ԶԵԿՈՅՑ

Պատրիարքական Աթոռս անհրաժեշտ նկատած է հանդէս գալ սոյն յայտարարութեամբ՝ Հայաստանի Հանրապետութեան Մեծայարգ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի Իսթանպուլ վերջին այցելութեան զուգահեռ ստեղծուած արձագանգներու պայմաններուն ներքեւ։ 

Իրականութեան մէջ, դժուար է հասկնալ այժմ շրջանառութեան մէջ մտած շարք մը պնդումներն ու վերագրումները։ Արդարեւ, կարգ մը շրջանակներ կը յամառին չհասկնալ՝ մեր կողմէ ազատ կամքով դրսեւորուած պարզ ու հիմնական հակազդեցութիւնը, որուն պատճառները բացայայտ են բոլոր անոնց համար, որոնք ընթացիկ օրակարգին կը հետեւին։ Անոնց որդեգրած յամառ կեցուածքը կը ձգտի արհեստական բանավէճ մը հրահրել՝ մանաւանդ ընկերային ցանցերու վրայ խնդիրներու աղաւաղեալ մատուցմամբ։

Աշխարհասփիւռ հայ ժողովուրդին մեծամասնութիւնը կը պատկանի Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցւոյ հօտին։ Լուսաւորչահաստատ մեր Մայր Եկեղեցին ունի պատմական եւ մշակութային խոր արմատներ։ Հայոց եկեղեցին, կրօնական հաստատութիւն մը ըլլալու առընթեր, կարեւոր դեր ստանձնած է հայեցի ինքնութեան կազմաւորման եւ յարատեւութեան համար։

Հայաստանի Հանրապետութեան Մեծայարգ Վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան վերջին շրջանին մեր Սուրբ Եկեղեցւոյ դէմ կ՚ունենայ ելոյթներ, որոնց մէջ կը նախընտրէ օգտագործել հայհոյախառն լեզու մը եւ գրգրիչ ոճ մը։ Աւելի՛ն, ազգիս Վեհափառ Հայրապետին՝ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսին հասցէագրուած պարսաւանքները կը թիրախաւորեն թէ՛ Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցին եւ թէ՛ մեր հաւատացեալ ժողովուրդի խիղճը, պատմական սրբութիւնները, ինչ որ խորապէս կը վիրաւորէ մեր եկեղեցւոյ աշխարհասփիւռ զաւակները, որոնք մկրտուած են նոյն աւազանէն, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնէն բաշխուած Սրբալոյս Միւռոնով։

Եկեղեցին՝ որպէս հաստատութիւն կշտամբելու ուղղեալ արշաւը անդրանցած է քաղաքական եւ իրաւական բանավէճի սահմանները, իսկ ընկերութեան արժէքներու, պատմական յիշողութեան եւ կրօնական կառոյցներու հետ բաղխումի վիճակ յառաջացնելը անընդունելի է։ Մեր Սուրբ Եկեղեցին խոր արմատներով կրօնական հաստատութիւն մըն է։ Անոր դէմ սպառնական արտայայտութիւնները քաղաքական նպատակներու ծառայեցնելու փորձերը կրնայ հանրային կարծիքի մօտ խոր պառակտում մը յառաջացնել, նաեւ վնասել ընկերային համերաշխութիւնը։ Բացայայտ է, որ նման բեւեռացումներու յղի արտայայտութիւնները օգուտ չեն բերեր առաջին հերթին Վսեմաշուք Պարոն Վարչապետին՝ մանաւանդ, երբ Կովկասի տարածաշրջանը կ՚եռեւեփի։

Այս ծիրէն ներս Պատրիարքական Աթոռս յարմար դատած է իր արդար հակազդեցութիւնը ցոյց տալ Մեծայարգ Պարոն Վարչապետին եւ ցոլացնել, թէ առկայ ձգտեալ վիճակը ո՛չ միայն Հայաստանի, այլեւ սփիւռքի մէջ եւս յառաջացուցած է բացասական մթնոլորտ եւ դժգոհութեան հոսանք։ Այլապէս, ինչպէս անցեալ շուրջ 35 տարիներուն, այսօր ալ Պատրիարքական Աթոռս բոլորանուէր ձեւով կը խրախուսէ Թուրքիա-Հայաստան յարաբերութիւններու բնականոնացման գործընթացը ու մշտապէս կ՚աղօթէ, որպէսզի Բարձրեալն Աստուած յաջողութիւն պարգեւէ բարիդրացիութեան ուղղեալ այդ ջանքերուն։ Մնացեալ պնդումները, որոնք թիւր տպաւորութիւն ստեղծելու հետամուտ են, միանշանակ դատապարտելի կը համարուին մեր համայնքի դրական սպասումներուն, յուսադրուած տրամադրութիւններուն, նաեւ պատասխանատուութիւններուն ու շահերուն տեսակէտէ։

Կը յուսանք, թէ մերազն հաւատացեալ ժողովուրդը ճիշդ կ՚ընկալէ Պատրիարքական Աթոռիս սոյն արժանապատիւ եւ շինիչ կեցուածքը՝ ի պաշտպանութիւն Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցւոյ պատմական առաքելութեան եւ մեր նուիրական, բարոյական արժէքներուն։ Այդ կեցուածքին պարփակած պատգամը ուղիղ համեմատութեան մէջ է մեր հոգեւորականաց դասու անդամներու սքեմի նկատմամբ հաւատարմութեան եւ հնազանդութեան ուխտին հետ։ Չմոռնալ, որ մեր հոգեւորականաց դասու իւրաքանչիւր անդամը օծուած է՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնէն բաշխուած Սրբալոյս Միւռոնով։ 

