Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Դարերէ ի վեր ժողովուրդները տգիտութեան զոհեր են. կը լռեն, կը հնազանդին. բայց օր մը կը մռնչեն անոր դէմ, եւ իրենց մարտիրոսութեամբը կը սրբեն անիրաւութիւններու եւ նախապաշարումներու հետքը, թէեւ անկարող ըլլան միահաղոյն արմատախիլ ընելու անիրաւութիւններն ու նախապաշարումները, որոնք շարունակ կը ծլին, եւ թէպէտ ոչ նոյն զօրութեամբ, սակայն բաւական ուժ ունին վերստին թունաւորելու եւ ապականելու ընկերութիւնը»։ Այսպէս կ՚ըսէ Սրբուհի Տիւսաբ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Այսօր, երբ կը թղթատէի դարձեալ «հին էջ»եր, հանդիպեցայ մեծ հօրս՝ Արտաշէս Գալփաքճեանի 4 նոյեմբեր 1914 թուակիր եւ վերոյիշեալ վերտառութեամբ «հին» բայց մշտանորոգ յօդուածին։
Յօդուածին բնատիպին կցուած է նաեւ Արտաշէս Գալփաքճեանի մէկ նկարը՝ որուն տակ աւելցուած է. «Տնօրէն եւ խմբագիր «ԺԱՄԱՆԱԿ»ի, ուր կը գրէ տնտեսական եւ ընկերային յօդուածներ»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Յարատեւութիւն» իր ամենալայն իմաստով կը նշանակէ՝ հաստատ կամքով, առանց կասելու, առանց վհատելու եւ առանց յուսալքուելու նպատակ մը հետապնդելու ջանք։
Յարատեւութիւնը յաջողութեան առաջնակարգ պայմաններէն մէկն է. նպատակի մը հասնելու համար անհրաժեշտ հոգեվիճակ մը, տրամադրութիւն մը…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մեծ պահոց շրջանի կիրակիներուն հինգերո՛րդն է «Դատաւորի կիրակի»ն, ուր կը պատմուի այրի կնոջ մը հաստատակամութիւնը՝ համբերութիւնը եւ յարատեւութիւնը Ճաշու աւետարանին (ՂՈՒԿ. ԺԸ) մէջ։ Գլխաւոր երկու դէմքերն են՝ «Անիրաւ դատաւոր»ը եւ «Այրի կին»ը՝ որոնց մասին Յիսուս Քրիստոս կը խօսի ծանօթ առակով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Տնտեսի կիրակի»ն Մեծ պահոց շրջանի կիրակիներուն չորրո՛րդն է, ուր կը պատմուի «աշխարհի որդի»ի մը խորագիտութիւնը, որ պէտք է սորվին եւ գործադրեն նաեւ «լոյսի որդի»ները։ Տնտեսի կիրակիին Հայ Եկեղեցւոյ մէջ Ճաշու ժամուն կը կարդացուի Ղուկասի աւետարանին ԺԶ. գլուխը, որուն սկիզբը կայ «Տնտեսին առակ»ը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Փառասիրութիւն»ը ախտ մըն է, որ թէ՛ անհատական եւ թէ ընկերային կեանքի մէջ վնասներու պատճառ կ՚ըլլայ, եթէ ոչ մարմնական, բայց բարոյական վնասներ՝ որոնք աւելի անդարմանելի են քան՝ մարմնականները։
«Փառասէր» կամ «փառամոլ» մարդը փառքի մոլի եւ կամ չափազանց հետամուտ անձն է, որ կարծելով թէ փառքի արժանի է, կը տանջէ թէ՛ ինքզինք, եւ կը զբաղեցնէ եւ կը պարտադրէ իր շուրջիններուն, որ փառաբանեն զինք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշխոյժ մէկուն համար քունը վայելք ըլլալու չէ, ինչպէս է շատերու համար, այլ՝ միայն անհրաժեշտ միջոց մը յոգնած մկաններ եւ ջիղեր հանգչեցնելու։
Եւ առեղծուածաբար, անոնք՝ որ քունի շատ պէտք չունին, աւելի երկա՜ր ժամեր կը քնանան, քան թէ ուրիշներ՝ որոնք աշխատութեամբ իրաւունք շահած են քնանալու եւ վերանորոգուելու յաջորդ օրուան աշխատութեան համար:

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Որեւէ ծառայութեան, աշխատութեան եւ գործի մէջ եթէ կը պակսի նուիրումի եւ կոչումի գիտակցութեան եւ պարտաճանաչութեան տարրը, այդ գործը որքան ալ լաւ արդիւնք ունենայ, չի՛ կրնար հասարակ, պարզ եւ սովորական գործէ մը տարբեր նկատուիլ։ Մանաւանդ հանրային ծառայութիւնը կը պահանջէ նուիրում եւ կոչո՛ւմ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքի մէջ ամէն ոք կ՚ուզէ հասնիլ տեղ մը՝ յաջողիլ եւ երջանիկ ըլլալ։ Այս կը նշանակէ՝ ունենալ նպատակ մը՝ հեռատիպար մը եւ աշխարտիլ հոն հասնելու, նպատակը իրականացնելու համար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքի մէջ «կառքով եկած ճամբան հետիոտն վերադառնալ», եւ կամ ինքնավստահութեամբ հեռացած տեղ մը ընկճուած եւ բարոյալքուած վերադառնալ, աւելի լաւ է ըսել. վերադառնալու ստիպուած ըլլալ՝ որքա՜ն ցաւալի է եւ որքան վատ զգացում մը…։ Մարդուս յոյսի եւ լոյսի ճամբան երբ կը խաւարի եւ յուսալքման պատճառ կ՚ըլլայ, անոր համար իսկակա՛ն հոգեկան անկում մը կ՚ըլլայ։