Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կ՚ըսուի, թէ պատմութիւնը դէպի ետ կը կարդացուի, բայց անիկա մի՛շտ դէպի յառաջ կը սուրայ։
Կեանքի ընդհանուր փորձառութիւնը ցոյց կու տայ, թէ որքան իրաւացի է այդ խօսքը, քանի որ մարդ երբ ուսումնասիրէ անցեալի դէպքերը՝ պատմութիւնը, հետզհետէ կը խորանայ եւ դէպի ետ կ՚երթայ մտապէս, բայց անցեալը՝ պատմութիւնը միշտ կը փոխուի՝ արագընթաց շարժումով ներկա՛յ կը հանդիսանայ եւ դէպի ապագայ կը շարունակէ իր ընթացքը։ 

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Առողջութիւնը, կեանքին պահպանման եւ տեւականացման համար անհրաժեշտ կը նկատուի։ Որո՛ւ որ հարցուի, անվարան կը պատասխանէ. «Նախ եւ առա՛ջ՝ առողջութիւն»։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ո՜րքան հետաքրքրական է դիտել մեղուներու աշխատանքը, հետեւիլ անոնց գործունէութեան եւ ուսումնասիրել ապրելու եւ աշխատելու իրենց եղանակը։ Պէտք է խոստովանիլ, թէ անոնց աշխատելակերպը տիպար մըն է մարդոց համար մանաւանդ յարատեւելու, անվհատ գործելու կարեւորութիւնը ցոյց տալու տեսակէտէ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հազիւ մի քանի վայրկեան առաջ աւարտեցի Գարեգին Ա. Կաթողիկոսի «Խորհէ՛ Եւ Մտիր…» գիրքը՝ ո՛ւր «խոհեր եւ հայեացքներ» կը ներկայացուի հոգեւոր ուսուցման եւ ընդհանրապէս «եկեղեցականութեան» մասին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Յաճախ կ՚ըսենք, մարդուս համար որքան կարեւոր է մարմնական առողջութիւնը, նո՛յնքան անհրաժե՛շտ է ներքին խաղաղութիւնը՝ որ կ՚ենթադրէ հոգիի առողջութիւն, հոգեկան հանգստութի՛ւն։ Եւ ի՜նչ ներշնչող եւ անոյշ հրաւէր մըն է, որ վստահեցուցիչ շեշտով մը կը ձայնէ. «Ինծի՛ եկէք դուք բոլորդ, յոգնածներ եւ բեռնաւորուածներ, եւ ես հանգիստ պիտի տամ ձեզի» (ՄԱՏԹ. ԺԱ 28)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Եր­կինք» եւ «Ե­րու­սա­ղէմ», ընդ­հան­րա­պէս կը ներ­կա­յաց­նեն մարդ­կա­յին հան­դեր­ձեալ, այ­սինքն ա­պա­գայ կեան­քը՝ ան­դե­նա­կա­նը։
Ու­րեմն նախ տես­նենք, թէ ի՛նչ է Ե­րու­սա­ղէ­մի ընդ­հա­նուր նկա­րա­գի­րը, եւ յե­տոյ ու­սում­նա­սի­րել ջա­նանք, բա­ցատ­րել փոր­ձենք «եր­կինք» եզ­րը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ընդհանրապէս, հպարտութիւնը, յաւակնութեան հետ, կամ անկէ անկախ, պատճառ կ՚ըլլայ ընկերային յարաբերութիւններու, բարեկամութիւններու, նոյնիսկ ընտանեկան միջավայրի մէջ քայքայումներու եւ կործանումներու։ Արդարեւ, «հպարտութիւն» բառը ինքնին ա՛յնքան որոշ է՝ որ վերլուծման իսկ պէտք չունի։ Ուրեմն, մարդ երբ չունեցածը ունենալ կը ձեւացնէ՝ ասիկա «յաւակնութի՛ւն» է, իսկ երբ ունեցածը գործածելու մէջ անարգական վերաբերութիւն կ՚ունենայ՝ անոր նկատմամբ որ իր ունեցածին շատ պէտք  ունի, ասիկա «հպարտութի՛ւն» է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աղօթքի մէջ յարատեւութիւնը՝ պատասխան առնելու անհրաժեշտ պայմաններէն մին է։ Ուստի պէտք է միշտ աղօթել՝ եթէ մարդ կ՚ուզէ աճիլ եւ զօրանալ հաւատքի եւ փորձառութեան մէջ։ Առաքեալը կը պատուիրէ. «յարատեւ աղօթել» (ՀՌՈՄ. ԺԲ 12) եւ «շարունակ աղօթել՝ արթուն մնալով, միշտ գոհութիւն յայտնելով Աստուծոյ» (ԿՈՂՈՍ. Դ 2)։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդկային կեանքը կ՚ընթանայ ընդհանրապէս հակոտնեայ սկզբունքներու, գաղափարներու եւ ըմբռնումներու մէջ, եւ հակադիր երեւոյթներու միջեւ նախընտրութիւններ ընելով։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ե­կե­ղեց­ւոյ մէջ սրբան­կար­նե­րու առ­ջեւ ա­ղօ­թել, երկր­պա­գու­թիւն ը­նել եւ մին­չեւ իսկ համ­բու­րել՝ սո­վո­րու­թիւն է ե­ղած։
Սո­վո­րու­թիւն մը, որ շատ ան­գամ կը գե­րա­դա­սուի՝ իս­կա­կան պաշ­տա­մուն­քի, երկր­պա­գու­թեան եւ ա­ղօթ­քի եւ յար­գան­քի ար­ժա­նի սրբու­թիւն­նե­րուն, եւ պա­հե­րուն։