ԵՐԵՒԱՆԵԱՆ ԱԿՆԱՐԿՆԵՐ

-Օօօ, պա՛պ, տես հոս ի՞նչ կը ծախեն: «Սո՜ւս»: Յիշեցի՞ր:

-Ինչպէ՞ս չեմ յիշեր, հարկաւ յիշեցի, ի՛նչ համով էր օշարակը:

Այսպէս հայրենադարձ հայր ու որդի կը մօտենան տատիկին, որ նստած է Վերնիսաժի հանդիպակաց, Խանճեան պողոտայի անցումին մուտքը, գիւղական արտադրութեամբ յագեցած տոպրակները դէմը շարած անցորդներուն ուշադրիր հայեացքները կը խուզարկէ, որ երբ փայլուն սեւեռում մը նկատէ՝ իսկոյն հմուտ վաճառողի պէս որսայ, եւ՝

-Տղայ ճան, արի՛ էլի, իմացա՞ր սա ինչ է, ձեզ նման շատ արտասահմանցիք գալիս վերցնում են ինձանից: ի՞նչ էիք ասում, անունը ո՞նց էիք տալիս...,- աջ ձեռքը ծնօտին յենած, մտածկոտ տեսք մը կ՚առնէ, որ կարծես հի՛մա պիտի յիշէ բոյսին օտար անունը:

-«Սուս» կ՚ըսենք, տատի՛կ: Այս ճիւղերով, մեր մօտ, արաբները օշարակ կը պատրաստէին...,- կը պատասխանէ պատանին, որ կարծես յուշերէն քաղած այս պատկերը կը շարունակուի տակաւին մտքին մէջ ու կ՚ուզէ բան մը եւս աւելցնել:

-Այո՛, արաբական տարազով մարդիկ, զոյգ մը պղնձեայ թասերը իրարու զարնելով, եղանակաւոր շեշտով կը պտըտէին ու կը ծախէին փողոցներուն մէջ, մա՛նաւանդ Րամատան ամսուն. անոնք ծոմը այս օշարակով կը բանային, որ դիւրութեամբ մարսեն ուտելիքները,- կը շարունակէ հայրը իյնալով նոյն յուշերուն գիրկը:

-Սրա անունը մատուտակ է, ազի՛զ ճան. մենք օշարակ չենք սարքում, դեղ ենք սարքում, ինչպէս ասացիք ստամոքսի մարսողութեանն է օգնում մատուտակը, նաեւ արիւնն է մաքրում: Դուք ո՞նց էք օշարակ սարքում...:

Կը շարունակուի զրոյցը քիչ մը արեւելեան համ ու հոտով, քիչ մըն ալ՝ հայկական: Կը խառնուին իրարու, կ՚ընդելուզուին արժէքները, տեսակէտերը յուշերու հաճելի շաղախով մը: Հայրը մի քանի ճիւղ մատուտակ կը վերցնէ ու իսկոյն կինը կու գայ ու կը միանայ ընտանիքին: Տատիկը նոր յաճախորդ մը որսալ ջանալով՝

-Ալոճ էլ ունե՜մ, ուրց էլ ունե՜մ. տեսնո՞ւմ էք, դաշտային ուրց են սրանք,- կը մատնա-նըշէ ունեցածները:

-Օօօ, «սո՞ւս առած էք»,- զարմացած կը հարցնէ կինը նայելով ամուսինին ձեռքի ծրարին,- Ալո՞ճ է անիկա, ի՞նչ օգուտ ունի, իսկ ուրցը բացի դաշտէն, ուրկէ՞ կարելի էր հաւաքել որ...,- կ՚երգիծէ կինը ինքզինք գիտունի տեղ դնելով:

-Աղջի՛կ ճան, ուրցի փոխարէն դաղձ էլ են վաճառում, դրա համար եմ ասում, որ սրանք դաշտերից եմ ժողվել, իսկ դաղձը աճում է անանուխի նման ու նրա մօտ, պարտէզներում. ցանում են, էլի՛: Նրանց համերն ու բոյրերը նման են, դրա համար վաճառում են չիմացողներին ու խաբում,- կը բացատրէ տատիկը:

-Շատ աղէկ, տատի՛կ ճան, ինծի քիչ մը ուրց տո՛ւր, ես կը սիրեմ ուրցով թէյը,- կինը կը սկսի առեւտուրի,- իսկ աս ալոճը ի՞նչ է:

-Սա էլ շատ օգտակար բոյս է, սրտի աշխատանքն է համակարգում,- իր ապրանքը կը ծանուցէ տատիկը:

Հաճելի գնումներ ըրած ընտանեօք կ՚ուղղուին տուն: Ճամբու եզրին, վաթսունն անց տղամարդ մը, ձեռքը պարզած կը մօտենայ.

-Յիսուն դրամով օգնէք, էլի՛,- ըսելով:

Քիչ անդին, կանաչիներ ծախող կին մը կը գանգատի.

-Տոկոսով փող է տալիս, տներ ու կալուածներ է թիզել ու տեսէք ի՞նչ է անում,- նայուածքը մուրացիկին ուղղելով:

Կինը ուշադրութեամբ կը նայի մուրացիկին, առաջին հայեացքէն անծանօթ կը թուի, բայց հետզհետէ ծանօթութիւն մը կը նշմարէ անոր վրայ, աւելի խուզարկու սեւեռումով մը կարծես կը բացայայտէ մուրացիկին ինքնութիւնը, ու՝

-Այս մարդը մեր վարձակալած տան թաղի փուռին տէրը չէ՞, յաճախ հանդիպած եմ իրեն հոն, երբ գնումի համար մտած եմ, վերահսկողի պէս, խիստ ոճով, կը յանդիմանէ աշխատողները:

Մուրացիկը իսկոյն կ՚անհետանայ անոնց դէմէն:

Այ քեզ բա՜ն...

Ա­ՆԻ ԲՐԴՈ­ՅԵԱՆ-ՂԱԶ­ԱՐԵԱՆ