Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ո՜վ մարդ, ո՞վ զիս դա­տա­ւոր կամ ի­րա­ւուն­քի բա­ժա­նա­րար կար­գեց ձեր վրայ» (ՂՈՒԿ. ԺԲ 14)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Հին ու նոր տո­մար­ներ» ար­տա­յայ­տու­թիւ­նը յա­ճախ կը լսուի, յատ­կա­պէ՛ս Ա­մա­նո­րի օ­րե­րուն, երբ կը խօ­սուի Նոր տա­րին, նաեւ՝ հին տա­րին՝ «տո­մա­րով դի­մա­ւո­րե­լու եւ տօ­նե­լու» մա­սին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Լոյ­սը աշ­խարհ ե­կաւ, բայց մար­դիկ խա­ւա­րը լոյ­սէն ա­ւե­լի սի­րե­ցին, ո­րով­հե­տեւ չա­րու­թիւն կը գոր­ծէին։ Ով որ չար գործ կը կա­տա­րէ՝ կ՚ա­տէ լոյ­սը…» (ՅՈՎՀ. Գ 19-20)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մարդ­կա­յին ան­հա­տա­կան եւ ըն­կե­րա­յին կեան­քին մէջ ա­նու­նը կա­րե­ւոր տեղ մը կը գրա­ւէ, քա­նի որ ան­հա­տը իր ա­նու­նով «ան­հատ» մը կ՚ըլ­լայ՝ կը զա­տուի եւ ինք­նու­թիւն կը ստա­նայ հա­ւա­քա­կա­նու­թեան մէջ, ու­րի­շէ մը կը տար­բե­րի, անձ­նա­ւո­րու­թիւն մը կ՚ըլ­լայ եւ կը կան­չուի, կը յի­շուի իր ա­նու­նով։ Ա­նու­նը, այս բնու­թեամբ կը նոյ­նա­նայ ան­հա­տին հետ եւ ըն­կե­րու­թեան մէջ «ա­նուն»ով կը տար­բե­րի եւ կ՚ո­րո­շուի մարդ։ Ա­նու­նը ան­բա­ժան է ան­հա­տէն՝ էա­կան եւ ո­րո­շիչ դեր մը կը խա­ղայ ամ­բողջ կեան­քին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Աշ­խար­հի մե­ծա­գոյն խոր­հող­ներ ի­րենց կար­ծի­քը եւ տե­սա­կէ­տը յայտ­նած են «մարդ» էա­կին մա­սին՝ որ միշտ կը մնայ «ան­ծա­նօթ» մը, ան­լու­ծե­լի հարց մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ղու­կաս Ա­ւե­տա­րա­նիչ, իր «Ա­ռա­քեալ­նե­րու Գոր­ծե­րը» գիր­քին մէջ, յի­շե­լով Տէր Յի­սու­սի խօս­քը՝ կ՚ը­սէ. «Ա­ւե­լի եր­ջան­կա­բեր է տա­լը, քան առ­նե­լը» (ԳՈՐԾ. Ի 35)։­

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը խօ­սինք ծե­րու­թեան մա­սին, կը վեր­յի­շենք Կի­կե­րո­նի «Քա­թօ Մա­յեօր»ը՝ որ հա­ւա­նա­բար գրած է Ք. Ա. 44 թուա­կա­նին, երբ 62 տա­րե­կան էր։ Հե­ղի­նա­կը իր այս ամ­փոփ հե­ղի­նա­կու­թեան մէջ կ՚ու­սում­նա­սի­րէ «ծե­րու­թիւն»ը եւ այս առ­թիւ, ե­րի­տա­սարդ­նե­րու ալ յանձ­նա­րա­րու­թիւն­ներ կ՚ը­նէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին բա­րո­յա­հո­գե­բա­նա­կան ան­թա­փանց խա­ւա­րի մը մէջ էր աշ­խարհ, ուր կա­րօ­տեալ­նե­րու ուղ­ղուած սի­րոյ ա­մէն ար­տա­յայ­տու­թիւն ան­տէր էր եւ ան­զօր, ուր կոր­սուած էր Աս­տու­ծոյ շնոր­հը եւ սէ­րը, երբ Կոյ­սը յղա­ցաւ եւ Աս­տուած՝ Ի՛նք մարմ­նա­ցաւ եւ մար­դա­ցաւ։ Այս կեր­պով «Աս­տուա­ծա­յայտ­նու­թիւն»ը ե­ղաւ հա­մայն մարդ­կու­թեան հա­մար փրկու­թի՛ւն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Բնու­թեան հա­մար ձմե­ռը՝ իր մութ ամ­պե­րով սու­գի ե­ղա­նակ մը, տխուր շրջան մըն է։ Ձմրան մութ ամ­պե­րուն տակ, կա­ծես ա­մե­նէն զուարթ մարդն իսկ կը դառ­նայ մե­լա­մաղ­ձոտ տխուր մարդ մը, յա­ճախ յու­սալ­քուած եւ տրտում։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Կեան­քի ընդ­հա­նուր օ­րէնքն է՝ ապ­րե­լու հա­մար, գո­յու­թիւ­նը պահ­պա­նե­լու հա­մար, գո­յա­տե­ւե­լու հա­մար պէտք է զօ­րա­ւո՛ր ըլ­լալ, եւ զօ­րա­ւոր ըլ­լա­լու հա­մար՝ պայ­մա՛ն է՝ զօ­րու­թեան աղ­բիւ­րի մը հետ ան­մի­ջա­կան հա­ղոր­դակ­ցու­թիւ­նը։ Կեան­քը ապ­րող, կեան­քը վա­յե­լող մար­դուն հա­մար անխ­զե­լի՛ է այդ հա­ղոր­դակ­ցու­թիւ­նը, այդ խորհր­դա­ւոր կա­պը։