Ընկերա-մշակութային

Ազ­գիս Հայ­րա­պե­տի օրհ­նու­թեան եւ ող­ջոյ­նի խօս­քը կը փո­խան­ցենք այս գե­ղե­ցիկ, հո­գե­պա­րար շնոր­հան­դէ­սի կազ­մա­կեր­պիչ­նե­րուն, մա­նա­ւանդ՝ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թի խմբագ­րա­կազ­մին, ի դէմս Ա­րա Գօ­չու­նեա­նին: ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թը ար­դէն 110 տա­րե­կան է: Ու­րախ ենք ն­­շե­լու, որ տա­կա­ւին 2014 թուա­կա­նին Մայր Ա­թոռ Սուրբ Էջ­միած­նի մէջ տօ­նուե­ցաւ 100-ա­մեա­կի մի­ջո­ցա­ռում­նե­րու փակ­ման ցե­րե­կոյ­թը, ո­րու ըն­թաց­քին նոյն­պէս, ինչ­պէս այժմ, վե­րար­ժե­ւո­րուե­ցաւ, գնա­հա­տուե­ցաւ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱԿ օ­րա­թեր­թի այն նպաստ­նե­րը, ո­րոնք ան ու­նե­ցած է մեր մշա­կու­թա­յին, հա­սա­րա­կա­կան, քա­ղա­քա­կան, կրօ­նա­կան կեան­քէն ներս:

Թէ­քէեա­նը մեր այն մե­ծե­րէն է, որ կա­րե­լի է ան­պատ­րաս­տից ը­սել գնա­հա­տա­կան խօս­քեր, մար­դու մը մա­սին, որ իր ամ­բողջ կեան­քը նուի­րա­բե­րած է իր ժո­ղո­վուր­դին, հայ գրա­կա­նու­թեան, իր կու­սակ­ցու­թեան, մա­մու­լին եւ հայ որ­բե­րուն:
Թէ­քէեա­նի կեան­քը ե­ղած է բազ­մա­բո­վան­դակ, տե­ղէ-տեղ, երկ­րէ-եր­կիր եւ ա­նընդ­հատ պայ­քար­նե­րու մէջ:

Թէ­քէեա­նը մե­զի ան­ծա­նօթ հե­ղի­նակ չէ, մա­նա­ւանդ հայ­րե­նի­քի մէջ, ո­րուն մի քա­նի կար­կա­ռուն ներ­կա­յա­ցու­ցիչ­ներ անդ­րա­դար­ձած են՝ Պրն. Վազ­գէն Գաբ­րիէ­լեա­նը, Յա­րու­թիւն Ա­ւա­գեա­նը, Սա­մուէլ Մու­րա­տեանն ալ անդ­րա­դար­ձած է իր հեր­թին եւ Սփիւռ­քի մէջ անդ­րա­դար­ձած է Յա­կոբ Օ­շա­կա­նը եւ ու­րիշ­ներ: 

Ա­նոնք ո­րոնք քիչ թէ շատ ծա­նօթ են 19-րդ դա­րու վեր­ջա­ւո­րու­թեան եւ 20-րդ դա­րու սկիզ­բի ա­րեւմ­տա­հայ մա­մու­լին, ա­պա պատ­կե­րա­ցում ու­նին թէ ան ինչ վիթ­խա­րի ծով է, ով­կիա­նոս՝ տա­րե­գիր­քեր, օ­րա­ցոյց­ներ, պար­բե­րա­գիր­քեր, ամ­սա­գիր­քեր, հան­դէս­ներ եւ այլն...

Կը շնոր­հա­ւո­րեմ յար­գե­լի պա­րոն Ա­րա Գօ­չու­նեա­նը՝ ԺԱ­ՄԱ­ՆԱ­Կ օ­րա­թեր­թի 110-ա­մեա­կի ա­ռի­թով, եւ կը մաղ­թեմ, որ օ­րա­թեր­թը ու­նե­նայ ան­խա­փան եւ ար­գա­սա­ւոր ու­ղի: 
Սե­ւան Տէ­յիր­մեն­ճեա­նի աշ­խա­տա­սի­րու­թեամբ եւ Վա­հէ Թաշ­ճեա­նի յա­ռա­ջա­բա­նով «Ռու­բէն Զար­դա­րեան. Յօ­դուած­ներ» գիր­քի մէջ լոյս տե­սած են այն յօ­դուած­նե­րը, ո­րոնք Զար­դա­րեան գրած է ԺԱ­ՄԱ­ՆԱ­Կ օ­րա­թեր­թին աշ­խա­տակ­ցե­լու ա­միս­նե­րուն՝ 1908 թուա­կա­նի Նո­յեմ­բե­րէն մին­չեւ 1909 թուա­կա­նի Ապ­րի­լը:

Ուսումնասիրեց՝ Ա­ԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱ­ԼԱՅ­ՃԵԱՆ

Աստուած Աբրահամի ըսաւ, թէ իր սերունդը Քանաանի երկիրը պիտի ժառանգէ։ Աստուած Դաւիթով այդ խոստումը վերահաստատեց՝ ըսելով. «Իմ Ժողովուրդիս Իսրայէլին ալ տեղ պիտի որոշեմ ու զանիկա պիտի տնկեմ, որ իր տեղը բնակի ու ալ չշարժի» (Բ. Թգ 7.10)։

Թրքական արդի գրականութեան տիրական անուններէն Ահմէտ Համտի Թանփընար երէկ ոգեկոչուեցաւ Մխիթարեան վարժարանին մէջ, ուր 1930-ական թուականներուն պաշտօնավարած էր՝ որպէս գրականութեան ուսուցիչ։

Գրեց՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

Արցախեան հակամարտութենէն առաջ Հայաստանի տարածքին բնակած են մեծ թիւով ատրպէյճանցիներ: Արցախեան պատերազմին յաջորդած հայ-ատրպէյճանական լարուած իրադրութեան հետեւանքով ատրպէյճանական համայնքը լքած է Հայաստանի տարածքը։

Գրեց՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ

Այս տարի կը նշուի Հայաստանի Առաջին հանրապետութեան խորհրդարանի հիմնադրման 100-ամեակը: Ճիշդ է, որ ան միայն երկու տարի գոյութիւն ունեցած է, սակայն պատմական դեր կատարած է Առաջին հանրապետութեան կեանքէն ներս եւ ինչպէս Առաջին հանրապետութեան դերը, նոյնպէս նաեւ խորհրդարանին դերը անգնահատելի եղած է պետականութիւնը վերագտնելու գործին մէջ:

Ա­ԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱ­ԼԱՅ­ՃԵԱՆ

Ե­րի­տա­սար­դու­թիւ­նը առ­հա­սա­րակ ազ­գի մը կեն­սու­նա­կու­թեան աղ­բիւ­րը նկա­տուած է, մինչ­դեռ ան է՛ նաեւ ազ­գա­յին գոր­ծա­դիր ու­ժը, ա­նոր յա­ռաջ­դի­մու­թեան ու զար­գաց­ման կա­րե­լիու­թիւն­նե­րու շտե­մա­րա­նը։ Ե­րի­տա­սարդ­նե՛րն են ե­ղած պայ­քար­նե­րու ա­ռա­ջին ճա­կա­տը նե­տուող­նե­րը, ազ­գա­յին ի­տէալ­նե­րու ի­րա­գործ­ման ճի­գին մէջ ա­մե­նէն սուղ զո­հա­բե­րում բե­րող­նե­րը։