Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ էակը ստեղծագործութեան մեծագոյն հանելուկն է. միշտ «անծանօթ» ո՛չ միայն իր շուրջիններուն, այլ նաեւ՝ «անծանօթ» ինքնիրեն։ Դարե՜րէ ի վեր փորձած են իմաստասէրներ լուծել «մարդ հանելուկ»ը, հասնիլ անոր գաղտնիքներուն, բայց քանի որ տակաւին կը շարունակեն «ծանօթանալ» մարդ էակին էութեան, այս կը նշանակէ, որ դարերէ ի վեր կատարուած աշխատութիւնները ապարդիւն են մնացած եւ «մարդ»ը կը շարունակէ «հանելուկ» մը մնալ ինքնիրեն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նախապէս ներկայացուցինք կենսագրութիւններ երեւելի անձնաւորութիւններու՝ որոնք իրենց մտաւոր աշխատութիւններով հետք են թողած եւ կերպով մը ծառայած՝ մտային զարգացման եւ հոգիի ազնուացման։ Ինչպէս ըսած ենք նախապէս, երախտագիտութեան եւ խղճի պարտք է զանոնք յիշել, եւ նաեւ պէ՛տք է օգտուիլ անոնց տիպար կեանքէն, փորձառութիւն աւելցնելով մեր կեանքի փորձառութեան վրայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Այո՛, Դուն կը սիրես ամէն ինչ, որ գոյութիւն ունի եւ չես խորշիր ո՛չ մէկ բանէ, զոր ստեղծեցիր. որովհետեւ եթէ Դուն բան մը ատէիր, պիտի չստեղծէիր։ Եւ բան մը ի՞նչպէս գոյութիւն ունենայ, եթէ Դուն չես ուզեր զայն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Այն որ հաւատք ունի, ան որ յոյս ունի եւ ան որ սէր ունի, անոր համար երբեք գոց դուռ չկա՛յ։
Այս ուղղութեամբ մահը «գոց դուռ» մը չէ, սակայն ըստ էութեան «դո՛ւռ» մըն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը կրկնենք, թէ բնութիւնը տեւական բարեփոխման եւ վերանորոգման ենթակայ է։ Արդարեւ, ստեղծագործութիւնն ալ նոյնպէս տակաւին կը շարունակուի բարեփոխուելով եւ հետզհետէ նորոգուելով, որպէսզի կատարեալին հասնի, բոլորովին կատարելագործուի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ էակը կոչուած է մի՛շտ յառաջդիմելու, զարգանալու եւ միշտ աւելի լաւին, կատարեալին հասնելու։ Եւ այս բոլորը կարելի է ամփոփել կամ խտացնել մէկ վիճակի մէջ, որ է «յաջողութի՛ւն»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մենք, հակառակ որ մկրտութեան պատմուճանը զգեցած ենք, չենք դադրիր մեղք գործելէ՝ մենք մեզ Աստուծմէ հեռացնելէ, վշտացնելով զԱյն։ Ուստի, անառակ որդիին պէս ամէն անգամ կը վերադառնանք Անոր եւ մաքսաւորին պէս մենք մեզ Իր առջեւ մեղաւոր կը ճանչնանք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ի՞նչ համեմատութիւն կարելի է՝ որպէսզի հասարակաց կէտ մը ստեղծուի մարդուն եւ փոշիի հատիկի մը միջեւ։ Եթէ նիւթը միայն «մարդ»ը ըլլար, աւելի դիւրին պիտի ըլլար անշուշտ խորհրդածել անոր մասին, բայց երբ հարցը բաղդատութիւն մըն է, մանաւանդ էապէս իրարմէ շատ հեռու եւ օտար նիւթերու, որոնց մէջ հասարակաց կէտ գտնել գրեթէ անկարելի է, դժուար է գաղափար մը կազմել։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Անձնասիրութիւնը երկու տեսանկիւններէ դիտելով կարելի է երկու տարբեր նշանակութիւններով բացատրել՝ որոնք ըստ երեւոյթի հակասական կը թուին։ Անձը երբ մարդկային էութեան ամբողջութիւնն է՝ մարմին, հոգի եւ միտք, զայն պահպանել, հոգալ, խնամել, զարգացնել մարդուն պարտքն է եւ պարտականութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդը կարելի՞ է նմանցնել գետի մը՝ որ միշտ, անդադար կը հոսի դէպի յառաջ։ Մարդկային մտքի ըմբռնողութեան նեղ սահմաններուն մէջ դժուա՛ր է մարդը նմանցնել գետի մը, որ իր հոսքով յարատեւութեան եւ հաստատակամութեան կատարեալ օրինակ մը՝ տիպա՛ր մըն է։