Արխիւ
Ես ԺԱՄԱՆԱԿ-ի ընթերցողն եմ արդէն հինգ տարիէ ի վեր եւ երեւի, թէ չեմ գիտեր՝ քիչերէ՞ն մին, թէ՞ շատերէն մին, թէ, որ եղած եմ նաեւ ԺԱՄԱՆԱԿ-ի խմբագրատանը, ուր շատ աշխատանքային մթնոլորտ կայ, շատ բարեկամաբար կ՚ընդունին բոլորը եւ նոյն կերպով կը ճանապարհեն:
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի մասին խօսելու ատեն ես կ՚ուզեմ ընդամէնը քանի մը յատկանիշեր նշել. Նախ՝ ԺԱՄԱՆԱԿ-ը, կը կարծեմ, տարածքաշրջանային թերթ է, հակառակ, որ ան կը հրատարակուի Պոլիս, բայց շնորհիւ այն հարցադրումներու, որոնք ընդգրկուած են անոր էջերուն մէջ եւ նաեւ շնորհիւ Սագօ Արեան թըղ-թակցի, որ սիւնակ ունի այնտեղ, ան կը դառնայ տարածքաշրջանային թերթ։
Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու, Անգլիոյ եւ Ֆրանսայի կողմէ Սուրիոյ դէմ տրուած հարուածը կը շարունակէ առաջնահերթ տեղ զբաղեցնել միջազգային բեմահարթակին վրայ։ Ընդհանրապէս, մեկնաբանները համոզուած են, թէ Արեւմուտքը փափաքած է ուժի ցոյց մը ընել Սուրիոյ մէջ, ուր Ռուսաստանի ազդեցութիւնը կը ծաւալի։
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Սիրոյ կարեւորութիւնը եւ անհրաժեշտութիւնը աւելի յստակ ինչպէ՞ս կարելի է բացատրել. եթէ չկայ սէր, չկայ նաեւ որեւէ բան մարդուս համար։ Արդարեւ սէրը կեա՛նք է եւ կեանքի աղբիւր, եւ չափազանցած չենք ըլլար եթէ ըսենք. եթէ սէր չկայ՝ կեանք ալ չկա՛յ։
Վազգէն Եագուպեան. «Մենք միշտ բարձր գնահատած ենք հայ մամուլի պատմութեան եւ մանաւանդ պոլսահայութեան ազգային կեանքին մէջ ձեր թերթին կատարած անփոխարինելի դերը»:
«Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութեան եւ ԺԱՄԱՆԱԿ-ի յարաբերութիւնները երկար պատմութիւն ունին»:
110-ամեակի առթիւ տեղի ունեցած տարեդարձի ձեռնարկը հնարաւորութիւն ընձեռեց նախանշելու՝ թերթիս վերամեկնաբանեալ առաքելութեան հիմնական առանցքները:
Երկու նիստով յոբելենական հաւաք:
Յայտնի գրականագէտներ դրուատիքը հիւսեցին՝ բանասէր Սեւան Տէյիրմենճեանի ջանքերով սկիզբ առած հրատարակչական աշխատանքի ծիրէն ներս կատարուած արտադրութեան, ընդգծելով պտուղներուն որակն ու պատրաստութեան լայն մտահորիզոնները:
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի www.jamanak.com կայքէջը՝ ուրոյն պատուհան մը, ուրկէ լոյս կը սփռուի հայ իրականութեան օրակարգի բազում նիւթերու ամենահետաքրքրական երեսակներուն վրայ:
Այսօր ԺԱՄԱՆԱԿ լոյս կ՚ընծայէ բացառիկ համար մը՝ Երեւանի մէջ իր հրատարակութեան 110-ամեայ յոբելեանին ձօնուած տարեդարձի հանդիսութեան առթիւ։ 8 էջէ բաղկացեալ այս յատուկ թիւը կը ցոլացնէ արարողութեան ամբողջ մթնոլորտը, նաեւ խորքը։
