Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Որեւէ բան կորսնցնել անշո՛ւշտ ցաւ ու վիշտ կը պատճառէ անոր՝ որ կորսնցուցածին արժէքը գիտէ եւ մանականդ կ՚անդրադառնայ, թէ կորսնցուցած է այդ «արժէ՛ք»ը։ Այն որ անտարբեր չէ իր արժէքներուն, իրեն պատկանած նուիրականութիւններուն, նախ հոգածութիւն ցոյց կու տայ, որ չկորսնցնէ զանոնք, իսկ եթէ կամքէ բոլորովին անկախ պատճառներով կը կորսնցնէ, ամէն ճիգ չի՛ խնայեր զանոնք գտնելու եւ վերատիրանալու համար անոնց։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքին մէջ կան պարագաներ, պատահարներ, որոնք մտատանջութիւն կը պատճառեն ենթակային։ Արդարեւ, մարդուս սաստիկ մտատանջութիւն պատճառող պարագաներուն մէ՛կն ալ՝ կարեւոր եւ կենսական լուրի մը անհամբերութեամբ սպասելն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Գիտութիւնը իրական ուժ մըն է՝ գիտնալ, տեղեկութիւն ունենալ մարդուս ինքնավստահութեան զգացում կը ներշնչէ։ Գիտունը իր քայլը կը նետէ աւելի ապահով, քանի որ գիտակցութիւնը ունի իր նետած քայլին հետեւանքին, գիտէ, թէ ո՛ւր կը տանի իր նետած քայլը զինք։ Այս իմաստով, ահաւասիկ, գիտութիւնը ապահովութի՛ւն է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Michel de Montaigne կ՚ըսէ, թէ՝ մարդ եթէ նոյնիսկ չգիտնայ, չսորվի, պէ՛տք է որ գիտնալու, սորվելու կորովը եւ կարողութիւնը ունենայ։
Montaigne-ի այս խօսքէն կը հասկցուի, որ չգիտնալը, չսորվիլը որեւէ արդարացում չի կրնար ունենալ, այլ մարդ պէտք է ջանայ, կարողութիւնը եւ կորովը ունենայ գիտնալու եւ սորվելո՛ւ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կը լսենք եւ կը կրկնենք, թէ կեանքը ամբողջ պայքա՛ր մըն է՝ անվերջ, մշտնջենաւոր։ Եւ ով որ պարտուի այս պայքարին մէջ, դասալիք կ՚ըլլայ, դուրս կու գայ պայքարէն եւ կեանքը կը կորսնցնէ իր նպատակը, եւ անշուշտ իր իմաստը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Նախապէս խօսեցանք Սուրբ Գրիգոր Նարեկացիի մասին, որուն մէջ կը տեսնուի աղօթքի պայմանադրական կապերէն դուրս նետուած հոգին, ուր Աստուծոյ հետ մտերմական ծանօթութեան մը գաղտնիքն է որ կը յայտնուի եւ հոգին կը միանայ Անոր հետ անկեղծ սիրոյ միացումով։ Եւ ըստ Սուրբ Գրիգոր Նարեկացիի, սիրոյ այս միացումը, գերազանց է քան իմացական միացումը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ կը բոլորենք մշակոյթի շաբաթը եւ ոգեւորութեամբ կ՚ապրինք մշակոյթի բարիքները, կարելի չէ՛ չյիշել Ս. Գրիգոր Նարեկացին, որ հայ գիրը գործածած է կարծես ձայնագրութիւն, լեզուին տուած է երաժշտական նկարագիր եւ իր գործերով, մանաւանդ «Նարեկ» աղօթամատեանով, հայ լեզուն եւ գիրը հասցուցած է իր գագաթնակէտին՝ ցոլացուցած է անոր իսկական գեղեցկութիւնը իր ամբողջ էութեամբը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքի կարիքները, մանաւանդ հոգեմտաւոր ապրումներու մէջ, կարելի է խտացնել երեք բառերու մէջ՝ «գիր», «գիրք» եւ «մա՛րդ»։ Եւ ահաւասիկ այս երեք գաղափարներուն մէջ է ամփոփուած Թարգմանիչներու մեծգործութիւնը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստորեւ կը շարունակենք ներկայացնել Եղիշէ Արքեպիսկոպոս Դուրեանի «Ս. Սահակ եւ Ս. Մեսրոպ»ը՝ որ կը պատշաճի ներկայ «Մշակոյթի Շաբթուան» ոգիին, եւս կ՚անդրադարձնէ -Թարգմանչաց ոգիին- կարեւորութեան եւ մանաւանդ անհրաժեշտութեան մեր մշակութային-հասարակական կեանքին գոյապահպանման եւ գոյատեւման կենսական գործին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Առանձնասենեակին մէջ փիլիսոփայ, եկեղեցիին մէջ եկեղեցական ապրեցէ՛ք»։ Այս խօսքը իր մէջ կը բարացուցէ բո՛ւն իսկ հոգեւորականը։ Ուստի Եղիշէ Արքեպիսկոպոս Դուրեանի համար կրօնքը ո՛րքան «աստուածային յայտնութիւն» մըն է, ա՛յնքան ալ «ընդունակութիւն»՝ մարդուն կողմէ այդ յայտնութիւնը ըմբռնելու եւ իւրացնելու։