ՊՐԻՒՔՍԵԼԻ ՈՍՏՈՒՄԸ

Գե­րա­մա­նիոյ Վար­չա­պետ Ան­կե­լա Մեր­քէլ յայ­տա­րա­րեց, որ Եւ­րո­միու­թեան տե­սա­կէ­տէ ա­ռաջ­նա­հերթ խնդիր կը հա­մա­րուի Եւ­րո­պա­յէ ներս տե­ղա­շար­ժի ա­զա­տու­թեան պահ­պա­նու­մը, պաշտ­պա­նու­թեան ո­լոր­տէ ներս ան­դամ եր­կիր­նե­րու մի­ջեւ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան խո­րա­ցումն ու ԵՄ-է ներս տնտե­սա­կան եւ ըն­կե­րա­յին ի­րա­վի­ճա­կի բա­րե­լա­ւու­մը։ ARD հե­ռուս­տա­կայ­նին տուած հար­ցազ­րոյ­ցին մէջ Ան­կե­լա Մեր­քէլ ը­սաւ. «Գաղ­թի տագ­նա­պի հե­տե­ւան­քով յա­ռա­ջա­ցած մար­տահ­րա­ւէր­նե­րուն կա­պակ­ցու­թեամբ մենք տե­սանք, թէ ինչ ա­րա­գու­թեամբ դար­ձեալ սահ­ման­նե­րու հսկո­ղու­թիւ­նը կը վե­րա­կանգ­նուի ու որ­քան ա­րագ մար­դիկ դար­ձեալ կը յան­գին այն մտքին, որ գու­ցէ պէտք է պաշտ­պա­նա­կան մեծ պա­տեր կա­ռու­ցել։ Ան­ձամբ, ին­ծի հա­մար սա կը նշա­նա­կէ, որ տե­ղա­շար­ժի ա­զա­տու­թեան պահ­պա­նու­մը ու­նի մեծ նշա­նա­կու­թիւն։ Երկ­րորդ ա­ռաջ­նա­հեր­թու­թիւ­նը միա­ցեալ ու­ժե­րով պաշտ­պա­նուե­լու, մար­տահ­րա­ւէր­նե­րուն դի­մա­կա­յե­լու եւ անվ­տան­գու­թիւն ա­պա­հո­վե­լու՝ մեր ըն­դու­նա­կու­թիւնն է։ Եւ եր­րոր­դը՝ բար­գա­ւա­ճու­մը, աշ­խա­տա­տե­ղի­նե­րու ստեղ­ծումն ու ըն­կե­րա­յին անվ­տան­գու­թիւնն է»։

Յի­շեալ հե­ռուս­տա­կա­յա­նին տուած հար­ցազ­րոյ­ցին մէջ Ան­կե­լա Մեր­քէլ անդ­րա­դար­ձաւ Եւ­րո­միու­թեան ա­ռաջ­նա­հերթ խնդիր­նե­րուն։ Ան պա­տաս­խա­նեց նաեւ ԵՄ-ի միա­ցեալ զի­նեալ ու­ժե­րու ստեղծ­ման հա­ւա­նա­կա­նու­թեան վե­րա­բե­րեալ հար­ցու­մի մը։ Իր խօս­քե­րով, ա­ռա­ջին հեր­թին փա­փա­քե­լի է ա­ռան­ձին բա­նակ­նե­րու մի­ջեւ սերտ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը։ Թէ ինչ­պէս պի­տի զար­գա­նայ այդ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը. սա տե­սա­նե­լի պի­տի դառ­նայ հե­տա­գայ տասն-քսան տա­րի­նե­րուն ըն­թաց­քին։ «Մենք պէտք է տե­սա­կէտ­նե­րու միաս­նա­կա­նու­թիւն ա­պա­հո­վենք ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան հար­ցե­րու մէջ։ Մենք միաս­նա­կան քա­ղա­քա­կա­նու­թիւն ա­պա­հո­ված ենք, օ­րի­նակ, Ռու­սաս­տա­նի պա­րա­գա­յին կամ Ուք­րայ­նոյ հար­ցին մէջ։ Բայց Եւ­րո­միու­թիւ­նը տա­կա­ւին միաս­նա­կան գիծ մը չու­նի՝ օ­րի­նակ Չի­նաս­տա­նի հետ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու պա­րա­գա­յին։ Բայց ար­տա­քին քա­ղա­քա­կա­նու­թեան մէջ շա­հե­րու ընդ­հան­րու­թիւ­նը, իմ կար­ծի­քով, այն պայ­մանն է, ո­րու պա­րա­գա­յին պի­տի կա­րե­նանք յա­ռաջ եր­թալ ռազ­մա­կան հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան հար­ցին մէջ», ը­սաւ Մեր­քէլ։

