Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Ներդաշնակութիւն» իր լայն առումով կը նշանակէ՝ համաչափութիւն, պատշաճութիւն, ախորժալուր դասաւորում, համերաշխութիւն։ Բնութիւնը ամենագեղեցիկ օրինակները կու տայ ներդաշնակութեան, զոր օրինակ, եղանակներ՝ որոնք իրերայաջորդ կերպով կը յայտնուին, ներդաշնակութեան յայտնութիւն մը կը ներկայացնեն՝ համաչափելով բոլորովին ներհակ, անհաշտ բնութիւններ՝ ցուրտը, տաքը, անոնց միջեւ տեղաւորելով միջակը՝ գաղջը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յիսուս «Տէրունական աղօթք»ին բանաձեւը մեզի կտակելէ ետք աւելցուց. «Խնդրեցէ՛ք ու պիտի առնէք» (ՅՈՎՀ. ԺԶ 24)։ Արդարեւ, Տէրունական աղօթքը ամբողջ Աստուածաշունչին համառօտութիւնն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաւիտենականութիւնը ամենէն յստակ կերպով կը յայտնուի բնութեան երեւոյթներուն մէջ։ Արդարեւ «Ալֆան» եւ «Օմեկան», այսինքն սկիզբը եւ վախճանը, աւելի ճիշդ է ըսել՝ Անսկիզբը եւ Անվախճանը կարելի է տեսնել բնութեան մէջ, ուր կը յայտարարուի աստուածային ստեղծագործութեան յաւիտենականութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ճամբան երկու վայր իրարու կապող, եւ երբեմն ալ երկու անձ իրարու միացնող հարթուած հողի երիզ մըն է։
Արդարեւ, ճամբան ալ ունի իր «կենդանութիւն»ը եւ «անկենդանութիւն»ը։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Եոհան Վոլֆկեանկ Ֆոն Կէօթէի «Ֆաուստ»ը, այս գլուխ գործոցը ծանօթ է շատերուս. արդարեւ ան պարզ գրական գլուխ գործոց մը չէ, այլ «կեանքի գործ»ը Կէօթէի պէս իմաստասէր, համայնագէտ եւ հանճարամիտ անձնաւորութեան մը՝ որ յիսուն տարի ամբողջ տքնեցաւ անոր մասին եւ անոր մէջ խտացուց ո՛չ միայն իրեն համար ճշմարիտ հանճարի մը մտածումները, այլ նաեւ գերմաներէն լեզուի բոլոր կատարելութիւնները։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կ՚ըսեն որ երջանկութիւնը նպատակ մը չէ՛, այլ երջանկութիւնը նպատակի մը հասնելու համար ճամբայ մը, միջոց մըն է. մարդ եթէ այդ ճամբուն վրայ երջանիկ է՝ կը դիւրանայ իր ընթացքը դէպի նպատակ։ Արդարեւ, երջանկութիւնը, ապրուած պա՛հն է, որ մարդս կը զօրացնէ, ինքնավստահութիւն կը ներշնչէ եւ դրական տրամադրութիւն մը կը ստեղծէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ժողովրդական ասացուածք մը կ՚ըսէ. «Ողջ եւ առողջ ձուկ մը միայն կրնայ լողալ հոսանքն ի վեր. իսկ հին եւ անշունչ փայտի կոճղ մը անգամ՝ առանց ջանքի, կրնայ ծփալ ջուրին երեսը եւ երթալ հոսանքն ի վար»։ Իսկ Գերմանիոյ նախկին վարչապետներէն Konrad Adenauer իր յուշերուն մէջ կ՚ըսէ, թէ իր ականջին կը հնչէր խրատ մը յաւերժօրէն, որ կ՚ըսէր. «Գնա՛ վերջին մղոնը, եւ ըմբոշխնէ այդ վայելքը»։

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մայրութիւնը բարձրագոյն դիրքն է մարդկային բնութեան, գագաթնակէտը՝ ամենաբարձր աստիճանը մարդկութեան, լրումը եւ կատարումը արարչութեամբ եւ ստեղծագործութեան ծրագրով՝ մարդուն կոչումին։ Մայրութիւնը ապացոյցն է մարդուն աստուածանմանութեան, Աստուծոյ ծրագրին գործակցութեան եւ ստացած կարեւոր պարտականութեան, իրաւասութեան եւ պատասխանատուութեան, «Ծրագիր»ին իրականացման նկատմամբ ստանձնած կենսական դերին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Առ հասարակ ընտանիքը, ընդհանուր դաստիարակութիւնը, մարդս արտաքնապէս շրջապատող հանգամանքները, հասարակական շրջանը, մանաւանդ բարոյական եւ մտաւոր զարգացումը, ընդհանրապէս աւանդութիւններ, սովորութիւններ, մեզ կը տպաւորեն եւ մեծ ազդեցութիւն կը գործեն մեր ընդհանուր խորհելակերպին, գործունէութեան եւ ընթացքին վրայ։ Աւանդաբար փոխանցուած սկզբունքներ, հաւատալիքներ, ըմբռնումներ ընթացք կու տան կեանքին։ Եւ այս բոլորը մեծ ազդեցութիւն ունին նաեւ մարդուս մտքի եւ կամքի ազատութեան վրայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ո՜րքան հրապուրիչ, ո՜րքան մոգական բառ մըն է «սկզբունք»ը։ Կեանքին ուղղութիւն տուող, կեանքին ընթացքը որոշող հրաշալի՜ ուժ մըն է սկզբունքը։