Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Baruch Spinoza (1632-1677), Աստուծոյ երկրի վրայ ըլլալու մասին իր տեսակէտով աննախընթաց գաղափար մը յայտնած է։ Մինչդեռ կրօններու մեծամասնութիւնը Աստուած նկատած եւ նկարագրած են գերբնական եւ գերաշխարհիկ Էակ մը՝ Անձ մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Իր ամենալայն առումով, «բարոյականութիւն»ը մարմնաւորումն է բարիին՝ գեղեցիկին՝ ճշմարիտին եւ արդարին, որ կը ներկայացնէ բարոյական բարձր արժէք մը՝ բարձրութիւն, ազնուութիւն, առաքինութիւն եւ գիտակցութիւն։
Իսկ «բարոյագիտութիւն»՝ «éthique» կը նշանակէ՝ փիլիսոփայական ուսմունք բարոյականութեան՝ որպէս հասարակական գիտակցութեան ձեւերէն մէկուն մասին՝ բարոյական կանոններ՝ սկզբունքներ քարոզող խրատաբանութիւն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ արարածը իրապէս «աշխարհ» մըն է՝ ինքն իրեն անծանօթ, ինքն իրեն օտար։ Եւ մարդ երբ չի ճանչնար ինքզինք, ապա ուրեմն ինչպէ՞ս ճանչնայ իր նմանը՝ ուրիշը, որ բոլորովին «տարբեր աշխարհ» մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բնութեան եւ յայտնութեան միջոցով, Աստուած, Իր նախախնամութեամբ եւ Իր Ս. Հոգիին ազդեցութեամբ կը խօսի մարդուս։ Արդարեւ, բազմաթիւ եւ այլազան միջոցներով Աստուած կը ջանայ Ինքզինք ճանչցնել մարդուս եւ Իրեն հետ հաղորդ դարձնել զանոնք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կոն­ֆի­կիոս կ՚ը­սէ, թէ՝ «գի­տուն է այն մար­դը՝ որ եր­բեք հար­ցում հարց­նե­լէ չի խու­սա­փիր, ան­դա­դար կը հարց­նէ»։­
Ար­դա­րեւ, ի­մաս­տու­թիւ­նը պէտք է միա­նայ գի­տու­թեան, որ­պէս­զի կա­տա­րեալ եւ ի­րագործելի ըլլայ ան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ս. Աստուածածնի Վերափոխումէն ետք 5-րդ կիրակի օր, Ս. Պատարագի ընթացքին կարդացուած Ճաշու Աւետարանը կը վկայէ Յիսուսի կատարած բժշկութիւններէն մէկուն, (ՄԱՐԿ. Է 31-37)։ Վերափոխումէն ետք 5-րդ կիրակին, այս տարի կը հանդիպի 9 սեպտեմբերին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Եսասիրութիւն» եւ «նախանձ», դժբախտաբար զգացումներ են, որ դարերէ՜ ի վեր մեծ ծաւալ է գտած մարդկութեան մէջ։ Ուստի, այս երկու զգացումները կարելի է համարել մարդկութեան սեփական ախտերէն՝ որ ա՜յնքան աւերներ են գործած անցեալին մէջ եւ կը շարունակեն գործել։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ Աստուծոյ կը մօտենանք, պէտք է Անոր մօտենանք իբրեւ Հայր՝ հօր մտերմութեան, անկեղծութեան մէջ։ Այս մտերմութեամբ պէտք է հայցենք Իրմէ շնորհք եւ օրհնութիւն եւ պարտինք սիրոյ եւ ներողամտութեան ոգի ունենալ մեր սրտին մէջ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Առաքինութիւն»ը՝ մարդկային այն ընդհանուր տրամադրութիւնը կամ յատկութիւնն է, որ միշտ կը ջանայ բարի գործել եւ չարէն խորշիլ։ Առաքինութիւնը հոգիին այնպիսի տրամադրութիւնն է, որ ամբողջ կեանքին ընթացք կու տայ, վարմունքներ կը ձեւաւորէ եւ մարդուս նկարագիրը կը բացայայտէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ընդհանուր առումով «անուն»ը ինքնութեան արտայայտութիւնն է։ Ուրիշ խօսքով, «անուն»ը՝ ի՛նքն է, զայն կրողը, իր անունով ինքզինք կը ներկայացնէ։ Եւ այս իմաստով, անունը ամէն տեսակ յարգանքի արժանի է, ինչպէս յարգանքի արժանի է իւրաքանչիւր անհատ, իւրաքանչիւր ինքնութի՛ւն։