Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Իմ անունովս կոչուած ժողովուրդս եթէ խոնարհի եւ աղօթէ, եւ իմ երեսս խնդրէ եւ իր չար ճամբաներէն դառնայ, ես ալ երկինքէն պիտի լսեմ, եւ անոր մեղքը պիտի ներեմ». (Բ. ՄՆԱՑ. Է 14)։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաճախ մեր ծնողները իրենց զաւակներուն հետ այնպէս կը վարուին, որ կարծես իրենց զաւակները որոշելու, մտածելու եւ տրամաբանելու կարողութիւն չունենան: Մարդ արարածին բնազդին մաս կը կազմէ ազատութիւնը եւ իւրաքանչիւր մանուկ երբ դէպի պատանեկութիւն կ՚անցնի, կը փնտռէ եւ առաւելաբար կը պահանջէ՛ այդ ազատութիւնը. մինչեւ որոշ ժամանակ իր օրուան հագուստը, նախաճաշելու, ճաշելու, քնանալու եւ խաղալու ժամը մայրն ու հայրը կ՚որոշեն, սակայն որոշ ժամանակ ետք իր մէջ կը կազմաւորուի ազատութեան գաղափարը, կը սկսի ըմբոստանալ մօր եւ հօր որոշումներուն դէմ եւ կ՚ուզէ պարտադրել իր որոշումները:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Գերման մշակոյթի ռահվիրաներէն, անուանի Եոհան Վոլֆկանկ ֆոն ԿԷՕԹԷ կ՚ըսէ, թէ հրաշքները բնութեան օրէնքներուն բացառութիւն ներկայացնող երեւոյթներ են։
Իսկ ֆրանսացի Ֆրանսուա Մառի Առուէ ՎՈԼԹԷՐ. «Կեանքը ամբողջ արդէն հրա՛շք մըն է ինքնին», կ՚ըսէ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Լսուած խօսք է որ ծնողքի մը պարտականութիւնն ու պարտաւորութիւնը զաւակը առաջնորդել է, սակայն մեր հայկական իրականութեան մէջ շատ մը ծնողներ այդ առաջնորդելը կը շփոթեն իշխելու եւ կամ հարազատ զաւակին կեանքը բռնակալելու հետ, առանց գիտակցելու վնասելու զաւակին կեանքը՝ ի հեճուկս իր երազներու իրականացման:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Բնութիւնը միշտ գեղեցիկ է, քանի որ ան ստեղծուած է «բարի» եւ «գեղեցիկ»։ Արդէն ամէն ինչ որ բնական է՝ իր պարզութեան մէջ գեղեցիկ է։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Համաշխարհային պատերազմներէն որոշ ժամանակ ետք մարդոց մէջ սկսաւ ծնունդ առնել մտահոգութիւն մը. ոմանք ապրելու եւ գոյատեւելու համար անհրաժեշտ նկատեցին միջազգայնացումը (internationalism), իսկ ուրիշներ ազգայնականութիւնը (nationalism): Այս երկու ծայրայեղութիւններուն կողքին կար երրորդ խումբ մը՝ երկուքը իրար խառնել եւ միջին մը ստեղծել ուզողները:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Ամէն անոնք, որոնք բնական տեսարաններու գեղեցկութիւններէն ազդուելու ընդունակ հոգի մը ունին եւ անոնք կը միացնեն իրենց յիշատակներուն հետ, վստահ ենք որ «Գնալը կղզիի բարձունքը» իրենց համար մեծ արժէք մը կը ներկայացնէ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Այս շաբթուան ընթացքին հետաքրքրութեամբ ու հաճոյքով ընթերցեցի քաղաքական գործիչ, գրող եւ փիլիսոփայ Շահան Նաթալիի «Մարդը» ընկերային-հասարակական թատրերգութիւնը, որ առաջին անգամ լոյս տեսած է Իզմիրի Քէշիշեան տպարանէն՝ 1912 թուականին:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Գիտակից կամ անգիտակից որեւէ դէպքի չարիքը կ՚անդրադառնայ ընկերութեան վրայ։ Արդարեւ, ընկերութեան մէջ պատահած որեւէ դէպք, որմէ վնաս կը կրէ ընկերութեան ամբողջը կամ մէկ մասը, ասկէ պատասխանատու են թէ՛ անհատները եւ թէ՛ առաջնորդի կամ վարիչի դիրքի մէջ գտնուողները՝ եթէ ո՛չ պատասխանատու հաւասարապէս եւ ուղղակի, բայց որոշ համեմատութեամբ կան անուղղակի կերպով։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Դժբախտաբար, ԺԱՄԱՆԱԿ-ի հիմնադիր եղբայրները՝ Միսաք եւ Սարգիս Գօչունեանները 1908 թուականին հրատարակած իրենց առաջին թիւին մէջ ոչ մէկ ակնարկ ըրած են օրաթերթի անուան կապակցութեամբ, սակայն կարելի չէր ուրիշ անուանում մը տալ օրաթերթի մը, որ պիտի յաղթահարէր ժամանակն ու ժամանակի դժուարութիւնները եւ պիտի յաջողէր իր կեանքին աւելի քան դար մը ընթացք տալ։