Կը շնորհաւորեմ յարգելի պարոն Արա Գօչունեանը՝ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթի 110-ամեակի առիթով, եւ կը մաղթեմ, որ օրաթերթը ունենայ անխափան եւ արգասաւոր ուղի:
Սեւան Տէյիրմենճեանի աշխատասիրութեամբ եւ Վահէ Թաշճեանի յառաջաբանով «Ռուբէն Զարդարեան. Յօդուածներ» գիրքի մէջ լոյս տեսած են այն յօդուածները, որոնք Զարդարեան գրած է ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթին աշխատակցելու ամիսներուն՝ 1908 թուականի Նոյեմբերէն մինչեւ 1909 թուականի Ապրիլը:
Հայ իրականութեան մէջ՝ թէ՛ Հայաստանի եւ թէ առհասարակ՝ հայութեան մէջ, այսօր կայ շատ քիչ հաստատութիւն, որ մէկ դարէ աւելի պատմութիւն ունի: Եւ այս հանգամանքը ինքնին կը խօսի ԺԱՄԱՆԱԿ թերթի ունեցած արժէքին մասին: Պոլսահայութեան հպարտութեան առիթներէն մին՝ Կեդրոնական վարժարանը միայն մէկ տարի չէ ունեցած շրջանաւարտ՝ 1916 թուականին: Շատ տխուր փաստ մըն է վարժարանի պատմութեան մէջ:
Անոնք որոնք քիչ թէ շատ ծանօթ են 19-րդ դարու վերջաւորութեան եւ 20-րդ դարու սկիզբի արեւմտահայ մամուլին, ապա պատկերացում ունին թէ ան ինչ վիթխարի ծով է, ովկիանոս՝ տարեգիրքեր, օրացոյցներ, պարբերագիրքեր, ամսագիրքեր, հանդէսներ եւ այլն...
Թէքէեանը մեզի անծանօթ հեղինակ չէ, մանաւանդ հայրենիքի մէջ, որուն մի քանի կարկառուն ներկայացուցիչներ անդրադարձած են՝ Պրն. Վազգէն Գաբրիէլեանը, Յարութիւն Աւագեանը, Սամուէլ Մուրատեանն ալ անդրադարձած է իր հերթին եւ Սփիւռքի մէջ անդրադարձած է Յակոբ Օշականը եւ ուրիշներ:
ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ
Հայաստանի Հանրապետութեան Սփիւռքի նախարարութեան նախաձեռնութեամբ եւ Հայկական բարեգործական ընդհանուր միութեան հիւրընկալութեամբ:
Դարադարձին յաջորդած ձեռքբերումներ:
ԺԱՄԱՆԱԿ-ի հիմնադրութեան 110-ամեակին ձօնուած ձեռնարկ՝ Երեւանի մէջ:
Յոբելենական հանդիսութեան ընթացքին թերթիս մերօրեայ առաքելութեան, կայքէջին ու մօտաւոր անցեալին հաստատուած մատենաշարի արդիւնքներուն մասին խորհրդածեցին հեղինակաւոր մտաւորականներ, որոնք արտայայտուեցան բարձր գնահատանքով՝ բանալիներ մատուցելով նաեւ յառաջիկայ շրջանի ակնկալութիւններուն կապակցութեամբ:
Թէքէեանը մեր այն մեծերէն է, որ կարելի է անպատրաստից ըսել գնահատական խօսքեր, մարդու մը մասին, որ իր ամբողջ կեանքը նուիրաբերած է իր ժողովուրդին, հայ գրականութեան, իր կուսակցութեան, մամուլին եւ հայ որբերուն:
Թէքէեանի կեանքը եղած է բազմաբովանդակ, տեղէ-տեղ, երկրէ-երկիր եւ անընդհատ պայքարներու մէջ:
ԱԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱԼԱՅՃԵԱՆ
«Յոյսը երբեք ամօթով չի ձգեր» (Հռ 5.5)։
Յոյսը մարդուն մէջ ի վերուստ դրուած գործօն մըն է, որուն միջոցաւ մարդ ինքզինք կը վերականգնէ, տեղի չի տար դոյզն դժուարութիւններու դիմաց եւ անկոտրում կամքով կը պայքարի՝ իր նպատակին հասնելու համար։
