Արխիւ
Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսը նախընթաց օր Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ ընդունեց Հայաստանի Աշխատանքի եւ ընկերային հարցերու նախարար Մանէ Թանդիլեանը։ Վեհափառ Հայրապետը նախարարը շնորհաւորեց նշանակման առթիւ եւ փոխանցեց արդիւնաւէտ աշխատանքի իր բարեմաղթանքները։
Ամենայն Հայոց Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի օրհնութեամբ, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Հրատարակչական բաժինը լոյս ընծայեց «Հին Թիֆլիզի հայոց Շամքորեցոց Սուրբ Աստուածածին եւ Սուրբ Մինաս եկեղեցիները (պատմութիւն եւ տարեգրութիւն)» խորագրեալ աշխատութիւնը, որու հեղինակն է Արմէն Ասատրեան։ Այս հրատարակութիւնը «Թիֆլիզի հայկական եկեղեցիները» շարքի երկրորդ գիրքն է՝ նուիրուած յիշեալ եկեղեցիներու պատմութեան։
ԱՆԻ ԲՐԴՈՅԵԱՆ-ՂԱԶԱՐԵԱՆ
Թիք-թաք, թիք-թաք փոքրիկ իշխանը կը քալեցնէ իր փայտեայ զինուորները: Մէյ մը աջ, մէյ մը ձախ, ետեւ, առջեւ...: Գետնի փետուրէ բազմոցին նստած կը խաղայ զուարթ դէմքով, պահ մը կը սողայ փայտեայ զինուորը հեռո՜ւն տանելով, ծունկերուն վրայ թաթիկ-թաթիկ կը դառնայ դղեակին իրեն յատկացուած այս դահլիճին փայտեայ յատակը սրբելով:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Հայ մեծ գրող-երգիծաբան, հրապարակախօս Յակոբ Պարոնեան (1843-1891), իր ծննդավայր Ադրիանապոլիսի մէջ (=Էտիրնէ) նախնական կրթութիւնը ստանալէ յետոյ նախ կը դառնայ դեղագործի աշկերտ, ապա՝ հաշուապահ։ 1863-ին կը տեղափոխուի Պոլիս, ուր կը կատարէ տարբեր աշխատանքներ՝ միաժամանակ գործօն մասնակցութիւն բերելով «ՄԵՂՈՒ», «ԹԱՏՐՈՆ», «ԽԻԿԱՐ» եւ այլ թերթերու եւ պարբերականներու։
Հայաստանէն Գուգարաց Թեմի առաջնորդ Տ. Սեպուհ Արք. Չուլճեան այսօր կը ժամանէ քաղաքս։ Ան հրաւիրուած է Գազար եւ Նալպանտղազարօղլու ընտանիքներուն կողմէ, որոնց թոռը՝ փոքրիկն Ռուպինան այս շաբաթավերջին պիտի մկրտուի Գնալը կղզիի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ մէջ։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեանի կողակիցը՝ Աննա Յակոբեան յառաջիկայ շաբաթ պիտի այցելէ Փարիզ։ Կը հաղորդուի, որ 9 օգոստոսին ան Փարիզի հայկական դեսպանատան մէջ պիտի մասնակցի բաց հանդիպումի մը ու պիտի պատասխանէ ներկաներու հարցումներուն։
Պատրիարքարանի Խորհրդակցական մարմինը երէկ յետմիջօրէին գումարեց իր հերթական ժողովը։ Նկատի ունենալով, որ Պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան կը մասնակցէր Հանրապետութեան նախագահ Էրտողանի բանբերին՝ Իպրահիմ Քալընի եւ փոքրամասնութիւններու առաջնորդներու հանդիպման՝ Խորհրդակցական մարմնի ժողովը այս անգամ տեղի ունեցաւ առանց իր նախագահութեան։
Թուրքիոյ ոչ-իսլամ փոքրամասնական համայնքներու հոգեւոր առաջնորդներն ու աշխարհական հիմնական վարիչները երէկ հիւրընկալուեցան Հանրապետութեան նախագահ Էրտողանի բանբեր Իպրահիմ Քալընի կողմէ։ Տոլմապահչէի պաշտօնական ընդունարանի երդիքին տակ ճաշասեղանի շուրջ կազմակերպուած հանդիպումը տեւեց մօտաւորապէս չորս ժամ։ Ներկայ էին նաեւ Վաքըֆներու ընդհանուր տնօրէն Ատնան Էրթէմ եւ Վաքըֆներու խորհուրդի մօտ փոքրամասնութեանց ներկայացուցիչ Մորիս Լեւի։
Պատրիարքական ընդհանուր փոխանորդ Տ. Արամ Արք. Աթէշեան եւ Սուրբ Փրկիչ ազգային հիւանդանոցի հոգաբարձութեան Ատենապետ Պետրոս Շիրինօղլու օրակարգի վրայ բերին թրքահայութեան հրատապ խնդիրները։ Նորին սրբազնութիւնը հանդիպման մանրամասնութիւններուն մասին տեղեկութիւններ փոխանցեց խորհրդակցական մարմնի անդամներուն։
Աթոռի կարգավիճակը, առկախեալ ընտրութիւնները, հիւանդանոցի հանդիպակաց երբեմնի բանջարանոցի տարածքի սեփականութեան իրաւունքի վերադարձը եւ այլ խնդիրներ մատնանշուեցան յստակօրէն։
Սուրբ Փրկիչ Ազգային հիւանդանոցի հոգաբարձութեան ատենապետ Պետրոս Շիրինօղլու երէկուան հանդիպման կապակցութեամբ այս առաւօտ մեզի յայտնեց հետեւեալը.