Մեր աղօթքն ու մաղթանքն է, որ այս ձգտեալ կացութիւնը ժամ առաջ վերջ գտնէ եւ Ամենակալ Տիրոջ կամքով վերահաստատուին խաղաղութիւնն ու համերաշխութիւնը։ Այդ պարագային ո՛չ միայն Պատրիարքական Աթոռոյս, այլեւ Հայաստանեայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցւոյ աշխարհասփիւռ զաւակներու սրտի դռները յարգանքով եւ սիրով կը բացուին Մեծայարգ Վարչապետին առջեւ։

ՊԱՏՐԻԱՐՔՈՒԹԻՒՆ ՀԱՅՈՑ

*

CEMAATİMİZE DUYURU

Patriklik Makamımız, Ermenistan Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Nikol Paşinyan’ın son İstanbul ziyareti sonrasında hasıl olan ortamda aşağıdaki açıklamayı zorunlu görmüştür.

Aslında, şu anda tedavülde bulunan bazı iddia ve yakıştırmaları anlamak zordur. Özellikle bazı çevreler, serbest vicdanla sergilenen basit ve temel bir tepkiyi anlamamazlıktan gelmekte ısrar etmektedir. Bu tepkinin gerekçesi nettir ve rutin gündemi izleyen herkes için sarihtir. Söz konusu çevreler, özellikle sosyal medyada sorunları tahrif ederek yapay bir polemik tetikleme ısrarındadır. 

Dünyadaki Ermenilerin büyük çoğunluğu, Ermeni Apostolik Kilisesi mensubudur. İtikadımızın babası Aziz Krikor Lusavoriç tarafından temelleri atılan Kilisemizin tarihi ve kültürel derin kökleri vardır. Dini bir kurum olmasının yanı sıra Ermeni Kilisesi, Ermeni kimliğinin şekillenmesinde ve bekasında önemli rol üstlenmiştir. 

Ermenistan Cumhuriyeti Başbakanı Sayın Nikol Paşinyan son dönemde Kutsal Kilisemize karşı çıkışlarda bulunmaktadır. Kendileri küfürle karışık bir dili ve tahrik edici bir üslubu tercih etmektedir. Bunun ötesinde Tüm Ermeniler Katolikosu Kadasetli Karekin II. Hazretleri’ni hedef alan ayıplı ifadeler hem Ermeni Apostolik Kilisesi’ni hem de müminlerinin vicdanını, tarihi kutsallarını derinden yaralamaktadır. Ermeni Apostolik Kilisesi’nin tüm dünyadaki evlatları aynı kutsal havuzdan, Ana Taht Kutsal Eçmiadzin’den dağıtılan Kutsal Yağla vaftiz olmaktadır. 

Kiliseyi bir kurum olarak suçlamanın ötesine geçen, siyasi saiklerle yürütülen ve hukuki polemik sınırlarını aşan son yaşananlar; toplumsal değerlere, tarihi hafızaya ve dini kurumlara karşı çatışma yaratması bakımından kabul edilemez niteliktedir. Kutsal Kilisemiz derin köklere sahip bir dini kurumdur. Ona karşı tehditkâr ifadelerle siyasi amaçlar gütme çabaları derin toplumsal bölünmelere neden olabilir, ruhani birliğe zarar verebilir. Böylesi kutuplaşmalara gebe açıklamalar, bütün Güney Kafkasya bölgesinin kaynadığı mevcut ortamda, özellikle de Sayın Başbakana yarar sağlamayacaktır. 

Bu kapsamda Patriklik Makamımız Sayın Başbakana tepkisini hissettirmeyi uygun addetmiştir. Burada amaçlanan, mevcut gergin ortamın tüm Ermeni dünyasında hoşnutsuzluk akımı ve olumsuz bir ortam yaratmış olduğunu yansıtmaktır.

Bunun ötesinde, geçtiğimiz yaklaşık 35 yılda olduğu gibi, Patriklik Makamımız bugün de Türkiye-Ermenistan ilişkilerinin normalleşme sürecini bütünüyle desteklemektedir. Patriklik Makamımız, Yüce Rabbimiz’in iyi komşuluk ilişkilerine yönelik bu çabaları başarılı kılması için her daim duacıdır. Bunun dışındaki iddiaların amacıyanıltıcı izlenimler uyandırmaktır. Bunların; cemaatimizin olumlu beklentileri, ümitli ortamı ve sorumlulukları, çıkarları bakımından mahkûm olması kaçınılmazdır. 

Patriklik Makamımız’ın söz konusu onurlu ve yapıcı duruşunun imanlı halkımız tarafından doğru algılanacağı umudundayız. Bu tavır Ermeni Apostolik Kilisesi’nin tarihi misyonunu ve kutsal, manevi değerlerini koruma amacı gütmektedir. Bu tavrın içerdiği mesaj, ruhbanlarımızın kisvelerine sadakati ve Kilise hiyerarşisine bağlılık yeminiyle doğru orantılıdır. Unutulmamalıdır ki, ruhban sınıfımızın her üyesi Ana Taht Kutsal Eçmiadzin’den dağıtılan Kutsal Yağla takdis edilmiştir. 

Duamız ve dileklerimiz bu gergin ortamın bir an önce son bulması yönündedir. Yüce Rabbimiz’in iradesiyle barışın ve uyumun tekrar sağlanacağı beklentisindeyiz. Bu durumda sadece Patriklik Makamımız’ın değil, aynı zamanda Ermeni Apostolik Kilisesi’nin dünyadaki tüm inançlı evlatlarının gönül kapıları saygı ve sevgiyle Sayın Başbakan’ın önünde açılacaktır.

Saygılarımızla,

ERMENİ PATRİKLİĞİ