Հոգե-մտաւոր

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Գիւտերու եւ զարմանալիքներու այս օրերուն մէջ՝ ոեւէ խոհուն մարդ որ ներքնահայեաց կ՚ըլլայ եւ իր հոգւոյն խորքերը կ՚իջնէ, հիմնապէս կը համոզուի, թէ ո՛չ սաւառնակը, ո՛չ համակարգիչը եւ ոչ ալ որեւէ մեքենական հնարք՝ որքան ալ հրաշակերտ թուին, կրնան գոհացում տալ մարդուս հոգեկան տենչանքներուն, եւ խորին պահանջքներուն, պէտքերուն։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Սահմանաւոր փորձառութիւն մը բացատրելու համար ստեղծուած բառ մըն է մահ «երկրաւոր» բառը։ Յաւիտենականութեան համար բոլորովին օտար եւ անիմաստ բառ մըն է մահը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ ի՞նչ է շինած որ մնացած է դարերու ընթացքին։ Շա՜տ բան բայց ո՛չ մնայուն։ Կամ մարդ ի՞նչ է կառուցած որ պիտի մնայ գալիք սերունդներու, գալիք դարերու ընթացքին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ազատութիւնը մարդ արարածին ընդհանուր նկարագի՛րն է։ Արդարեւ, ինչպէս կ՚ըսէ Սուրբ Երանոս Լիոնցի. «մարդը իմացական արարած է, եւ ասով՝ նման Աստուծոյ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Կեանքը կը սկսի եւ կը շարունակուի մեծ ակնկալութիւններով եւ յաճախ արգելքներ կը ցցուին մարդուս յոյսերու, ակնկալութիւններու լայն հորիզոնին վրայ. շատ չանցած մարդ ինքզինք կը գտնէ «տառապանքներու խորունկ ձորեր»ուն մէջ։ Կեանքը երբե՛ք չէ՝ ի՛նչ որ մարդ կը փափաքի որ ըլլայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Աշխարհի վրայ ամէն բան՝ որ գեղեցիկ է եւ բարի, անպայմա՛ն իր թշնամին ունի։ Բնութեան մէջ, ամէն ինչ որ ոչ միայն գեղեցիկ է, հապա նաեւ՝ որեւէ կերպով օգտակար է եւ անհրաժեշտ կեանքի պահպանութեան եւ գոյատեւման համար, աւերածութիւններու ենթակայ կ՚ըլլայ։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Ստորեւ կը շարունակենք ներկայացնել Գարեգին Պատրիարք Խաչատուրեանի կեանքէն, գրական վաստակէն եւ հանրային գործունէութենէն հատուածներ։
1936-ին «Աշխարհի Լոյսն Ի Հայս» Ա. հատոր եւ 1939-ին Բ. հատորը հրատարակած է։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

«ՊԷՏՔ Է ԳԼՈՒԽՆԵՐԸ ԽՈՆԱՐՀԻՆ ԱՆՊԱՅՄԱՆ, ԵՒ ՍՐՏԵՐԸ ԻՄԱՍՏՈՒԹԵԱՄԲ ԲԱՐՁՐԱՆԱՆ»։
Այսպէս կ՚ըսէ Գերագին Պատրիարք Խաչատուրեան՝ Թրքահայ գրագէտ-Պատրիարքը։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդիկ, ընդհանրապէս զիրար կ՚օրինակեն մեքենաբար, եւ երբեմն «յիմարաբար», նոյնիսկ իրենց վնաս պատճառող արարքներով՝ իրենց մարմինը եւ հոգին կործանելու համար։ Յաճախ ո՛չինչ կը համարեն այդ մարմնական եւ հոգեւոր կործանումը, բաւ է որ օրինակեն ուրիշները, ուրիշներու պէս ըլլան եւ ուրիշներէ վար չդասուին։

ՄԱՇ­ՏՈՑ ՔԱ­ՀԱ­ՆԱՅ ԳԱԼ­ՓԱՔ­ՃԵԱՆ

Մարդ երբ կը նայի կապոյտ եւ ջինջ երկինքին, դաշտի կանաչ խոտին, գեղեցիկ բնութեան, եւ սպիտակ ամպի մը, որ կ՚անցնի իր գլխուն վերեւէն, կը պարտաւորուի խորհիլ եւ տարուիլ այն մտածումէն՝ թէ ո՛չինչ կայ սխալ սա իր ապրած «հին աշխարհ»ին վրայ, ի բաց առեալ մարդիկ որ կ՚ապրին անոր վրայ, եւ կը հարցնէ ինքզինքին, թէ ինչո՞ւ ամէն մարդկային էակ չի ջանար վերածելու այս աշխարհը քիչ մը աւելի լա՛ւ վայրի մը աւելի լաւ եւ երջանիկ ապրելու համար…։