Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր օրերուն դիւրին է հանդիպիլ մարդոց, որոնք ստուգապէս մտահոգուած են հայ լեզուի, մշակոյթի եւ ընդհանրապէս հայ ժողովուրդի ապագայով եւ նման մարդոց ներկայութիւնը մեր հասարակութեան մէջ գովելի է.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Այս աշխարհը՝ որուն վրայ կ՚ապրինք, թանկագին միջավայր մըն է. հո՛ն, է որ մարդկային սերունդը կ՚արտայայտէ ինքզինք՝ իր սքանչելի կարողութիւններով, այդ աշխարհը պէտք է ըլլայ լուսաւոր, երջանկաբեր, որպէսզի միակողմանի չըլլայ մարդկային արտայայտութիւնը.

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Մեր օրերուն երգահանները ինչ ոճի եւ բնոյթի երգեր կը գրեն՝ այդքան ալ հետաքրքրուած չեմ, որովհետեւ անոնց ոռնոցը, «ջա՜ն ջա՜ն»երն ու իրարու քով փակցուած բառերը այնքան իմաստ ու արժէք չունին՝ ինչքան հին երգերը, որոնք երգ ըլլալէ բացի բարոյական դասեր, ընկերային կեանք ու մարդկային արժէքներ ունին փոխանցելիք:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Ո՜վ իմ հայրերու Աստուած եւ Տէրդ ողորմութեան, դո՛ւն ես, որ քու խօսքովդ ստեղծեցիր բոլորը եւ քու իմաստութեամբդ ձեւաւորեցին մարդը՝ որ տիրէ քու ստեղծած արարածներունդ, սրբութեամբ եւ արդարութեամբ կառավարէ աշխարհը եւ ուղիղ հոգւով դատ ու դատաստան ընէ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Շատ սխալ կը նկատեմ Կոմիտաս Վարդապետը որպէս «հոգեկան հիւանդ» կամ «խելագար» անուանելը, նկատի ունենալով, որ ան մեր ազգի մեծագոյն պարծանքներէն մէկն է. կը փորձեմ ուսումնասիրել Կոմիտասի հիւանդութիւնը՝ հասկնալու համար, թէ ինչպիսի վիճակ մը ունէր վարդապետը.

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Իւրաքանչիւրս, սիրելի՜ներ, ի՛նչ գործ որ ընենք, Աստուած մեր անձնական կեանքին կը նայի եւ մեզմէ կը պահանջէ, որ երկնաւոր Հօրը կամքը կատարենք եւ Անո՛ր առջեւ հաճելի կեանք մը ապրինք։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Կոմիտասը մօտէն ճանչցողներէն մէկը նկարիչ եւ արուեստագէտ Փանոս Թէլէմէզեանն էր, որ եզակի բախտը ունեցած էր Պոլսոյ մէջ Կոմիտասի դրացին դառնալու։ Թէրլէմէզեանի յուշերը կարեւոր են, որովհետեւ ան Կոմիտասի հետ կազմակերպած է համերգներ, եղած են մտերիմներ եւ նոյնիսկ Ֆրանսայի հոգեբուժարան այցելելով Թէրլէմէզեան փորձած է Կոմիտասի մէջ արթնցնել հին յիշողութիւններ:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

Մարդիկ՝ որ ճշմարտութիւն կը սիրեն, ճշմարտութիւն կը փնտռեն եւ կ՚ըսեն, թէ՝ «մենք գիտենք ճշմարտութիւնը կեանքի մէջ, պէտք է որ հասկնանք Յիսուս Քրիստոսի խօսքին ուժը եւ արժէքը», որ միշտ պատրա՛ստ է մեզ պաշտպանել եւ նեցուկ կանգնիլ մեր նեղութիւններուն մէջ։

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Օր մը Կոմիտաս Վարդապետ իր աշակերտներէն Վահան Տէր-Առաքելեանն ու Մ. Քրիսճեանը իր մօտ կը կանչէ, որպէսզի անոնց հետ փորձ ընէ մի քանի օրեր ետք համերգի ընթացքին հնչելիք «Ծիրանի ծառ» ժողովրդական մեներգը:

ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ

«Մութն ալ քեզի խաւար չէ, հապա գիշերը ցերեկի պէս լուսաւոր կ՚ըլլայ։ Խաւարը եւ լոյսը միեւնոյն բանն են Քու առջեւդ». (ՍԱՂՄ. ՃԼԹ 12)։
Իր սկզբնաւորումէն ի վեր, քրիստոնեայ հաւատքը ծագումներու հարցին մասին իր տուած պատասխանէն տարբեր պատասխաններու հետ դէմ առ դէմ գտնուեցաւ։