Հոգե-մտաւոր

ԴՊՐՈՑԸ Ի՞ՆՉ ԿԸ ՍՈՐՎԵՑՆԷ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջերս ականատես եղայ երեւոյթի մը. եօթը տարեկան մանուկի մը մայրը խստութիւն բանեցնելով կը փորձէր արդէն իսկ 4 ժամ դաս ընող իր մանուկը համոզել ժամ մը եւս դասերուն տրամադրել, որուն դիմաց մանուկը բարձրաձայն լալով կ՚առարկէր:

ՊԵՏՐՈՍ ԴՈՒՐԵԱՆ ԵՒ «ԳԵՂՈՒՀԻՆ»

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Պետրոս Դուրեան, ծնած է 1851 թուականին, Սկիւտար եւ մահացած՝ շատ երիտասարդ՝ 1872-ին նոյն թաղը։ Ան եղած է ամենասիրելի դէմքերէն Հայ գրականութեան՝ իր դժբախտութեամբ, հանճարով, իր ժամանակի Պոլիսը հարազատօրէն արտայայտելու փաստով։

ԱՂՋԿԱՆ ՁԵՌՔԻՆ ԱՒԵԼ ԿԸ ՎԱՅԵԼԷ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Ամէն ժամանակաշրջան ունեցած է իր անգիր օրէնքներն ու համոզումները՝ որոշելու համար, թէ որո՞նք են տղայ մը կամ աղջիկ մը «լաւ» ու «աղէկ» փեսացու կամ հարսնացու դարձնելու եւ այդ յատկութիւններու փնտռտուքն է, որ անձ մը կը զատորոշէ ուրիշներէ:

ԴԱՏԱՐԿ ԵՒ ԾՈՅԼ ՄԱՐԴ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Դատարկութիւնը միշտ անորոշութիւն եւ անհամապատասխան միտք մը կը ստեղծէ», կ՚ըսէ Titus Lucretius Carus (Ն.Ք. 98-55), «De Rerum Natura»ին մէջ։
Արդարեւ, ծուլութիւնը՝ դատարկութիւն կը ստեղծէ, իսկ դատարկութիւնը՝ անորոշութիւն եւ անվստահութի՛ւն։

«ԱԶԴԱՐԱՐ»ԷՆ «ՄԱՔՐԱՐԱՐ»

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջին տասնամեակին մարդկութիւնը թերթերու գոյութիւնը ապահովելու եւ անոնց կաղացող ընթացքին գոյութիւն տալու համար որդեգրեց հիասքանչ լուծում մը, որ ըստ երեւոյթին բաւականի՜ն երկար ժամանակ մեր հասարակութեան կողմէ պիտի շարունակուի ի գործ դրուիլ եւ ինչո՞ւ չէ, հաւանաբար ժամանակ մը ետք նոյն այդ նպատակին համար է, որ թերթերը պիտի շարունակեն հրատարակուիլ:

ԱԶԱՏ ՉԷ՛ ՄԱՄՈՒԼԸ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր թուականէն 115 տարիներ առաջ՝ 1908 թուականին վերացաւ գրաքննութիւնը եւ մարդիկ գրական գետնի վրայ որոշ անկախութիւն մը ունենալ կարծեցին եւ սկսան այդ թուականը յիշել՝ որպէս «Մամուլի ազատութեան տարի», սակայն իրական գետնի վրայ այդ բոլորը լոկ վերացական համոզումներ էին, իրականութենէ կտրուած:

ԱՍՏՈՒԱԾ ՈՒՐԱՑՈՂՆԵՐ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Երբ պատանի էի, յաճախ հիացումով կը դիտէի հօրս ճոխ գրադարանը՝ ուր կային նաեւ մեծ հօրս գիրքերը։
Օր մը երբ կը դիտէի գիրքերը, ուշադրութիւնս գրաւեց գորշ, մոխրագոյն կողքով գիրք մը, որուն վերտառութիւնն էր, ինծի բոլորովին անծանօթ բառ մը. «L'ATHEISM»։

ԲԱՐԻՔԻ ԿԱՐԻՔ

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաճախ կը խօսինք աշխարհի վատ ու անբարոյ կողմերուն մասին, մոռնալով որ հակառակ բոլոր չարութիւններուն, գոյութիւն ունի բարիութիւն մը եւս եւ այդ երկուքին պայքարով է, որ աշխարհը կը յառաջդիմէ։ Եթէ փորձենք կշիռքի վրայ դնել, չկարծենք, որ չարութիւնը աւելի ծանր կը կշռէ. մենք որպէս մարդ արարածներ միշտ ալ կը բարձրաձայնենք չարութիւնը եւ կը նախընտրենք լուռ մնալ կատարուած բարութեանց վրայ, ինչ որ չարութեան աւելի ծանրակշիռ ըլլալը կարծել կու տայ։

ԱՍՏՈՒԱԾԱՏՈՒՐ ՕՐՀՆՈՒԹԻՒՆ

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Ո՜վ բոլոր ծարաւցածներ ջուրերուն եկէք». (ԵՍ. ԾԵ 1)։ Աստուածատուր օրհնութիւն մըն է ջուրը, մանաւանդ ծարաւցած մարդու մը համար։ Այն շրջանները ուր ակ կամ աղբիւր չկայ, մարդիկ հոր կը փորեն, ջուր ունենալու համար։ Աստուածաշունչ մատեանին մէջ շատ անգամներ յիշուած է ջուրը՝ որպէս Աստուծոյ օրհնութիւնը եւ շնորհը։ Ուստի կը յիշուին «աղբիւր»ներ եւ ջրհորներ։

Էջեր