Ներ­կա­յիս երբ Եւ­րո­միու­թեան եւ Ա­մե­րի­կա­յի Միա­ցեալ Նա­հանգ­նե­րու մի­ջեւ ծա­գած են զա­նա­զան տա­րա­ձայ­նու­թիւն­ներ, Պրիւք­սե­լէն եւս կը հնչեն զա­նա­զան տե­սա­կէտ­ներ, ո­րոնց նշա­նա­կու­թիւ­նը կը բիւ­րե­ղա­նայ այդ տա­րա­ձայ­նու­թիւն­նե­րու լոյ­սին տակ։ Այս­պէս, ԵՄ-ի գե­րա­գոյն յանձ­նա­կա­տար Ֆե­տե­րի­քա Մո­կե­րի­նին ալ յանձ­նա­րա­րեց, որ բազ­մա­թիւ հար­ցե­րու մէջ ԵՄ կրնայ զբա­ղեց­նել Ո­ւա­շինկ­թը­նի տե­ղը։ «Messaggero» թեր­թին տուած հար­ցազ­րոյ­ցին մէջ Մո­կե­րի­նի ար­տա­յայ­տեց այն կարծի­քը, որ ստեղ­ծուած ներ­կայ ի­րա­վի­ճա­կին մէջ ԵՄ կրնայ յա­ռա­ջա­տար դեր ստանձ­նել շարք մը մի­ջազ­գա­յին բնա­գա­ւառ­նե­րէ ներս, ուր Ո­ւա­շինկ­թըն կորսնցու­ցած է իր դե­րա­կա­տա­րու­թիւ­նը։ Ան շա­րու­նա­կեց.

«Հա­ւաս­տե­լով միաս­նա­կա­նու­թիւ­նը պահ­պա­նե­լու փա­փա­քը՝ մենք պսա­կա­զեր­ծե­ցինք մեր գոր­ծըն­կեր­նե­րու այն կաս­կած­նե­րը, թէ ԵՄ կը մնայ եւ ոչ ոք կրնայ ա­նոր վնաս հասց­նել ներ­սէն կամ դուր­սէն։ Ա­ռար­կա­յա­կա­նօ­րէն՝ ԵՄ հնա­րա­ւո­րու­թիւն ու­նի յա­ռա­ջա­տար տեղ զբա­ղեց­նե­լու եւ մի­ջազ­գա­յին բազ­մա­թիւ ո­լորտ­նե­րու յա­ռա­ջա­տա­րը դառ­նա­լու շա­տե­րուն հա­մար, ո­րոնք կորսն­ցու­ցած են նման ա­ռաջ­նոր­դի տես­լա­կա­նը ի դէմս Ո­ւա­շինկ­թը­նի։ Խօս­քը կը վե­րա­բե­րի թէ՛ բազ­մա­բե­ւե­ռու­թեան, թէ՛ ա­ռեւ­տու­րին եւ թէ կլի­մա­յա­կան փո­փո­խու­թիւն­նե­րու դէմ պայ­քա­րին, հա­կա­մար­տու­թեան ի­րա­վի­ճակ­նե­րու լուծ­ման հար­ցին մէջ հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան եւ­րո­պա­կան մո­տե­լի յա­ռաջ­խա­ղաց­ման։ Այժմ շա­տե­րը կ՚ը­սեն՝ «նախ՝ Ա­մե­րի­կան» մենք նոյն­պէս կ՚ը­սենք՝ «նախ՝ Եւ­րո­պան», բայց մեր շա­հե­րը կը գոր­ծեն հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թեան եւ գոր­ծըն­կե­րու­թեան յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու ձե­ւա­չա­փով, մենք եր­բեք պի­տի չըլ­լանք ինք­նա­մե­կու­սա­ցեալ Եւ­րո­պա մը»։

­Մո­կե­րի­նիի դի­տար­կում­նե­րով, ԱՄՆ-ի քա­ղա­քա­կա­նու­թիւ­նը ան­ցու­մա­յին շրջա­նի մը մէջ է։ Սա ԵՄ-ին հա­մար ըն­դար­ձակ հնա­րա­ւո­րու­թիւն­ներ կ՚ըն­ձե­ռէ մի­ջազ­գա­յին ա­ռեւ­տու­րի դի­ւա­նա­գի­տու­թեան մէջ, Լա­տի­նա­կան Ա­մե­րի­կա­յի, Ափ­րի­կէի, Ճա­բո­նի եւ Չի­նաս­տա­նի հետ յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րու գծով։ «Սա բա­ցա­ռիկ հնա­րա­ւո­րու­թիւն մըն է, բայց միայն ե­թէ մենք կա­րե­նանք պահ­պա­նել միաս­նու­թիւ­նը», ընդգ­ծեց յանձ­նա­կա­տա­րը։