Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ս. Գրիգոր Տաթեւացի, իր «Ոսկեփորիկ» գիրքին մէջ, կը պատասխանէ «անհաւատ»ներու հարցումները, մանաւանդ անոնց՝ որ կ՚ըսեն, թէ Քրիստոս միայն «սուրբ մարդ» էր։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեանքը խորհուրդ մըն է՝ ունի հաճելի սկիզբ մը եւ վշտալի վախճան մը։ Կեանքը միջոց մըն է՝ ժամանակաշրջան մը, եւ քանի որ ան ժամանակաշրջան մըն է, բնական է որ ունենայ սկզբնակէտ մը եւ վերջակէտ մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Սրամտութիւն»ը բարեմասնութիւն մըն է, որուն տառացի նշանակութիւնն է՝ ուշիմութիւն։ Իսկ ուշիմութիւնը, ընդհանրապէս կ՚ենթադրէ՝ մտային ճկունութիւն, պարագաներուն յարմարութիւն ցոյց տալ, համակերպիլ՝ ճարպիկ ըլլալ, եւ հարց մը, առանց խուճապի մատնուելու, նուազագոյն շփոթութեամբ եւ արագ ու շիտակ կերպով լուծելու կարողութիւն ունենալ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդիկ, ընդհանրապէս կը գանգատին զանազան հարցերէ եւ լուծումներ կը փնտռեն, բայց չեն խորհիր, թէ՝ ո՛չ թէ պատահածները կամ դէպքերը հարցեր կը ստեղծեն, այլ նոյն ի՛նքը՝ կեանքը արդէն հարց մըն է։ Եւ դարձեալ կ՚ըսուի, թէ «կեանքը պայքա՛ր մը՝ մարտ մըն է»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդիկ ամէն առիթով կը խօսին «բարի»ին եւ «բարիք»ի մասին։ Բարի ըլլալու, բարիք գործելու հեռանկարը հաստատուած է բոլորին մէջ մանկութեան շրջանէն ի վեր. տունը ծնողքը կը պատուիրէ տղուն՝ բարի՛ ըլլալ, դպրոցը, դաստիարակը եւս կը հրամայէ աշակերտին «բարի» ըլլալ, կեանքի մէջ ալ միշտ կը գնահատուին «բարի» մարդիկ եւ անոնց «բարիք»ները կը խօսուին ամէնուրեք։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մարդ միայն հա­ցով չ՚ապ­րիր, այլ բո­լոր այն խօս­քե­րով, որ Աս­տուած խօ­սած է» (ՄԱՏԹ. Դ 4)։
­Տես­նել մէ­կը՝ որ ա­նօ­թի է, ան­տար­բե­րու­թեամբ եւ ան­հո­գու­թեամբ անց­նիլ ու եր­թա՞լ, թէ հո­գա­ծու­թիւն ցոյց տալ, կա­րե­լին ը­նել, մին­չեւ իսկ իր ու­նե­ցա­ծէն բա­ժին հա­նել ա­նոր, որ­պէս­զի ա­նօ­թի չմնայ ան, գո­նէ մի­ջո­ցի մը հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սուրբ Օգոստինոս կ՚ըսէ, թէ՝ պէ՛տք է մարդ հաւատայ հասնկալու համար, եւ պէ՛տք է հասկնայ հաւատալու համար։ Արդարեւ, յաճախ խորհրդածութեան առարկայ է եղած սա, թէ՝ հաւատքի եւ գիտութեան միջեւ հակասութիւն մը գոյութին ունի՞, թէ ո՛չ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Մշա­կոյթ»՝ տա­ռա­ցիօ­րէն կը նշա­նա­կէ՝ զար­գա­ցում, կիրթ մտքի եւ սրտի ստեղ­ծա­գոր­ծած քա­ղա­քակր­թու­թիւն։
Ար­դա­րեւ, մշա­կոյ­թը, իր ա­մե­նա­լայն ա­ռու­մով, կը նշա­նա­կէ՝ ժո­ղո­վուր­դի մը մտա­յին եւ զգա­յա­կան ար­ժէք­նե­րուն ամ­բող­ջու­թիւ­նը, ու­րիշ խօս­քով մտա­յին եւ հո­գե­կան ընդ­հա­նուր կա­լուա­ծը՝ հարս­տու­թիւ­նը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յիսուսի Այլակերպութիւնը կամ Պայծառակերպութիւնը, որուն յիշատակը կը տօնուի որպէս հինգ տաղաւար տօներէն երրորդը, Իր Աստուածային Բնութեան հաւաստո՛ւմն է։ Լերան վրայ պայծառակերպուեցաւ, եւ աշակերտները՝ Պետրոս, Յակոբոս եւ Յովհաննէս իրենց հասկացողութեան եւ կարողութեան չափով հիացմամբ դիտեցին Յիսուսի փառքը՝ Քրիստոս Աստուծո՛յ փառքը, որպէսզի երբ օր մը զԻնք խաչուած տեսնեն, հասկնան թէ Իր չարչարանքները կամաւոր էին եւ աշխարհին աւետեն, թէ Ան Հօր Աստուծոյ իսկական ճառագայթո՛ւմն է։ Եւ տեսնեն, թէ՝ Աստուած «լո՛յս» է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ազատութիւնը կարողութիւն մըն է, որ մարդ գործելու կամ չգործելու, ընելու կամ չընելու, մէկ խօսքով՝ ինքնակամ շարժելու առիթը կ՚ունենայ։ Այս իմաստով, մարդկային ազատութիւնը՝ արարքներու բնորոշի՛չն է։