյ­նի խօս­քե­րուն յա­ջոր­դած ա­ռա­ջին նիս­տը վա­րեց Վան­կե­լիս Քեխ­րիո­տիս։ Ա­տե­նա­խօս­ներն էին՝ Տիք Մո­զըս, Փը­նար Տոստ-Նիէ­կօ եւ Ու­ղուր Իւ­միտ Իւն­կէօր։ Եւ­րո­պա­կան հա­մալ­սա­րա­նի կա­ճա­ռէն Տիք Մո­զըս իր ե­լոյ­թին մէջ անդ­րա­դար­ձաւ ցե­ղաս­պա­նու­թեան հաս­կա­ցու­թեան սահ­ման­ման եւ յետ­պա­տե­րազ­մեան շրջա­նին ա­նոր կազ­մա­ւոր­ման։ Ան հրեայ ար­մատ­նե­րով Ռա­ֆա­յէլ Լեմ­քի­նի վկա­յու­թիւն­նե­րուն լոյ­սին տակ հա­մե­մա­տու­թիւն­ներ ը­րաւ Հո­լո­քոս­տի եւ Հա­յոց Ցե­ղաս­պա­նու­թեան մի­ջեւ։

Երկ­րորդ նիս­տը վա­րեց Սե­տա Ալ­թուղ։ Ա­տե­նա­խօս­ներն էին՝ Մեհ­մէտ Փո­լա­տէլ, Քէյթ Տէյ­վիտ Ո­ւա­թեն­փոկ, Նոր­ման Նէյ­մարք եւ Քե­թի Քեր­մի­չըլ։

Եր­րորդ նիս­տը վա­րեց Այ­ֆէր Պար­թու Ճան­տան։ Զե­կու­ցում­ներ ներ­կա­յա­ցու­ցին Ճէյ Ո­ւին­թըր, Ֆաթ­մա Միւ­կէ Կէօ­չէք եւ Մե­լի­սա Պի­լալ։

Գի­տա­կան նիս­տե­րու ա­ւար­տին փակ­ման փու­լին վեր­լու­ծուե­ցան օ­րուան տե­ւո­ղու­թեան ներ­կա­յա­ցուած զե­կու­ցում­նե­րը։ Այս առ­թիւ Պիւ­լենտ Պիլ­մէ­զի եւ Սե­պուհ Աս­լա­նեա­նի ա­ռըն­թեր ար­տա­յայ­տուե­ցան նաեւ Այ­հան Աք­տար եւ անգ­լիա­ցի յայտ­նի լրագ­րող Ռա­պըրթ Ֆիսք։