Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Պատմութեան ընթացքին մարդկութիւնը մի՛շտ ալ չար եղած է, սակայն ի տարբերութիւն մեր օրերուն, չարութեան կողքին գոյութիւն ունեցած է բարոյական սկզբունքներ եւ գուցէ այդ սկզբունքներուն վրայ հիմնուելով է որ Յիսուս Քրիստոս կ՚ըսէ. «Ձեզմէ ո՛վ անմեղ է՝ առաջին քարը թող նետէ». տարօրինակ ձեւով ո՛չ ոք յանձն կ՚առնէ քար նետել:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Աներկբայելի, անուրանալի ճշմարտութի՛ւն է, որ ամուսնութիւնը կարելի է կայանալ միա՛յն երկու տարբեր, այսինքն՝ արական եւ իգական սեռի մէջ՝ այր մարդու եւ կին մարդու մէջ, քանի որ ամուսնութեան գլխաւոր խորհուրդն է սերունդի շարունակականութիւնը ապահովել:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կան անուններ, որոնք ողջ հայ ազգի պատմութեան ընթացքին պիտի յիշուին. գրեթէ ամէ՛ն սերունդ պիտի խօսի ու անմահ պահէ անոնց յիշատակը, սակայն անդին շատ մը ուրիշներ դաւաճան ճակատագիրի զոհը դառնալով պիտի մոռցուին. օրինակի համար, յառաջիկայ մի քանի տասնեակ սերունդները պիտի շարունակեն յիշել Կոմիտասը, Վահրամ Փափազեանը, Արամ Խաչատուրեանը, Իսահակեանն ու Ահարոնեանը եւ ուրիշներ, սակայն շատ ուրիշներ պիտի տրուին մոռացութեան:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Jean-Jacques Rousseau (1712-1778 թթ.) իր «Discours sur les sciences et les arts»ին մէջ սապէս կ՚ըսէ. «Ճշմարտութեան, բարիին եւ գեղեցիկին ի՛նչ նշանակութիւն ունենալը ոչ մէկս գիտենք։ Ո՛չ սոփեստներ, ո՛չ բանաստեղծներ, ո՛չ հռետորներ, ո՛չ արուեստագէտներ եւ ոչ ալ ես։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ամէն մարդ իր բողոքը բարձրացնելու տարբեր ձեւերը ունի. մին կը դիմէ քննադատութեան, ուրիշ մը երգիծանքի. մին տրամաբանութեամբ իր «դատ»ը պաշտպանել կը փորձէ, իսկ ուրիշ մը փողոցային կռիւով. գտնուած են սակայն ուրիշներ, որոնք հաւատացած են, որ բողոք մը բարձրացնելու եւ կարծիք մը տարածելու լաւագոյն ձեւը գիր-գրականութիւնն է, որ հակառակ հրապարակախօսութեան ունի աւելի երկար ապրելու յատկութիւն՝ մանաւանդ եթէ գրի առնուած ըլլայ սրամիտ լեզուով մը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Միակ գիտցածս ո՛չինչ գիտնալս է»։ Բոլորիս ծանօթ է Սոկրատէսի այս խօսքը։ Արդարեւ, այս խօսքերը յայտնի համեստութեան մը արտայայտութիւնը չէ՛, այլ՝ ճշմարտութեան դրսեւորո՛ւմը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Հայ հրապարակախօս Մամուրեան ազգերու զարգացումին ու բարգաւաճումին համար իր աշխատութիւններէն մէկուն մէջ հետեւեալ գաղափարը կը յայտնէ. «Լաւագոյն կը սեպեմ որ ազգ մի պարծանաց գագաթը հասնելէն ետեւ առօք փառօք կործանի, անդիմադրելի պարագաներէ ստիպեալ՝ անհետ մարի, քան թէ շքեղ անցեալէ մ՚ետեւ անփոյթ ու հաշմ թափառի ներկայի մէջ»:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդիկ մանուկներ կը բերէին Յիսուսի եւ կ՚ուզէին որ Ան դպչի անոնց։
Ինչո՞ւ այս փափաքը։
Արդարեւ, մարմնական շփումը Յիսուսի հետ զարմանահրաշ բժշկութիւններու պատճառ եղած է, ինչպէս բազմաթիւ անգամներ յիշուած է աւետարաններու զանազան հատուածներուն մէջ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ի՜նչ չարաշուք պատահականութիւն մըն էր. բախտ վիճակած էր իրենց հսկայական օդանաւակայանին մէջ նստելու քով քովի: Անոնց միջեւ գտնուող միակ հասարակաց գիծը այդ սպասման սրահին մէջ գտնուիլն էր պարզապէս. տարբեր էին անոնց յոյզերը, սրտի խռովքն ու ապրումները:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ընդհանրապէս կ՚ըսուի, թէ դատավարութեան մը ընթացքին՝ ամենալաւ եւ արդիւնալի որոշումը կը կայանայ, երբ ան կը վերջանայ կողմերուն համաձայնութեամբ։