Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ­կա­յին բա­նա­կա­նու­թեան ա­մե­նէն խորթ եւ օ­տա­րո­տի թուած պա­տուէր­նե­րէն մին է՝ «թշնա­մի­նե­րը սի­րե՛լ»։­
Ար­դա­րեւ, ո՜ր­քան դժուար է ի­րա­գոր­ծել այս պա­տուէ­րը, քա­նի որ մարդ, բնա­կա­նա­բար «ե­սա­սէր» է եւ եր­բեմն ինք­նա­մոլ եւ ի­րեն հա­մար դժուար է նե­րել, մա­նա­ւանդ երբ վի­րա­ւո­րուած կը զգայ ինք­զինք՝ բա­րո­յա­պէս կամ մարմ­նա­պէս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​Մկրտու­թեամբ եւ Դրոշ­մով, մարդ կը ստա­նայ Հո­գիին կեան­քով ապ­րե­լու անհ­րա­ժեշտ շնորհ­նե­րը՝ զինք դէ­պի յա­ւի­տե­նա­կան կեանք տա­նող երկ­րա­ւոր կեան­քին մէջ։ Ար­դա­րեւ, հո­գե­ւոր կեան­քը ան­բա­ժան է մար­դուս երկ­րա­ւոր կեան­քին մէջ, քա­նի որ մարդ թէ՛ մար­մին է, թէ՛ հո­գի։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​«Հաց»ը իր ընդ­հա­նուր ի­մաս­տով, կը նշա­նա­կէ այն՝ ի՛նչ որ անհ­րա­ժեշտ է մարդ­կա­յին մարմ­նա­ւոր-ֆի­զի­քա­կան կեան­քին գո­յա­պահ­պան­ման եւ գո­յա­տեւ­ման հա­մար։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Բիւ­զան­դա­կան Վա­ղէս կայս­րը «ա­րիո­սա­կան» ա­ղան­դի հե­տե­ւորդ էր եւ կը հա­լա­ծէր քրիս­տո­նեա­նե­րը։
Սուրբ Սար­գիս զօ­րա­վար եւս մէջն էր քրիս­տո­նեայ հա­լա­ծուած հա­ւա­տա­ցեալ­նե­րուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշ­խա­տող ա­մէն մար­դու ար­դա՛ր ի­րա­ւունքն է՝ ար­ձա­կուրդ վա­յե­լել, հան­գիստ կամ դա­դար ը­նել եւ զբօ­սան­քի ժա­մա­նակ յատ­կաց­նել։ Ա­սի­կա բնա­կան է, քա­նի որ տե­ւա­կան աշ­խա­տան­քը ան­տա­նե­լի կը դարձ­նէ կեան­քը, օ­գու­տէ ա­ւե­լի՛ վնա­սի պատ­ճառ կը դառ­նայ այդ տե­սակ աշ­խա­տու­թիւ­նը եւ ան­շուշտ ա­պար­դիւն կը մնայ ա­նոր հե­տե­ւան­քը՝ աշ­խա­տան­քէն ակն­կա­լուած շա­հը կամ օ­գու­տը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Խիղճ»ը՝ մար­դուս մէջ Աս­տու­ծոյ ձայնն է, ո­րուն պէտք է անդ­րա­դառ­նալ եւ լսել, պար­զա­պէս սխալ քայլ չնե­տե­լու եւ երբ սխալ մը գոր­ծուած է՝ սխա­լը սրբագ­րե­լու եւ չկրկնե­լու հա­մար։ Այս ի­մաս­տով «խիղճ»ը ա­պա­հո­վագ­րու­թիւն մըն է՝ գոր­ծուած եւ կամ գոր­ծուե­լով գո­յա­ցած վտանգ­նե­րու եւ վնաս­նե­րու դէմ

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Վար­դա­պետ­նե­րու եր­կու դա­սա­կարգ գո­յու­թիւն ու­նի Հայ Ա­ռա­քե­լա­կան Ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ։ 1.- «Մաս­նա­ւոր», որ ու­նի չորս աս­տի­ճան­ներ, եւ 2.- «Ծայ­րա­գոյն» կամ «Ա­ւագ», որ նա­խոր­դէն ա­ւե­լի ու­նի տա­սը աս­տի­ճան­ներ եւս։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստո­րեւ կը շա­րու­նա­կենք ու­սում­նա­սի­րել եւ ներ­կա­յաց­նել Ե­կե­ղեց­ւոյ ան­դամ «անձ»ե­րու ի­րա­ւունք­նե­րը եւ պար­տա­կա­նու­թիւն­նե­րը՝ Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ ընդ­հա­նուր օ­րէնք եւ կա­նոն­նե­րուն հա­մա­ձայն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Անձ» իր ա­մե­նաըն­դար­ձակ ի­մաս­տով կը նշա­նա­կէ՝ ի­րա­ւունք ու­նե­ցող, պար­տա­կա­նու­թիւն­ներ յանձն ա­ռած, ի­րա­ւուն­քը վա­յե­լե­լու եւ պար­տա­կա­նու­թիւն­նե­րը կա­տա­րե­լու կամ­քով օժ­տուած, իր ա­րարք­նե­րէն պա­տաս­խա­նա­տու եւ բա­նա­կա­նու­թեան ու­ժով շար­ժող ու վա­րուող ան­հատ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ընդ­հան­րա­պէս կեն­ցա­ղա­վա­րու­թիւ­նը կը պա­հան­ջէ՝ հրա­ւէ­րը ըն­դու­նիլ եւ ըն­դա­ռա­ջել ա­նոր։ Ար­դա­րեւ հրա­ւէ­րը մեր­ժել, հրա­ւի­րո­ղին բա­րե­կա­մու­թիւ­նը մեր­ժել կը նշա­նա­կէ, ան­շուշտ ե­թէ շատ բա­նա­ւոր եւ ար­դա­րա­ցու­ցիչ պատ­ճառ մը գո­յու­թիւն չու­նի մեր­ժու­մը։ Այս ի­մաս­տով, հրա­ւէ­րի մը ըն­դա­ռա­ջել կամ մեր­ժել չա­փա­նիշ մըն է եր­կու կող­մին բա­րե­կա­մու­թեան, մտեր­մու­թեան եւ ա­նոնց փոխ­յա­րա­բե­րու­թեան ան­կեղ­ծու­թեա­նը, ա­ռող­ջու­թեա­նը։