ԱՆԻ ԲՐԴՈՅԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ
Պարտաւորութիւնն է յաճախ, որ կը մղէ մարդս ասպարէզի մը մէջ աշխատանք մը ծաւալելու: Երբեմն միայն կեանքի պահանջքը: Ապրուստի ու գոյատեւելու դրդումով է, որ կ՚աշխատի մարդ արարածը, ինչպէս օրինակ՝ սովորական բանուոր մը:
Ազգիս Հայրապետի օրհնութեան եւ ողջոյնի խօսքը կը փոխանցենք այս գեղեցիկ, հոգեպարար շնորհանդէսի կազմակերպիչներուն, մանաւանդ՝ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթի խմբագրակազմին, ի դէմս Արա Գօչունեանին: ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթը արդէն 110 տարեկան է: Ուրախ ենք նշելու, որ տակաւին 2014 թուականին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ տօնուեցաւ 100-ամեակի միջոցառումներու փակման ցերեկոյթը, որու ընթացքին նոյնպէս, ինչպէս այժմ, վերարժեւորուեցաւ, գնահատուեցաւ ԺԱՄԱՆԱԿ օրաթերթի այն նպաստները, որոնք ան ունեցած է մեր մշակութային, հասարակական, քաղաքական, կրօնական կեանքէն ներս:
ԱԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱԼԱՅՃԵԱՆ
Ժամանակի թաւալքին հետ միասին բոլորս իբրեւ անցաւոր էակներ կ՚ապրինք, կ՚արարենք, կը ստեղծագործենք, բայց ժամանակ մը ետք մեր աչքերը փակելով՝ կը ննջենք։ Սակայն ժամանակի թաւալքը չի՛ կրնար կասեցնել անմահանուն անուններու անմահ գործերը, որոնք իրենց հետքը ձգած են ժամանակի հոսունութեան մէջ։
Լրագրողներու մօտ ընդունուած է ըսել՝ ժամանակը ցոյց կու տայ: Ես շատ ալ չեմ սիրեր այդ արտայայտութիւնը եւ բոլոր իմ ուսանողներուս կ՚ըսեմ, որ երբեք մի՛ գործածէք այս արտայայտութիւնը յօդուածներ գրելու ժամանակ:
ԳԷՈՐԳ ՔԷՕՇԿԷՐԵԱՆ
Այս իրական կեանքէ առնուած պատմութիւնը մեզի կու գայ Հիւսիսային Քարոլայնա նահանգի Նայթստէյլ քաղաքէն, ուր բը-նակութիւն հաստատած է Փրէտլ ընտանիքը։
Այդ ընտանիքին Քէյթի անունով դուստրը որդեգրութեան տրուած էր, երբ ան տակաւին երեխայ էր։
Անցնող օրերուն միջազգային լրահոսին համար ամենէն «փայլուն» աստղը դարձաւ Միացեալ Նահանգներու նախագահ Տանըլտ Թրամփ: Ամերիկայի նախագահը մասնաւորապէս կը գրառէր՝ «Ռուսաստան կը խոստանայ վնասազերծել այն հրթիռները, որոնք պիտի արձակուին Սուրիոյ ուղղութեամբ, իսկ ես կ՚ըսեմ, պատրաստուեցէ՛ք, որովհետեւ հրթիռները պիտի գան եւ պիտի ըլլան գեղեցիկ ու խելացի:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Յինանց 3-րդ Կիրակին կը կոչուի «Աշխարհամատրան Կիրակի» կամ «Կանաչ Կիրակի»՝ որ այս տարի կը հանդիպի 15 Ապրիլ Կիրակիի, ըստ եկեղեցական օրացոյցի։
Մաղաքիա Արքեպս. Օրմանեան իր «Ծիսական բառարան»ին մէջ սապէս կը ներկայացնէ «Աշխարհամատրան Կիրակի»ն, բացատրելով անոր իմաստը եւ բնոյթը.