ԱՄՆ-Ի ՄԱՐԴՈՒ ԻՐԱՒԱՆՑ ՏԱՐԵԿԱՆ ԶԵԿՈՅՑԻՆ ՄԷՋ ՔՆՆԱԴԱՏՈՒԹԻՒՆՆԵՐ՝ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՍՑԷԻՆ

Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու պետական քարտուղարութիւնը հրապարակեց՝ 2024 թուականի Մարդու իրաւանց պաշտպանութեան զեկոյցը։ «Ազատութիւն» ռատիոկայանի հաղորդումներով, այս առթիւ շեշտուեցաւ, որ թէեւ Հայաստանի Սահմանադրութիւնն ու օրէնսդրութիւնը կ՚արգիլեն կամայական ձերբակալութիւնն ու իւրաքանչիւր քաղաքացիին իրաւունք կու տան դատարանէ ներս վիճարկել ազատազրկման օրինականութիւնը, սակայն, երկրի կառավարութիւնը միշտ չի պահպաներ օրէնքի այդ դրոյթները։ Ըստ իրաւապաշտպաններու՝ Հայաստանի ոստիկանութիւնը երբեմն անձեր կը ձերբակալէ՝ որպէս պատիժ, առանց պաշտօնական մեղադրանքի։ Փաստաբանները նշած են նաեւ, որ միեւնոյն հանգամանքներու մէջ ձերբակալուած անձերու պարագային դատարանները յաճախ իրերատարբեր վճիռներ կ՚արձակեն։ Զեկոյցին մէջ ընդգծուած է, որ հաւաստի հաղորդումներ կան նաեւ այն մասին, թէ պաշտօնեաներու կողմէ կտտանքներ եւ խոշտանգումներ կը կատարուին։

Զեկոյցին մէջ մէջբերուած է տեղական իրաւապաշտպան կազմակերպութիւններու ահազանգը, ըստ որու՝ իրաւապահները խոշտանգած կամ բռնութեան ենթարկած են կալանաւորուած անձեր ու մնացած են անպատիժ։

Այս խնդիրներուն մէջ օրինակներով խորանալու առընթեր, զեկոյցին մէջ անդրադարձ կատարուած է բանտի մէջ խաղաղ պայմաններու ներքեւ շարունակուող մահուան դէպքերու։ Իրաւապաշտպաններու եւ զոհերու ընտանիքներու կարծիքով՝ իրաւապահները պատշաճ քննութիւն չեն իրականացներ եւ ի սկզբանէ նման դէպքերը կ՚որակեն ինքնասպանութիւն։ Այսպէսով անոնք կը նուազեցնեն յանցագործութեան բացայայտման եւ արդարադատութեան հաւանականութիւնը։ Զեկոյցին մէջ արձանագրուած է, որ կառավարութիւնը սահմանափակ քայլեր կը ձեռնարկէ՝ մարդու իրաւանց խախտումներ կատարած նախկին կամ գործող պաշտօնեաները գտնելու եւ պատժելու ուղղութեամբ։

Խօսքի ազատութեան բաժնին մէջ զեկոյցը կ՚արձանագրէ, որ կառավարութիւնը ընդհանուր առմամբ յարգած է այս իրաւունքը, թէեւ եղած են բացառութիւններ։