ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր թուականէն 92 տարիներ առաջ՝ 1933 թուականին, Երուսաղէմի Հայոց Պատրիարքութեան «Սիոն» պաշտօնաթերթը իր դեկտեմբերի թիւին մէջ (Է. տարի, թիւ 12, էջ 437) կը հրատարակէր «Ըմբռնել կացութիւնը» խորագրեալ կարեւոր խմբագրական մը, որուն մէջ կը տեսնենք լուրջ մտահոգութիւն մը՝ սփիւռքահայ կեանքին եւ անոր ապագային նկատմամբ:
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Կայ այնպիսի տպաւորութիւն մը, որ «եան» ունեցող բոլոր ազգանունները հայկական են եւ արդար ըլլալու համար ըսենք, որ կար ժամանակ, երբ պետութիւններ հայերը հետապնդէին, ուշադրութիւն կը դարձնէին անոնց մականուններուն:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Ձեր հոգերը Աստուծոյ ձգեցէք, որովհետեւ Ինքը կը հոգայ ձեր մասին». (Ա ՊԵՏՐ. Ե 7)։
Մտահոգուիլը մարդուն բնական մէկ զգացումն է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մօտաւորապէս 1800-ական թուականներու կէսերուն հայ մտաւորականութիւնը բաժնուեցաւ երկու մասի. կար խումբ մը, որ կ՚ուզէր աշխարհաբար հայերէնը հեռու պահել մամուլէն ու գրականութենէն եւ այդ մէկը վերապահել լոկ ժողովուրդի գործածութեան՝ առաջնահերթ նկատելով հարազատ մայրենիով գրականութիւն ստեղծելը, սակայն, ի տարբերութիւն այս առաջին խումբին կային անձեր, որոնք լեզուի մաքրութենէն շատ աւելի առաջնահերթ կը նկատէին ժողովուրդին հասանելի ըլլալը:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Փրկութիւն» բառը երբեմն կը նշանակէ արտաքին չարիքէ ազատութիւն, ինչպէս (ԵԼՔ. ԺԴ 13)։ Նաեւ կը նշանակէ բժշկութիւն, ինչպէս (ՅԱԿ. Ե 15), ուր քրիստոնեայի հիւանդութեան վրայ խօսելով առաքեալը կ՚ըսէ. թէ՝ «Հաւատքով եղած աղօթքը պիտի փրկէ», այսինքն՝ պիտի բժշկէ «հիւանդը»։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Հայ գրականութեան մէջ գոյութիւն ունին բազմաթի՜ւ անծանօթ ու անյայտ գրողներ, որոնք իրենց ժամանակաշրջանին ստեղծագործած են եւ լռութեամբ հեռացած՝ առանց արժանանալու այն գնահատանքին, որուն իրապէս արժանի են։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Այսօր յաճախ հարց կու տանք, թէ ինչո՞ւ համար «ձրի առի՛ք, ձրի՛ տուէք» քարոզող Յիսուս Քրիստոսի եկեղեցին իր առաքելութիւնն ու ծառայութիւնը որոշ գումարի դիմաց կը մատուցէ ժողովուրդին։ Պատմութիւնը կու գայ ըսելու, որ այդ «որոշում»ը իրականութեան մէջ սկիզբ առած է 13-րդ դարուն։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Այնպէս, ինչպէս բոլոր եկեղեցիները, նոյնպէս Հայ Առաքելական Եկեղեցին եւս իր պատմութեան ընթացքին նիւթական խնդիրներու շուրջ բախումներ ունեցած է։ Քրիստոնէութիւնը որպէս պետական կրօն ընդունելու առաջին իսկ օրերէն եղած են եկեղեցականներ, որոնք նոյն ձեւով փորձած են հոգեւոր զգացումները նիւթականի դիմաց շահագործել.
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
«Տէրունական աղօթքը», այսինքն՝ Տիրոջ աղօթքը կը նշանակէ, թէ «Հայր մեր» աղօթքը մեզի Տէր Յիսուսի կողմէ ուսուցուած եւ տրուած է։ Այս աղօթքին խօսքերով Միածին Որդին Իր Հօրը տուած խօսքերը մեզի կու տայ։ Ան մեր աղօթքին վարդապետն է։
ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ
Մեր թուականներէն աւելի քան հազարամեակ մը առաջ, եկեղեցւոյ հայրերէն մին կ՚ըսէր. «Եկեղեցւոյ հարստութիւնը աղքատ ժողովուրդին կը պատկանի»։ Սակայն, ինչպէ՞ս եղաւ չենք գիտեր, ժողովուրդին ծառայելու կոչուած եկեղեցին՝ որուն հիմնական պարտաւորութիւնն ու առաքելութիւնն է ողորմութիւնը, աղքատախնամութիւնը աղքատ ժողովուրդի վիճակը բարելաւելու փոխարէն ի՛նք հարստացաւ, սակայն, հակառակ անոր շարունակեց աշխարհի հարուստներուն դէմ «վա՜յ»եր կարդալ՝ համոզուած ըլլալով, որ հարուստը երկինքի արքայութիւն մուտք պիտի չգործէ:
