Հոգե-մտաւոր

ՄԱՐԴՆ Է ՄԱՀԱՑՈՒՆ, ԳԱՂԱՓԱՐԸ Ո՛Չ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 138 տարիներ առաջ՝ 1889 թուականին թուրք կառավարութիւնը դիմումներ կը կատարէ պուլկարական կառավարութեան իրեն յանձնելու եւ կամ Պուլկարիոյ մէջ բանտարկելու եւ պատժելու Մկրտիչ Թիւթիւնճիէֆֆը (Թիւթիւնճեան) «Ազատութիւն Պուլղարիոյ եւ կենսագրութիւն Պուլղար ապստամբապետաց» անունով գրական աշխատանք մը պատրաստելու համար, որով կը դատուէր որպէս հայ ժողովուրդը ապստամբութեան յորդորելու եւ Փոքր Ասիայի մէջ խառնակութիւններ ստեղծած ըլլալու մեղադրանքով:

ԱՆԵՐԱԶԱՆՔ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մարդկային կեանքի մէջ կան ճշմարտութիւններ, որոնք իրենց ընդհանրութեան մէջ ունին հասարակաց գիծեր. արաբին մօտ, թուրքին մօտ, հայու մօտ եւ կամ օտարին՝ անոնք կը մնան նոյնը: Սակայն հակառակ այս իրողութեան գոյութիւն ունին այլ չափանիշեր՝ որոնք յարաբերական են եւ ո՛չ թէ ազգէ ազգ, այլ նոյնիսկ անհատէ անհատ կրնան տարբերութիւններ կրել:

ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎ՝ ՕՏԱՐԻՆ ԼԵԶՈՒՈՎ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Օրէ օր կ՚աւելնան մեր կեանքի մէջ թիւը ժողովականներուն եւ նորաբաց ժողովներուն, որոնք այս կամ այն ձեւով հայութեան ու հայկականութեան համար բան մը ընել կը փորձեն, սակայն կայ արտասովոր երեւոյթ մը: Ժողովները կը գումարուին հայութեան համար, հայկական գաղութ մը եւ կամ կազմակերպութիւն մը աւելի առողջ ու գործունեայ ընթացքի մը մէջ դնելու համար, բայց ի՜նչ առեղծուած... հայութեան համար գումարուած ժողով մը՝ հայերէն լեզուի բացակայութեամբ:

ԿՕՇԻԿԸ՝ ՓՈԽԱՆ ԳԱՂԱՓԱՐԻ (Տպաւորութիւն մը)

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջերս բարեկամի մը հետ գացինք Հայաստանի հիւսիսը գտնուող Դսեղ գիւղ, ուր ծնած եւ իր մանկութիւնը ապրած է բանաստեղծ, արձակագիր  եւ ազգային գործիչ Յովհաննէս Թումանեան:

Ի՞ՆՉՆ Է ՈՐ ԿԸ ՔՆՆԱԴԱՏԵՆՔ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Շատ անգամ մարդիկ կ՚ընդվզին, որ յաճախ ժխտական երեւոյթներու դէմ յօդուածներ կը խմբագրենք եւ այդ մէկը անախորժ կը թուի շատերու համար, որոնց համար գուցէ ազգի խնդիրներն ու հարցերը լուծուած ըլլան:
Ցաւ ի սիրտ, մեր իրականութեան մէջ շատ անգամ մարդիկ չեն կրնար զանազանութիւն դնել քննադատութեան եւ ատելութեան միջեւ, որոնք էութեամբ ամբողջովին տարբեր իրականութիւններ են:

ԵՒ ԼԻԲԱՆԱՆ ԲԱՐՁԱՄԲՔ ԻՒՐՈՎՔ ԿՈՐԾԱՆԵՍՑԻ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 99 տարիներ առաջ՝ 3 դեկտեմբեր 1922-ին բանաստեղծ Մատթէոս Զարիֆեան Մեծ կղզիէն (Büyükada) նամակ կը գրէ իր քրոջ Պերճուհիին. «Երթանք, Պերճուհի, երթա՜նք Լիբանանի շոճիներուն տակ, որպէսզի կեանքին դառնամ. ես պէտք է որ ապրի՜մ»:

ԴՈՒՆ ՔԵԶԻ ԷՇ ՁԵՒԱՑՈՒՐ - Ա. (Անձնական Կեանքէ)

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Վերջերս ակներեւ է, որ մեր շրջանակներուն մէջ տեղի-անտեղի սկսած են ծնունդ առնել նոր Պօղոս առաքեալներ, որոնք մամուլի մէջ գրուած իւրաքանչիւր յօդուածի դիմաց իրենց բերնին մէջ ունին նոյն յանկերգը. «ո՛չ բանիւ, այլ գործով»:

ԳՆԱ ՊԷ ՃԱՆԸՄ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂ­ԼԵԱՆ

Երէկ գիշեր երազ մը տեսայ. Իբրեւէ թէ Մեսրոպ Մաշտոց կ՚ապրէր ներկայ դարաշրջանը՝ շրջապատուած այժմու ազգի ղեկավարներով եւ կը փորձէր գիրերու գիւտը կատարել... կը տեսնէի հին Մաշտոցը՝ նոր օրերուն...:

Էջեր