ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
«Երբ մեծատաղանդ երգիծաբանը մեռաւ, գրպանէն չորցած կտոր մը հաց ու սոխ ելան» եւ այսօր հայ գիր ու գրականութեամբ զբաղուող գրեթէ շատերու գրապանները լեցուն են նոյն սոխ ու հացով եւ այդ թշուառութեան ու հէգ իրավիճակի մեղապարտները մենք բոլորս ենք, որովհետեւ թէեւ լեզուով կ՚ընդունինք, թէ հայ մշակոյթով, հայ գրականութեամբ զբաղուիլը սրբազան առաքելութիւն է, սակայն իրական գետնի վրայ կ՚ուրանանք անոր վեհութիւնն ու բարձրութիւնը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Սիրելի՛ Գ. Իփէկեան,
Թէեւ 71 տարուայ ուշացումով, առիթը ունեցայ ընթերցելու «Ազդակ»ի կիրակի, 1 յունուար 1950 թուականի «Ի՞նչ կ՚ընենք հայապահպանման համար» խորագրեալ ձեր յօդուածը, ուր 20-րդ դարակիսուն ինքնաքննութեան կը հրաւիրէիք ազգը՝ խորհրդածելու հայապահպանման համար մեր բոլոր ըրածներուն եւ չըրածներուն մասին:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Շատ անգամ այն մտածումը կ՚ունենամ, որ այլեւս չգրեմ... որ այլեւս չգրենք եւ անխօս ու անաղմուկ մեկուսանանք՝ ազգը հանգիստ ձգելով իր հոգեվարքին մէջ: Չգրենք՝ որպէսզի սին յոյսեր ունենալով աւելիով չհիասթափուինք, եւ այսպէս հեռուէն զննենք անոր դէպի անդունդ գացող յամառ քայլերը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Երեքշաբթի, 7 մարտ 1967 թուականին վիպագիր ու հրապարակախօս Շահան Շահնուր Փարիզէն գրադատ Գրիգոր Շահինեանին կը գրէր նամակ մը, որուն մէջ ուշադրութիւնս կը գրաւէր հետեւեալ տողերը. «Առանց նոյնիսկ կողքի մերկացումին, ես պիտի գուշակէի թէ դուք ընդգրկած էք ուսուցչական ասպարէզը»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Յեղյեղուկ ու դիւրափոփոխ խառնուածքի տէր ըլլալը մեր ազգի մեծագոյն մորմոքն է, որովհետեւ մեր այդ բնութիւնը պատճառ կ՚ըլլայ, որպէսզի մենք մէկ ծայրայեղութենէ անցնինք այլ ծայրայեղութեան, առանց կարենալու անոնց միջեւ միջին մը ստեղծելու:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Նախորդ յօդուածիս մէջ խօսեցանք մեր մէջ տարածուած օտարամոլութեան ախտին մասին, որ սպառնալիք է մեր ինքնութեան ու ազգային դիմագիծին: Սակայն այդ օտարամոլութեան ախտը առանց դադար առնելու կը շարունակէ ներխուժել մեր արեան մէջ՝ մեզ հեռացնելով հայկականէն ու մօտեցնելով օտարին:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Երբեւիցէ լսա՞ծ էք օտար երաժշտութիւն, կարդացա՞ծ էք օտար գրականութիւն, ներկայ գտնուա՞ծ էք օտար թատրերգութեանց եւ կամ երգահանդէսներու: Նուազագոյնը օտարալեզու ժապաւէն նայա՞ծ էք. եթէ այո, հետեւաբար համակարծիք պիտի ըլլա՞ք այն տեսակէտին, որ օտարինը աւելի գրաւիչ, դիւթիչ ու հրապուրիչ է քան՝ հայկականը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ժամանակէ մը ի վեր էական նիւթ դարձած է Հայոց լեզուի պահպանման խնդիրը: Աւելի քան տասնեակ մը շեշտ կը դրուի լեզուի պահպանման, որովհետեւ աննշմար ձեւով կամաց կամաց մեր մայրենին կը փոխարինէ օտար լեզուներ (ինչ որ մեզ յառաջդիմած ըլլալու պատրանքը կու տայ) եւ կամաց կամաց կ՚անէանայ լեզուն:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Աւելի քան 300 տարիներ առաջ իշխանաւոր մը մօտենալով Խանին կ՚ըսէ. «սեւագլուխ մի անիծանէ զիս, եւ զքեզ հայհոյէ...»: Խանը ջղայնանլով կանչել կու տայ ամբաստանեալը ու կը հարցնէ. «մեք զի՞նչ չար արարաք` որ զմեզ հայհոյես»:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Առակները, առածներն ու ասոյթները մի՛շտ ալ հայելին եղած են ազգի մը. նոյնիսկ ո՛չ պաշտօնապէս տարածուած զրոյցներ ուղղակի կամ անուղղակի ձեւով երկրի վիճակն ու որպիսութիւնը կը փոխանցեն: Այդ զրոյցները ցոյց կու տան տուեալ ժամանակի իրավիճակը՝ ըլլայ դրական կամ ժխտական:
