ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Վերջերս շրջապատիս մէջ սկսած եմ նկատել, որ ամէն բան սկսած է միջին չունենալ եւ վերածուիլ երկու ծայրայեղութիւններու՝ ամբողջութեամբ իրարու հակառակ եւ իրարմէ տարբեր: Մեր մէջէն այսօր վերցուած է միջինը եւ գաղափարներն ու համոզումները վերածուած են երկու բեւեռներու՝ ի հեճուկս մէկս մէկու:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Այսօր Մայիս 28 է. Հայաստանի առաջին հանրապետութեան անկախութեան հռչակման օրը:
Դպրոցական օրերէս հայոց պատմութեան ուսուցիչները նոյն բանը կը կրկնէին. «Հայաստանը կռուախնձոր եղած է այլ պետութիւններու միջեւ». այդ վիճակը հայերուս համար անծանօթ չէր, որովհետեւ ո՛չ թէ մէկ կամ երկու անգամ, այլ բազմիցս մենք մեզ գտած ենք այդ վիճակին ու դրութեան մէջ. Ս. Վրացեան 1928 թուականին հրատարակած իր «Հայաստանի Հանրապետութիւն» գիրքին մէջ նախանկախ շրջանը հետեւեալ բառերով կը նկարագրէ. «Մեծ պետութիւններ Հայաստանը բաժներ էին իրենց մէջ՝ իբր պատերազմական աւար» եւ 1918-ը առիթն էր դուրս գալու թալան եւ աւար ըլլալէ՝ ըլլալու համար հանրապետութիւն՝ իր ազատ ու անկախ կառավարուելու իրաւունքով:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Անցեալին մարդիկ շա՞տ ծայրայեղ եղած են, թէ ոչ մենք ենք որ հիմա յեղյեղուկ ու անփոյթ վիճակի մէջ կ՚ապրինք. արդեօք անցեալը շա՞տ ծայրայեղ ու ներկան շա՞տ «ազատամիտ» է. անցեալին աւելի՞ էր գիտակցութիւնը:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Շնորհիւ արդի արուեստագիտութեան ընծայած «բարիք»ներուն, այսօր բոլորը դարձած են գրողներ, բոլորը դարձած են քարոզիչներ ու քաղաքագէտներ, ինչու չէ նաեւ փիլիսոփաներ, որոնք առանց հասկնալու կրնան գրել եւ խօսիլ ամէ՛ն բանի մասին, որ կրնաք ձեր միտքէն անցընել:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի երեքշաբթի, 12 ապրիլ 2022-ի թիւին մէջ գրեցի «Ջայլամախտ» խորագրեալ յօդուած մը, ուր յիշած էի, թէ «մեր մէջ տարածում գտած է ջայլամխատը»: Այս մէկը գրած ժամանակ երբեք մտքովս պիտի չանցնէր, որ ամիս մը ետք առիթը պիտի ունենամ ծանօթանալու ամոլի մը՝ Նուէր եւ Լիլիթ, որոնք Հայաստանի մէջ կը զբաղին ջայլամաբուծութեամբ. ջայլամ եւ Հայաստան. Ուրկէ՜ ուր:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Ներկայ ընկերութեան մեծագոյն մասը սկսած է հետաքրքրուիլ «ինչպէս հարստանալ» նիւթով. այսօր համացանցի մէջ տեղադրուած գրութիւններուն ու տեսերիզներուն մեծամասնութիւնը նուիրուած է այդ նիւթին, որովհետեւ ներկայ ընկերութեան մէջ (միշտ այդպէս եղած է, սակայն այս օրերուն առաւելաբար) հաստատուած է այն ճիշդ կարծիքը, որ դրամը վեր է ամէն արժէքներէ եւ ընկերութեան մէջ «տեղ» ունենալու համար շնորհքէն, արժանիքներէն եւ տաղանդէն աւելի կարիքը ունիս այդ դրամին:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
«Եթէ սիրես, բայց սիրոյդ խենթ չդառնաս».
Ամենէն վտանգաւոր կիրքերէն մէկը սէրը ինքն է, որ պատմութեան ընթացքին պատճառ եղած է բազմաթիւ աղէտներու, որովհետեւ սէրը աւելի անզուսպ ու անիշխելի զգացում մըն է՝ քան միւս բոլոր զգացումները, ինչ որ մարդ արարած կրնայ ունենալ:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
«Եթէ թաղես կրքի րոպէն վաղանցուկ»։
Կասկածէ վեր է, որ ամէն մարդ իր կեանքին մէջ ունի կիրք մը՝ որ կը տարբերի իրարմէ:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
«Եթէ կրնաս սիրտ ու ջիղեր ու մկան
Մաշումէն ետք նորէն լարել անդադար»:
Մեր մէջ ո՞վ է այն մարդը, որ անգամուան մը համար չէ ուզած ապրիլ ու յուսահատ, յոգնած ամէն բանէ ուզած է առյաւէտ հեռանալ. ո՞վ է այն մարդը, որուն սիրտը անգամուան մը համար չէ արիւնած, չէ վիրաւորուած կամ կոտրուած. կա՞յ մարդ, որուն ջիղերը երբեւէ յոգնած չըլլան ու մկանները պրկուած:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
«Ու խորտակուած տեսնել մեծ երկը կեանքիդ,
Բայց վերստին զայն շինելու գաս ծունկի»
Երբեւէ պատահա՞ծ է, որ աշխատանքի մը համար տրամադրած ըլլաք օրեր ու ժամեր, սակայն վայրկենուայ մը մէջ այդքան աշխատանք ու յոգնութիւն ցնդի ու ոչնչանայ:
