Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ե­կե­ղեց­ւոյ մե­ծա­գոյն աս­տուա­ծա­բան հայ­րե­րէն մին է Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս Աւ­րե­լիոս։ Օր մը իր ա­շա­կերտ­նե­րէն մին կը մօ­տե­նայ ի­րեն եւ կը հարց­նէ. «Ի՞նչ է քրիս­տո­նէա­կան ա­ռաջ­նա­կարգ ա­ռա­քի­նու­թիւ­նը»։ Եւ Սուրբ Օ­գոս­տի­նոս կը պա­տաս­խա­նէ. «Խո­նար­հու­թի՛ւն»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ի­մա­ցա­կա­նու­թիւ­նը, մարդ­կա­յին ա­ռա­քի­նու­թիւն­նե­րու՝ գլխա­ւոր, ա­մուր, կե­ցուածք մըն է՝ կա­յուն տրա­մադ­րու­թի՛ւն մը։ Ան սո­վո­րա­կան կա­տա­րե­լու­թիւն մը կ՚են­թադ­րէ, որ կը կա­նո­նա­ւո­րէ մար­դուս ա­րարք­նե­րը, կը կար­գա­ւո­րէ մարդ­կա­յին կիր­քե­րը եւ կ՚ա­ռաջ­նոր­դէ վար­քը ըստ բա­նա­կա­նու­թեան եւ հա­ւա­տա­լիք­նե­րու, ան­շեղ սկզբունք­նե­րու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին ի­մաս­տու­թիւ­նը եր­բեմն կը հա­կա­սէ ճշմա­րիտ ի­մա­ցա­կա­նու­թեան եւ մարդս կ՚ա­ռաջ­նոր­դուի, կը հե­տամ­տի սխալ ճամ­բա­նե­րու՝ սխալ գա­ղա­փար­նե­րու։ Ար­դա­րեւ, մար­դուս ա­մէն խոր­հա­ծը, տես­նել կար­ծա­ծը ճշմար­տու­թիւն չէ, այլ խա­բէու­թիւն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յի­սու­սին դար­ձի եւ ա­պաշ­խա­րու­թեան կո­չը, նախ եւ ա­ռաջ նկա­տի կ՚առ­նէ մար­դուն ո՛չ թէ ար­տա­քին գոր­ծե­րը, այլ սրտին դար­ձը եւ ներ­քին ա­պաշ­խա­րու­թիւ­նը։
Ար­դա­րեւ, «ներ­քին ա­պաշ­խա­րու­թիւն»ը մարդ­կա­յին ամ­բողջ կեան­քին ար­մա­տա­կան-հիմ­նա­կան ու­ղե­փո­խում մըն է՝ կեան­քի ըն­թաց­քի փո­փո­խու­թիւն մը, ամ­բողջ սրտով, ան­կեղծ վե­րա­դարձ մը, հո­գե­փո­խում մը դէ­պի ճշմա­րի­տը, դէ­պի բա­րին եւ դէ­պի գե­ղե­ցի­կը, որ է՝ դէ­պի Աս­տուած։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յի­սուս երբ մկրտուե­ցաւ ե­րին­քէն լսուե­ցաւ ձայն մը, որ կ՚ը­սէր. «Ա­տի­կա է իմ սի­րե­լի Որ­դիս, ո­րուն ես հա­ճե­ցայ»։ Յե­տոյ Յի­սուս Սուրբ Հո­գիին կող­մէ տա­րուե­ցաւ ա­նա­պատ՝ Սա­տա­նա­յէն փոր­ձուե­լու հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ինչ­պէս յա­ճախ կը լսենք, թէ՝ մարդ սխա­լա­կա՛ն է, ան­շուշտ այս չի նշա­նա­կեր որ մարդ պա­տաս­խա­նա­տու չէ իր սխալ­նե­րէն կամ գոր­ծած յան­ցանք­նե­րէն, օ­րէն­քի դէմ թե­րա­ցում­նե­րէն եւ մե­ղան­չում­նե­րէն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յա­ճախ ին­ծի խորհր­դա­ծու­թեան նիւթ ը­րած եմ, թէ Բնու­թիւ­նը մեր ան­ձէն դուրս՝ ա­ռար­կա­յա­կան ե­րե­ւոյթ մըն է՞, թէ զայն կ՚ապ­րինք մեր ան­ձին մէջ։ Ա­ւե­լի ճիշդ է հարց­նել. բնու­թիւ­նը մեզ­մէ դուրս ի­րո­ղու­թիւն մըն է՞, թէ մեր մէ­ջը՝ մեր ներ­սը պա­տա­հած, մեզ­մէ ան­բա­ժան, մե­զի հետ նոյ­նա­ցած ե­րե­ւո՛յթ մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը տօ­նենք Սուրբ Ծննդեան ո­գե­կո­չու­մը եւ կը խան­դա­վա­ռուինք ա­նոր յի­շա­տա­կով, ա­սի­կա որ­քան խա­ղա­ղու­թեան, մարդ­կա­յին եղ­բայ­րու­թեան, մար­դա­սի­րու­թեան ազ­նիւ զգա­ցում­նե­րու անդ­րա­դաձ­ման ա­ռիթ մը, նոյն­քան ալ ա­ւե­տիս մըն է հո­գե­կան վե­րածնն­դեան։ Ար­դա­րեւ, Սուրբ Ծննդեան տօ­նա­խմբու­մը ա­ռիթ մըն է հա­մե­րաշ­խու­թեան, հաշ­տու­թեան, ինչ որ կը պատ­կա­նի հա­ւա­քա­կան կեան­քի, մար­դոց փոխ­յա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րուն, ա­նոնց զար­գաց­ման եւ բա­րե­փոխ­ման. բայց ան­հա­տա­կան կեան­քի մէջ ալ ա­նի­կա վե­րա­զար­թու­մի, վե­րա­նո­րոգ­ման ա­ռիթ մը պէտք է նկա­տուի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Տնօրհ­նէք» իր լայն ա­ռու­մով կը նշա­նա­կէ՝ Սուրբ Ծննդեան եւ Սուրբ Յա­րու­թեան տօ­նե­րուն առ­թիւ, քա­հա­նայ հայ­րե­րու՝ տու­նե­րը օրհ­նե­լը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ինչ­պէս յա­ճախ կը կրկնենք՝ խօս­քեր կան, ո­րոնք կը տպա­ւո­րեն մարդ­կու­թիւ­նը եւ մշտնջե­նա­կան ար­ժէք կը ներ­կա­յաց­նեն ա­մէն շրջա­նի մար­դուս հա­մար։ Եւ դար­ձեալ կան խօս­քեր՝ ո­րոնք կարճ են, քիչ են եւ սա­կայն շա՜տ բան կ՚ը­սեն, խօս­քեր են՝ խօս­քէն ա­ւե­լի՛. կան նաեւ խօս­քեր՝ ո­րոնք եր­կար են, շատ են, բայց բո­վան­դա­կու­թեամ­բը ո՛­չինչ կ՚ը­սեն եւ կը կոր­սուին ժա­մա­նա­կի տե­ւո­ղու­թեա­նը ըն­թաց­քին եւ ո­րե­ւէ տպա­ւո­րու­թիւն, ազ­դե­ցու­թիւն չեն թո­ղուր մար­դուս։