ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Վերջին մեր գրութեամբ խօսեցանք հարուստ ընտանիքներու մէջ տեղ գտած զաւակ-ծնողք յարաբերութեան մասին եւ, ըսինք, թէ այն նոյն պատկերը, որ կար այնտեղ, նոյնը չէր աղքատ ընտանիքներու պարագային։ 18-րդ դարու վերջաւորութեան եւ 19-րդ դարու սկիզբը դասակարգերու մէջ կար յստակ տարբերութիւն մը.
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Տէ՛ր, այս տարի ալ ատիկա թող տուր, մինչեւ ատոր բոլորտիքը բրեմ եւ պարարտացուցիչ թրիք դնեմ եւ եթէ պտուղ տայ՝ աղէկ, ապա թէ ոչ՝ գալ տարի կտրես ատիկա՛». (ՂՈՒԿ. ԺԳ 8-9)։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մարդկային ընկերութեան մէջ ընտանեկան կառուցուածքը սկսաւ յստակ փոփոխութիւն կրել 18-րդ եւ 19-րդ դարերու ընթացքին. աղքատ դասակարգին մօտ այդ փոփոխութիւնը այդքան նկատելի չեղաւ, ինչքան հարուստ դասակարգին մօտ. միջին եւ աղքատ դասակարգի կինը ամբողջութեամբ կը տարբերէր հարուստ ընտանիքներու մայրերէն ու կիներէն.
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ուրախ պէտք է ըլլանք, քանի որ ապահով եւ ամենավստահելի Հայր մը ունինք. Ա՛ն է մեր Նախախնամը, Ա՛ն է մեր ապաւէնը։ Այս գաղափարը մեզ կը մխիթարէ մեր նեղութիւններուն, մեր ցաւերուն, վիշտերուն մէջ։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հին քաղաքակրթութիւնը կը հաւատար, որ ներդաշնակ ու համերաշխ հասարակութիւն մը սկիզբ կ՚առնէ յարգալիր ու սիրալիր ընտանիքէն. ընտանեկան պարտաւորութիւնն ու ընտանեկան կեանքին մէջ խոր յարգանք ունեցող զաւակներ, հասարակութեան համար ալ լաւ օրինակ դառնալով՝ լաւ միջավայր կը ստեղծեն:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ճշմարտութեան հասնելու եւ զայն գտնելու համար՝ պարտաւոր ենք մեր սրտէն եւ մտքէն դուրս հանել ամէն նախապաշարում եւ կանխակալութիւն։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հին ժամանակաշրջանի մտայնութիւնը աւելիով հասկնալու համար պէտք է աչքէ անցընել նաեւ օրէնքները։ Մարդկային պատմութեան ու քաղաքակրթութեան մէջ մեծ դեր ունին օրէնքները, որոնք եղած են միջոց ընկերութեան մէջ գոյութիւն ունեցող հարցերը վերացնելու եւ զանազան հարցերու մասին յստակ բարոյական կեցուած որդեգրելու եւ վստահաբար օրէնքները սերտած ժամանակ պէտք է մօտէն ուսումնասիրենք Համմուրապիի օրէնքները, որոնց ընտանիքի մասին օրէնքները կարեւոր դեր ունին հասկնալու համար ծնողք եւ զաւակ յարաբերութիւնները:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Ընդունելով հանդերձ, թէ Հայաստան շատ կանուխէն ունեցած է իր առաջին հրեայ քարոզիչները կամ առաքեալները՝ որոնք ուղղակի կամ անցողակի եկած եւ աւետարանած են Քրիստոսի կրօնը, ընդունելով այդ, պէտք է նկատի առնել նաեւ, թէ Հայաստանի շրջակայ երկիրներն ալ կրնային ունեցած ըլլալ իրենց ազդեցութիւնը։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Այո, հին ժամանակ նահապետական կարգով հայրը տան բացարձակ հեղինակութիւնն էր, սակայն իր ուսերուն ունէր կարեւոր պաշտօն մը (ինչ որ այսօր եւս կը շարունակուի). մեր օրերուն շեշտը աւելիով կը դրուի մայրերուն իրենց զաւակներուն փոխանցած դաստիարակութեան մասին (որովհետեւ մայր մը իր զաւակին հետ շատ աւելի ժամանակ կ՚անցնէ՝ քան հայր մը), սակայն, հին մշակոյթին մէջ շատ կարեւոր էր հօր ներկայութիւնը դաստիարակութեան մէջ, որովհետեւ բարձրագոյն հեղինակութիւն ըլլալով անոր ներդրումը շատ աւելի մեծ ու կարեւոր էր:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ձեր սրտերը պատրաստեցէ՛ք եւ ո՛չ թէ ձեր հանդերձները։ Ձեր Տէր Աստուծոյն դարձէ՛ք. քանզի անիկա ողորմած եւ գթած, երկայնամիտ եւ բազումողորմ է եւ չարիքի համար կը զղջայ». (ՅՈՎԷԼ. Բ 13)։
