ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդ երբեմն գործածելու է «հաւատքի աչք»ի հեռադիտակը՝ հոգեւոր աչքը, տեսնելու երկնային գեղեցկութիւնը եւ բաղդատելու զայն երկրային հրապոյրներու հետ։
Այս առումով Առաքեալը կը թելադրէ. «Վերի բաները փնտռել» եւ «Վերի բաները մտածել», որպէսզի մեր երկրային կապերէն լման անջատուած ըլլանք եւ երկրի «գեղեցիկ բաները» աննշան դառնան։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Բնազդաբար ձեռքերը վեր բարձրացուց շոյելու համար մազերը, սակայն այս անգամ չզգաց նախկին երջանկութիւնը. ձեռքերը մնացին օդին մէջ եւ ցաւ մը սկսաւ կրծել իր դեռատի սիրտը, որ տակաւին նոր կը ծանօթանար ցաւի ինչութեան:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդ պէտք է պատասխանատու ըլլայ իր արարքներուն լաւ եւ վատ հետեւանքներուն նկատմամբ։ Այս պատճառով, ան պիտի ունենայ ո՛չ միայն որոշ չափահասութիւն, այսինքն՝ առողջ եւ հասուն մտածողութիւն, այլ նաեւ՝ կամքի ազատութիւն, կամ մերձիմաստ՝ «յօժարակամ հաւանութիւն». «consensus»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Երբեւէ չէի մտածած, թէ կրնայ ըլլալ ժամանակ, որ բռնատիրութիւնն ու բռնակալութիւնը դրական ու աղէկ նկատենք։ Երբեք ալ բռնատիրութեան կողմնակից չենք եղած եւ չե՛նք, սակայն ցաւ ի սիրտ, իրողութիւն մըն է, որ հոն ուր բռնատիրութիւնը կ՚իշխէ, բարոյականութիւնն ու մարդկային արժէքները աւելի երկար կ՚ապրին քան հոն, ուր ժողովրդավարութիւն անուան տակ կը տիրապետէ սանձարձակ ազատութիւնը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ինքնաճանաչութիւնը՝ առաջին քայլն է մարդուն իր շրջաապատը ճանչնալու եւ յետոյ ճանչնալու ամբողջ տիեզերքը եւ անոր Ստեղծիչը՝ գերագոյն Կամքը։ Արդարեւ, այս ճշմարտութեան կը վկայէ Պիւթագոր երբ կ՚ըսէ. «Ճանչցի՛ր ինքզինքդ, եւ պիտի ճանչնաս աստուածներու տիեզերքը»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ժողովրդական առածը կ՚ըսէ, թէ «ժամանակը ամէն բանի բուժումն է», սակայն կեանքը իւրաքանչիւրիս սեփական փորձառութեամբ պիտի սորվեցնէ, թէ իրականութեան մէջ ժամանակը այնքան ալ դրական տեսք մը չունի, որովհետեւ բոլորս ալ դէպի անցեալ հայեացք մը նետելով պիտի տեսնենք ժամանակին տարածները:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Մարդուն բարութիւնը պայմանաւոր է եւ յարաբերական. երբեմն, ըստ պարագաներու պահանջին՝ բարի է, երբեմն ալ՝ չար։ Ո՞վ է լման, ամբողջովին բարին, որ կը նշանակէ «միշտ բարի», եթէ ոչ անկարելի, բայց դժուա՛ր է որոշել։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ազգի մը մէջ ամենէն մեծ դժբախտութիւնը սկիզբ կ՚առնէ ա՛յն ժամանակ, երբ հաւաքական շահը կը սկսի իր տեղը զիջիլ անհատականին ու մարդ հաւաքականութեան շահերով առաջնորդուելու փոխարէն աւելի նախամեծար կը նկատէ իր անձնական շահերը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Առձեռն Ընդհանուր ԺԱՄԱՆԱԿԱԳՐՈՒԹԻՒՆ Հին եւ Նոր Տէրութեանց - Վենետիկ, ի տպարանի Մխիթարեան, 1880» գիրքին մէջ «Ազդ» վերտառութեամբ՝ որպէս նախաբան, սապէս կ՚ըսէ Հ. Ներսէս Ճնտոյեան։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հայկական հին ժողովրդական խօսք մը հետեւեալը կ՚ըսէ. «Ամուրիին համար կնիկ ծեծելը դիւրին է» եւ զարմանալի չէ, որ նման իմաստուն խօսք մը մեր՝ հայութեանս մէջ ծնունդ առած է, որովհետեւ մեզի համար դիւրին է այն ամէնը՝ որուն մասին ամենէն չնչին գիտութիւնն ու տեղեկութիւնը չունինք:
