Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ էա­կը կո­չուած է ճշմար­տու­թիւ­նը փնտռե­լու։
Ուս­տի մարդ պար­տա­ւոր է փնտռել ճշմար­տու­թիւ­նը՝ որ է ի­րա­ւո՛ւնք նաեւ ի­րեն տրուած։ Եւ մարդ պէտք է յատ­կա­պէս ճշմար­տու­թիւ­նը փնտռէ այն հար­ցե­րուն մէջ՝ ո­րոնք կը հա­յին հո­գե­ւոր կեան­քին՝ Աս­տու­ծոյ եւ Ե­կե­ղեց­ւոյ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Երբ հար­ցը եր­ջան­կու­թեան մա­սին է՝ կ՚ար­ժէ մտա­ծել, թէ՝ եր­ջան­կու­թեան բուն ա­կը դրա՞­մն է։ Շա­տեր կ՚ը­սեն, թէ ա­ռանց դրա­մի եր­ջան­կու­թիւն չ՚ըլ­լար, եւ այն­քա՜ն հա­մո­զուած են այն գա­ղա­փա­րին, որ դրա­մը հա­մա­զօր կը նկա­տեն եր­ջան­կու­թեան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Այս սիւ­նակ­նե­րուն մէջ յա­ճախ խօ­սե­ցանք, խորհր­դակ­ցե­ցանք ծխե­լու մա­սին, որ ի­րա­պէս ընդ­հան­րա­ցած մո­լու­թիւն մըն է, եւ կը վնա­սէ թէ՛ ծխո­ղին եւ թէ իր շուր­ջին­նե­րուն։ Ծխա­խոտ գոր­ծա­ծե­լու մո­լու­թեան պատ­ճա­ռած վնաս­նե­րը ակ­նե­րեւ ու ա­նու­րա­նա­լի են, բայց կա­րե­լի չ՚ըլ­լար հրա­ժա­րիլ, քա­նի որ ան մո­լու­թիւն մըն է՝ ու­նա­կու­թիւն մը, որ գե­րի դար­ձու­ցած է են­թա­կան։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«Հի­ւանդ­նե­րը բու­ժե­ցէ՛ք» (ՄԱՏԹ. Ժ 8)։ Այս­պէս կ՚ը­սէ Յի­սուս, ինչ որ ե­կե­ղե­ցին ըն­դու­նած է որ­պէս յանձ­նա­ռու­թիւն Տի­րոջ­մէ եւ կը ջա­նայ ի­րա­գոր­ծել զայն թէ՛ այն խնամք­նե­րուն շնոր­հիւ՝ ո­րոնք կը մա­տա­կա­րա­րէ հի­ւանդ­նե­րուն, թէ՛ ա­նոնց ըն­կե­րակ­ցող բա­րե­խօ­սու­թեան ա­ղօթ­քով։ Ան կը հա­ւա­տայ կեն­սա­գործ ներ­կա­յու­թեան Քրսի­տո­սի՝ բժիշկ հո­գի­նե­րու եւ մար­մին­նե­րու։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սի­րե­լի բա­րե­կամ­նե՜ր, բնաւ խոր­հա՞ծ էք, մար­դուս հա­մար կա­րե­լի՞ է ա­մէն պա­րա­գա­յի, ա­մէն նե­ղու­թեան մէջ զուարթ ըլ­լալ, գո­նէ վատ տրա­մադ­րու­թեան չմատ­նուիլ։ Ի՞նչ է ձեր կար­ծի­քը սի­րե­լի­ներ, բայց կար­ծեմ կա­րե­լի չէ՛ չազ­դուիլ, չտպա­ւո­րուիլ մի­ջա­վայ­րէն, մա­նա­ւանդ ուղ­ղա­ղի ի­րենց դէմ­կա­տա­րուած հո­գե­կան, բա­րո­յա­կան եւ ֆի­զի­քա­կան յար­ձա­կում­նե­րէն՝ ո­րոնք կը խան­գա­րեն, տակ­նուվ­րայ կ՚ը­նեն մար­դուս ամ­բողջ նե­րաշ­խար­հը, տրա­մադ­րու­թիւ­նը…։

​ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մար­դիկ օժ­տուած են զա­նա­զան շնորհ­նե­րով, տա­ղանդ­նե­րով ու ձիր­քե­րով։ Ար­դա­րեւ, իւ­րա­քան­չիւր ան­հա­տի ըն­դու­նած տա­ղան­դը տար­բեր է, ո՛ր մէ­կուն քիչ, ո՛ր մէ­կուն շատ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Հայ Ե­կե­ղեց­ւոյ հին­գե­րորդ տա­ղա­ւար, այ­սինքն ե­կե­ղեց­ւոյ հին­գե­րորդ գլխա­ւոր տօնն է «Խաչ­վե­րաց»ը։ Այս վեր­ջին՝ հին­գե­րորդ տօ­նը նուի­րուած է «Խաչ»ին՝ կո­չե­լով զայն «Խաչ­վե­րաց»։ Ինչ­պէս միւս տա­ղա­ւար­նե­րը, Խաչ­վե­րացն ալ ու­նի պատ­մա­կան հիմք մը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ծա­ռը կը ճանչ­ցուի իր պտու­ղէն, ինչ­պէս կ՚ը­սուի առ­հա­սա­րակ։ Ար­դա­րեւ հա­ւա­քա­կա­նու­թեան մը ար­ժէ­քը պէտք է փնտռել զայն կազ­մող ու կազ­մա­ւո­րող ան­հատ-ան­դամ­նե­րուն մէջ։ Հա­կա­ռակ կեա­նքի ա­մէն տե­սակ պայ­ման­նե­րուն, ա­նոնց ժխտա­կան ազ­դե­ցու­թեան, հա­ւա­քա­կա­նու­թիւն մը բարձր սկզբունք­նե­րու երբ կը հե­տե­ւի, այդ սկզբունք­նե­րը կեան­քի կը վե­րա­ծէ, այդ կը նշա­նա­կէ՝ թէ հաս­տատ ու ան­շեղ նկա­րագ­րի տէր, բա­րո­յա­պէս զօ­րա­ւոր ան­հատ­նե­րէ բաղ­կա­ցած է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

​«Ան­գի­տա­պաշ­տու­թիւն» (agnosticisme), ընդ­հա­նուր ա­ռու­մով կը նշա­նա­կէ՝ ան­գի­տա­նալ, չգիտ­նալ եւ այդ վի­ճա­կին մէջ ըլ­լալ, որ հո­սանք մը, մտա­ծե­լա­կերպ մըն է։ Իսկ իր յա­տուկ ի­մաս­տով, կրօ­նա­կան մար­զի մէջ՝ Աս­տու­ծոյ գո­յու­թիւ­նը կամ չգո­յու­թիւ­նը գիտ­նա­լու ան­կա­րե­լիու­թեան վրայ հաս­տա­տուած մտա­ծե­լա­կերպ մըն է։ Ըստ ան­գի­տա­պաշտ­նե­րու՝ Աս­տուած գո­յու­թիւն ու­նի կամ չու­նի, ա­սի­կա գիտ­նալ, այս մա­սին տե­ղե­կու­թիւն ու­նե­նալ կա­րե­լի չէ…։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ծե­րուկ մե­տաք­սա­վա­ճառ մը ար­ժէ­քա­ւոր ապ­րանք­նե­րով կը ճամ­բոր­դէր։ Նպա­տակն էր վա­ճա­ռել իր մե­տաքս­նե­րը։ Ճամ­բոր­դու­թեան ըն­թաց­քին մու­թը վրայ հա­սաւ, ե­րե­կո­յեան ժա­մե­րուն։ Ճամ­բուն վրայ ո՛չ գիւղ, ո՛չ պան­դոկ կար։