Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Արծիւը հիացմունք պատճառող հսկայ եւ պատկառազդու թռչուն մըն է։ Ան կը խորհրդանշէ զօրութիւն եւ ապահովութիւն։ Եւ դարձեալ, այս իսկ պատճառով բազմաթիւ ազգերու զինանշանին մէկ մասը կը կազմէ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 148 տարիներ առաջ՝ 1876 թուականին, հակառակ յորդառատ անձրեւին, մեծ թիւով հայորդիներ կը դիմեն Ղալաթիոյ Ս. Փրկիչ եկեղեցի, ներկայ գտնուելու համար հայորդիի մը թաղման՝ որ այսօր անգերեզման կը մնայ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Երկու հզօր ուժեր կան մարդուս մէջ, որոնք կրնան բարոյական աշխարհներ կործանել կամ կանգնել։
«Շահ»ը եւ «սէր»ն է այս երկու ուժերը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 150 տարիներ առաջ՝ 20 ոարտ 1874 թուականին Խրիմեան Հայրիկ անձնական նամակ մը կը գրէր ծերունի մտաւորականի մը եւ կը յայտնէր իր սքանչացումը. «Հապճեպով կարդացի աւագ ուրբաթի իրիկուան Յիսուսի վերջին մրմունջն ի խաչին. կարդացի մեծին Վարդանայ հրաժեշտն յիւր տիկնոջէ. Կարդացի Ախուրեան գետի հառաչ. կարդացի պանդուխտ աղջիկն. Կարդացի ասոնք եւ աչքերէս արցունք ցօղեցի»:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդիկ, այլազան զբաղումներու մէջ՝ տարուած աշխարհային նպատակներու եւ վայելքներու հրապոյրէն, ի վերջոյ կ՚անդրադառնան, թէ իրենց համար ամենակենսականը աղօթքն է։ Եւ այս իմաստով, աղօթքի սկզբունքը կը ներկայանայ՝ աղօթքի նպատակը։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Աշխարհն ու մարդկութիւնը վերջին յիսուն տարիներու ընթացքին բազմաթիւ դժուարութիւններ յաղթահարելով զանազան բնագաւառներու մէջ բարգաւաճեցաւ, սակայն հակառակ տասնամեակներու պայքարին, որոշ հարցեր շարունակեցին եւ կը շարունակեն մնալ նոյնը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Անձնասիրութիւնը մարդկային թերի եւ անկատար բնութեան եւ տկարութեան բնական մէկ արտայայտութիւնն է։ Այս իմաստով՝ այն որ գիտակից է իր թերութիւններուն եւ տկարութիւններուն, չի վստահիր իր անկատար ուժերուն, գիտէ, թէ պահանջքը ունի իր նմաններուն օգնութեան եւ գիտէ, թէ պէտք է օգնէ իր նմաններուն՝ իրենց տկարութիւններուն եւ թերութիւններուն մէջ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կարդացէ՛ք... կարդացէ՛ք... կարդացէ՛ք...
Մայրենի լեզուի ուսուցիչներէն մէկը այսպէս կը հրամայէր իր աշակերտներուն. անոր համոզումով կեանքի բոլո՛ր հանգրուաններուն համար պէտք էր կարդալ. պէտք էր կարդալ դասերը հասկնալու եւ սորվելու համար, պէտք էր կարդալ ընկերութեան մէջ ինքնավստահ ու գիտակից ներկայութիւն մը դառնալու համար, պէտք էր կարդալ ապագայի համար. պէտք էր կարդալ նոյնիսկ ժամանցի համար:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդ արարածը անկատար է, իսկ Աստուած՝ կատարեա՛լ։ Այս կը նշանակէ, թէ մարդ յաճախ ժխտական է, իսկ Աստուած միշտ դրական եւ բացարձա՛կ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վստահաբար շատ շատեր կը մտածեն, որ ծերանոցը այնքան ալ «ցանկալի» տեղ մը չէ, մանաւանդ անձերու համար, որոնք ունին զաւակներ ու թոռներ: Ոչ «ցանկալի» ըլլալը արդիւնքն է մեր ստեղծած նախապաշարումներուն. երբ կը կարդանք հիները, կը տեսնենք, թէ ծերանոցը որպէս դժոխք կամ անտեսուածներու վայր կը ներկայացուի. գրողներէն շատ շատեր «ծերանոց իյնալ» արտայայտութիւնը կը գործածեն եւ կամ իրենց քննադատութեանց մէջ խօսելով երեւոյթի մը մասին «հոս ծերանոց չէ» արտայայտութիւնը կ'՚ունենան: