Հոգե-մտաւոր

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Որոշ տարիքի մը հասնելէ ետք սկսայ աւելիով հասկնալ եւ ըմբռնել, թէ ինչ ըսել կ՚ուզէր Յիսուս Քրիստոս ըսելով, թէ «մարդ չի կրնար երկու տէրերու ծառայել»: Բոլորս ալ գիտենք, որ Քրիստոս այս խօսքը ըսած է դրամի եւ հարստութեան համար. աւելի առջեւ երթալով մինչեւ իսկ ըսած է. «Շատ աւելի դիւրին է որ պարանը ասեղի ծակէն մտնէ, քան հարուստը՝ Աստուծոյ արքայութիւնը»:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Այսօր պիտի խօսինք հայկական այլ ցաւալի իրականութեան մը մասին՝ որ կը կոչուի Հայոց Պատմութիւն. ցաւալի ո՛չ թէ իր անցեալին ունեցած ելեւէջներով, այլ իր ներկայի անյստակ ու անկանոն դրութեամբ:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Աշխարհը որքա՜ն ալ սրընթաց դէպի առաջ երթայ, կան մարդիկ, որոնք կը յամառին մնալ հոն՝ ուր որ են եւ դեռ աւելին, քայլ մըն ալ յետ կ՚երթան: Ինչքան աշխարհը յառաջդիմէ, մարդիկ կարծես յատուկ ուխտ մը կատարած ըլլան մնալու խաւարամտութեան մէջ եւ այդ խաւարամտութիւնը ապրիլ այնպիսի ինքնավստահութեամբ, որ անառարկելի ճշմարտութիւն մը եղած ըլլայ:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Թէեւ եկեղեցական օրէնքով արգիլուած է բարձրաձայնել անձնական պահերուն հաւատացեալին եւ հոգեւորականին միջեւ տեղի ունեցող խոստովանանքի պահերը, սակայն կը կարծեմ առանց անունի, պարզապէս որպէս երեւոյթ խօսիլը ո՛չ մէկ անպատեհութիւն կրնայ ստեղծել խոստովանողին համար:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Or me gouzeyı aysbes hotvadz krel... որովհետեւ նոր սերունդին համար աղաւաղուած հայերէնը շա՜տ աւելի հասկնալի է այսօր՝ քան նոյնինքն հայերէնը:
Տարիներ առաջ երբ Լիբանանի հայկական կազմակերպութիւններէն մէկուն մէջ կ՚աշխատէի, յայտարարութիւն տարածեցի, թէ կարիքը ունինք քարտուղարի՝ պայմանով որ հայերէն գրաշարել գիտնայ: 

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Վերջերս անձ մը իր անբարոյական եւ միասեռականութեան հանդէպ հակումները քօղարկելու համար սիրտնեղած կ՚ըսէր, թէ «այս ընկերութիւնը որուն մէջ կ՚ապրինք, «օփըն մայնտըտ» (open-minded) չէ. բոլորն ալ հին գլուխներ են»: Հիացմունքով կը խօսէր այն բացմտութեան մասին, որ ունէին եւրոպացիք եւ ամերիկացիք (կարեւորութիւն չունի անշուշտ, որ ինք երբեւէ այցելած չէ այդ երկիրները). ինչպէ՞ս չսքանչանար երբ աջէն-ձախէն լսած էր, որ այդտեղ նոյնիսկ... փողոցներուն վրայ կ՚ընեն:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Գրականութիւնը ապերախտ ասպարէզ մը եղած է միշտ եւ հաւանաբար յաւիտենապէս շարունակէ մնալ այդպէս: Ապերախտ, որովհետեւ յանկարծ տասը բանաստեղծութիւն գրողը կրնայ «գրող» նկատուիլ, իսկ ամբողջ կեանք մը հայ գրականութեան նուիրուած անձնաւորութիւն մը կրնայ մոռցուիլ:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Յաճախ բարեկամներ հարց կու տան, թէ ո՞ր երկիրը կ՚ուզէիր ապրիլ. պատասխանս մի՛շտ նոյնը կ՚ըլլայ. Հնդկաստան: Ի դիմաց անոնց զարմացած հայեացքներուն կը պատասխանեմ, թէ Հնդկաստանը կարծիքովս աշխարհի ամենէն հարուստ երկիրներէն մէկն է՝ եթէ ո՛չ ամենէն հարուստը:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Սիրելի ընթերցողէն կը խնդրենք, որ յօդուածէն առաջ բարեհաճին կարդալ «Հայկական անցեալէն պատմութեան մէջ այսօր» բաժնին մէջ յիշատակուող ազգային բարերար Քըրք Քըրքորեանի կենսագրութիւնը, որուն ծննդեան 105-ամեակն է այսօր:

ՀՐԱՅՐ ՏԱՂԼԵԱՆ

Պէտք է ընդունիլ, որ մարգարէութիւնները միայն Աստուածաշունչի էջերուն մէջ չէ՛ որ կը գտնուին. շատ մը մարգարէութիւններ կարելի է գտնել նաեւ հայկական մամուլի էջերուն մէջ, որոնք մարգարէութեան կողքին ակներեւ ճշմարտութիւններ են, որովհետեւ, ինչպէս թրքական առածը կ՚ըսէ. «Տեսնուող գիւղը ուղեցոյց չ՚ուզեր»: