Başkan Bedros ŞİRİnoğlu VADİP’İn bugünkü toplantısında Türkİye Ermenİ toplumunun eğİTİm yaşamındakİ zorlukları DİLE getİRİyoR

Türkiye Ermeni toplumunda eğitim sistemiyle ilgili sorunlar son günlerde yeniden sıcak gündem oluşturuyor. Bu ortamda Vakıflararası Dayanışma ve İşbirliği Platformu (VADİP) da bugün bir toplantı gerçekleştiriyor. Toplantının gündeminde cemaatin eğitim yaşamıyla ilgili sorunların öncelikli yer tutacağını ön görmek zor değil.

Cemaatteki sıcak gündem, Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi’nin kuruluş yıl dönümü etkinliklerinde, Vakıf Yönetim Kurulu Başkanı Bedros Şirinoğlu’nun yaptığı konuşmanın ışığında doğdu. Cemaat okullarından bazılarının birleşmesi gerektiğini ifade eden Şirinoğlu’na karşı tepkiler dile getirildi, bazı açıklamalar da yayımlandı. Uzun bir aradan sonra bugün gerçekleştirilecek VADİP toplantısında Bedros Şirinoğlu’nun bu konulara değinmesi ve kendisine yöneltilen eleştirilere yanıt vermesi bekleniyor.

Başkan Şirinoğlu aslında çok uzun zamandan beri cemaat okullarının yapılanmasıyla ilgili gözlemlerini çeşitli vesilelerle dile getirmekte. Ermeni toplumunun bir numaralı sivil yöneticisi olmanın sorumluluğuyla, cemaatin geleceğini doğrudan ilgilendiren eğitim kurumlarının genel gidişatını sık sık yorumlamakta. Cemaat çevrelerinde çok yüksek bir hitabet performansıyla tanınmasa da, Bedros Şirinoğlu aslında elinde somut veriler olmadan konuşan bir yapıya sahip değil. Ölçüp biçtikten, her boyutuyla değerlendirdikten sonra konuşmayı tercih ettiği bilinir. Aslında derinlemesine kafa yorduğu konuları basit ve anlaşılır bir üslupla ifade etmeye çalışır. En önemlisi de öğretici bir tarzdan uzak kalmaya bakar. Başta VADİP olmak üzere, çeşitli çevrelerde Şirinoğlu uzunca bir zamandır bazı nesnel verilerin altını çiziyor. Her seferinde tepkiler göğüslemesine karşın, bu tutuma kararlılıkla sadık kalıyor. Son günlerdeki polemik ortamında da yine kendisiyle sürekli temas halindeydik. Yaklaşık yirmi yıllık yöneticilik deneyimi ve ondan da uzun hayırseverlik geçmişinin birikimiyle söyledikleri kategorik olarak reddedilecek türden değil. Ne diyor Şirinoğlu? Yaklaşık kırk yıldır hayırseverlik yaptığı cemaatinin okullarının kısmen kapanmasını mı istiyor? Şirinoğlu vizyonunu, küçülerek büyüme eksenine oturtmak isteğinde.

Nitekim, uzun yıllardan beri cemaat okullarının yıllık bütçe açığı kapanamıyor. Biriken sıkıntılar bugün dağ gibi vakıfların karşısında duruyor. Şirinoğlu, eskiden hayırseverlerin yaptığı bireysel bağışlarla cemaat okullarının yıllık bütçe açığının yaklaşık yüzde yetmişinin kapandığını, bugün ise bu oranın yaklaşık yüzde otuzlara gerilediğini zikrediyor. Türkiye’nin ekonomik anlamda göğüslediği zorluklardan vakıflarımıza ve toplumumuza kaçınılmaz olarak pay düştüğünü anlatıyor. Bunun en belirgin tezahürü vakıf taşınmazlarından elde edilen kira gelirlerinin kaydettiği düşüş. Yani vakıfların öz kaynaklarından oluşan gelirler azalınca, onlara bağlı okulların bütçesine aktarılan meblağlar kaçınılmaz olarak azalıyor. Bütçe açıkları büyüyor. Piyasanın zorlu şartlarında insanların kazancı da eskisiyle kıyaslanamayacak ölçüde azaldığı için, bireylerin yaptıkları bağışlarda da büyük düşüş gözlemleniyor. Dolayısıyla, bütçe açıkları katlanarak artıyor. Yakın geleceğe dair tüm tahminler ekonomik alanda zorlu süreçlerin hemen atlatılamayacağını gösteriyor. Bu şartlar altında, mevcut açmaz daha fazla derinleşmeden, hesapların gözden geçirilmesi gerekiyor.

Başkan Şirinoğlu’nun işaret ettiği diğer bir veri de şu: Cemaat okullarımızın aslında dokuz bin öğrenci kontenjanı var, ama toplamda yaklaşık üç bin öğrenci bu eğitim kurumlarından yararlanıyor. Kendi ifadesiyle, bir anlamda dokuz bin öğrencilik bir sistemin maliyeti yaklaşık üç bin kişiden çıkartılıyor. Okul binalarının temel masraflarından başlayıp, eğitmen maaşlarına uzanan bir yelpazede açıklıyor bu hesaplamayı. Mevcut gidişle yakın gelecekte sistemin kendiliğinden çökebileceğini, bir çok okulun kaçınılmaz olarak kapanabileceğini, dolayısıyla bıçak kemiğe dayanmadan tedbir alınması gerektiğini açıklıyor. Bugün bazı okulları birleştirerek, gelecekte kaçınılmaz olarak çok daha yüksek sayıda okuldan feragat etmenin önüne geçilebileceğini anlatıyor. Cemaatin, bu sorunları öteledikçe gelecekte daha büyük mağduriyetlerle karşılaşacağını ve vakıf yöneticilerinin bu ağır sorumluluklardan kaçınmamaları gerektiğini anlatıyor.

Başkan Şirinoğlu son günlerde 2000’li yıllardan bu yana okulların geleceği bağlamında yürütülen çalışmalar ışığında hazırlanan raporları da tozlu raflardan indirmiş. Kendisinin bugün ifade ettiği görüşlerin aslında bir alt yapısının olduğu kanaatinde. VADİP’in bugünkü toplantısında bu müktesebatı da hatırlatmayı düşünüyor. İşte bunlar Bedros Şirinoğlu’nun işaret ettiği hususlar...

Bugünkü toplantıda oluşacak ortamı herkes dikkatle beklemekte. Belli ki önümüzdeki günlerde de bu konu cemaat gündemindeki öncelikli yerini koruyacak.

Ara KOÇUNYAN