Ներկայիս մեր հիմնական խնդիրն է հիւանդանոցի հանդիպակաց երբեմն բանջարանոցի տարածքի սեփականութեան իրաւունքի վերաձեռքբերումը։ Ես երկար ժամանակ առաջ այս հարցը յանձնած էի Հանրապետութեան նախագահ Պարոն Էրտողանի նկատառման։
ԱՐԱ ԳՕՉՈՒՆԵԱՆ
Ժողովրդավարութեան, մարդու իրաւանց եւ ընդհանրապէս հիմնարար ազատութիւններու վերաբերեալ խնդիրները մշտապէս կը զբաղեցնեն Թուրքիոյ օրակարգը։ Երկար ժամանակէ ի վեր այս առումով բազմաբնոյթ խնդիրներ ցցուած են երկրին առջեւ։
Գրեց՝ ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Յիսուն տարի առաջ Փարիզի մէջ մահացաւ հայ երաժշտագիտական ասպարէզին նուիրեալ կիներէն մին՝ դաշնակահարուհի, երգչուհի, մանկավարժ եւ երաժշտութեան տեսաբան, Կոմիտասի ժառանգութեան պահպանման մեծ նուիրեալ Մարգարիտ Պապայեան: Ան ծնած է մտաւորականներու ընտանիքի մը մէջ եւ իր երկու քոյրերուն հետ ամբողջ կեանքը նուիրած է արուեստին:
ՎԱՐԱՆԴ ՔՈՐԹՄՈՍԵԱՆ
Նախորդ երեք գրութիւններով հերթականութեամբ խօսեցանք՝
ա) Աղօթել՝ առանց կեղծաւորներուն նմանելու:
ՄԱՇՏՈՑ ՔԱՀԱՆԱՅ ԳԱԼՓԱՔՃԵԱՆ
Կեանքի մէջ նպատակի մը հասնելու, յաջողութիւն ձեռք ձգելու համար յարատեւ աշխատութիւն եւ մանաւանդ անյողդողդ՝ ամո՛ւր կամք պէտք է։ Արդարեւ կարեւորը շատ աշխատիլ չէ, այլ՝ յարատեւ աշխատիլն է։
Անթիլիասի աղբիւրները այս առաւօտ հաղորդեցին, որ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութիւնը ամբողջացուցած է Սիսի երբեմնի կաթողիկոսարանի սեփականութեան իրաւունքը վերաձեռքբերելու նպատակով ձեռնարկած դատական գործի թղթածրարը, որով դիմում պիտի կատարուի Թուրքիոյ դատական իշխանութիւններուն մօտ։
Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ Հիւսիսային Ամերիկայի Արեւմտեան թեմի առաջնորդ Տ. Յովնան Արք. Տէրտէրեան վերջերս հիւրընկալեց Կլենտէյլի «Էտվէնթիստ» բժշկական կեդրոնի նոր նախագահ Ալիս Ալիզային։ Պըրպենքի առաջնորդարանի դիւանի հաղորդումներով, Ալիս Ալիզայիին ընկերացան իրաւաբան Արսէն Դանիէլեան, որ յիշեալ առողջապահական կեդրոնի խնամակալ մարմնին կ՚անդամակցի, նաեւ Արեւմտեան թեմի թեմական խորհուրդի նախկին անդամներէն մին է։
Հայաստանի Արտաքին գործոց նախարարութեան բանբեր Տիգրան Բալայեան յայտարարեց, որ Երեւան Անգարայի կողմէ առանց նախապայմաններու յարաբերութիւններ հաստատելու ազդակներ չէ ստացած։
Ինչպէս ծանօթ է, Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան վերջերս զանազան առիթներով յայտարարեց, որ պատրաստ են Թուրքիոյ հետ առանց նախապայմաններու դիւանագիտական յարաբերութիւններ հաստատելու։
Հայաստանի եւ Իտալիոյ ղեկավարութիւնները պատրաստակամ են զարգացնել համագործակցութիւնը:
Նախագահ Սերճիօ Մաթարելլա Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի մէջ հիւրընկալուեցաւ Վեհափառ Հայրապետին կողմէ:
Թուրքիոյ ոչ-իսլամ փոքրամասնական համայնքներու հոգեւոր առաջնորդներն ու աշխարհական հիմնական վարիչները երէկ հրապարակեցին համատեղ յայտարարութիւն մը:
«Մեր երկրին մէջ դարերէ ի վեր հաստատուած զանազան կրօններէ վաղեմի հաւաքականութիւնները ազատօրէն կ՚ապրին իրենց հաւատը եւ առանց սահմանափակումներու կը կատարեն իրենց պաշտամունքը»:
Հայաստանի մէջ քաղցկեղէ տառապող երեխաներու բուժման գործը միշտ հասարակական զգայնութեան առարկայ կը մնայ։ Այս ամբողջին մէջ վերջերս նոր նախաձեռնութիւն մը օրակարգի վրայ է, ինչ որ առիթ դարձած է խանդավառութեան։
Աշխատասիրեց՝
ԱԼԵՔՍ ՍՐԿ. ԳԱԼԱՅՃԵԱՆ
Ելիցի մէջ յիշուած արեւելեան հովը շատ մը քննադատներու կողմէ գործածուած է որպէս բանալի «արդար» բացատրութեան, հոն նկարագրուած դէպքին։ Անոնք կ՚ըսեն, թէ արեւելեան զօրաւոր հովը (կամ թերեւս, աւելի ճիշդ՝ հիւսիս-արեւելեան հովը) կրնար չորցնել լիճի մը ջուրը եւ կամ ծովու մը ծոցին ջուրը (բայց ո՛չ Միջերկրականինը եւ ոչ ալ Սուէզի պարանոցինը), յատկապէս եթէ կլիման տաք է։