Արխիւ
’’Kimliğin İzinde: Çağlar Boyunca İstanbul Ermeni Patrikliği’’ adlı belgeselin türkçe versiyonunun geçtiğimiz hafta sonu Kumkapı’da düzenlenen galası, Türkiye’deki Gayrimüslim azınlıkların cemaat gündemine dair sorunlarının da tartışılmasına vesile oldu. Film gösteriminden sonraki panel çeşitli konulara ışık tutar nitelikteydi.
Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցին հալածանքներ կը դիմագրաւէ՝ ձաբռտուքներու ուղղորդմամբ:
«Քրիստոնեայ ենք, որովհետեւ Տրդատ թագաւորը առաւօտ մը արթնցած եւ հրովարտակ մը ստորագրած է, ուրիշ պատճառ չկայ»:
Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ դիմագրաւած հալածանքներուն իրերայաջորդ կ՚արձագանգեն Նուիրապետական աթոռները։ Երէկ, շաբաթավերջին Երուսաղէմէն հնչած յայտարարութենէն վերջ, Անթիլիասէն ալ ողջմտութեան ձայն մը բարձրացաւ։
Վեհափառ Հայրապետը Եւրոպայէ վերադարձին զօրակցութեան արտայայտութիւններու առարկայ դարձաւ Երեւանի օդակայանին մէջ։
Եպիսկոպոսաց ժողովի գումարուիլը հետզհետէ դժուարացած էր, որ Մայր Աթոռը տեղեկացուց յետաձգման մասին։
Հայաստանի անվտանգութեան խորհուրդի քարտուղար Արմէն Գրիգորեան եւ Ատրպէյճանի նախագահի աշխատակազմի արտաքին յարաբերութիւններու եւ անվտանգութեան գծով պատասխանատու Հիքմէթ Հաճիեւ շաբաթավերջին մասնակցեցան «Տոհա ֆորում»ի։
Երէկ, համայնքային շրջանակները ժամադրուած էին Թոփգաբուի Լեւոն-Վարդուհեան վարժարանի տարեկան հանգանակութեան առթիւ։ Ըստ ընկալեալ սովորութեան՝ կրօնական եւ աշխարհիկ աւանդական արարողութիւնները տեղի ունեցան Գումգաբուի Ս. Աստուածածին Աթոռանիստ Մայր եկեղեցւոյ մէջ՝ հովանաւորութեամբ Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեանի։
Գնահատանք ու մեծարանք:
Նորին Ամենապատուութեան տնօրինութեամբ՝ Այլին Գօչունեան պարգեւատրուեցաւ Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռի «Օրմանեան» շքանշանով եւ օրհնութեան գիրով:
Ս. Որդւոց Որոտման տաճարի երդիքին տակ՝ Տ. Յարութիւն Վրդ. Տամատեանի կողմէ ընթերցուեցաւ օրհնութեան գիրը, որու բովանդակութեան մէջ ընդգծուած է գիտական աշխատանքի նշանակութիւնը:
ԱՆՈՒՇ ԹՐՈՒԱՆՑ
Անուանի հոգեւորական Հենրի Ճ.Մ. Նուընի «Ճանապարհորդութեան հացը․ Ճառագայթումներ տարուան իւրաքանչիւր օրուան համար» հատորը հայերէնի թարգմանած է Բերիոյ հայոց թեմի առաջնորդ Տ. Մակար Արքեպիսկոպոս Աշգարեան եւ գրեթէ հայացուցած անուանի հոգեւորականի նոյնքան նշանաւոր գիրքը, որ լոյս տեսած է 1996 թուականին եւ տարածուած աշխարհով մէկ։
«Ինքնութեան արահետ. Պոլսոյ Պատրիարքական Աթոռը ժամանակներու մէջ» փաստավաւերագրական ֆիլմի թրքերէն տարբերակի շաբաթավերջի առաջին ցուցադրութեան յաջորդած ասուլիսը Գումգաբուի մէջ լոյս սփռեց թրքահայ ազգային-եկեղեցական կեանքի օրակարգի զանազան առաջնահերթ խնդիրներուն վրայ։
Կալայի ընթացքին Այլին Գօչունեան, Մաճիթ Քենանօղլու եւ Ապտուրրահման Աթչըլ խոշորացոյցի տակ առին Օսմանեան Կայսրութեան ժամանակ ձեւաւորուած նախընթացներն ու Հանրապետական շրջանին շարունակուած գործադրութեան ձեւերու տարբերութիւններն ու նմանութիւնները։
1863 թուականի Ազգային սահմանադրութեամբ հաստատուած կառավարման համակարգի շարք մը երեսակներուն կապակցութեամբ ուղենշային բացայայտումներ անցեալէն ցայսօր։
Երէկ, Ֆէրիգիւղի Ս. Վարդանանց եկեղեցւոյ մէջ մատուցուած կիրակնօրեայ Ս. Պատարագի աւարտին, հոգեհանգստեան պաշտօնի ընթացքին ոգեկոչուեցան՝ Թրքահայ ուսուցչաց հիմնարկի բարեյիշատակ հիմնադիրները, սատարողները, սպասաւորները եւ առհասարակ հանգուցեալ կրթական մշակները։
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսութեան դիմագրաւած մարտահրաւէրներն ու հալածանքները այս շրջանին կը բնորոշեն Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ օրակարգը։ Նուիրապետական աթոռները կը զօրակցին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնին, թէեւ ափսոս, որ մանաւանդ եպիսկոպոսաց դասէն ներս յառաջացած պառակտումը առաւել կը բարդացնէ ամէն ինչ՝ բազմապատկելով մտահոգութիւնները։
Կեդրոնական վարժարանի ծնողաց միութիւնը այս տարի եւս քէրմէս մը կազմակերպեց՝ Ամանորի ընդառաջ։ Ծնողաց միութիւնը երկար տարիներէ ի վեր այս աւանդոյթը կը տեւականացնէ՝ աջակցելու համար դպրոցի շարք մը կրթական ծրագրերուն։
Թրքահայ ուսուցչաց հիմնարկի հիմնադրութեան 60-ամեայ յոբելեանը այս շրջանին կը նշուի հանդիսաւոր պայմաններու ներքեւ՝ առաջնահերթ տեղ գտնելով թրքահայ ազգային-եկեղեցական կեանքի օրակարգին վրայ։ Երէկ երեկոյեան, Ֆէրիգիւղի «Նազար Շիրինօղլու» սրահին մէջ տեղի ունեցաւ յոբելենական հանդիսութիւն մը, որու պատուոյ հիւրն էր Թուրքիոյ Հայոց Պատրիարք Ամեն. Տ. Սահակ Ս. Արք. Մաշալեան։
Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը երէկ հանդէս եկաւ վերջին շրջանի հերթական յայտարարութեամբ՝ այս անգամ դիւանապետ Տ. Արշակ արք. Խաչատրեանի բանտարկութեան բերումով։
Ֆրանսա եւ Չինաստան պիտի զարգացնեն համագործակցութիւնը՝ համաշխարհային տագնապներու կարգաւորման ուղղութեամբ։ Փարիզի եւ Փեքինի այս մտադրութիւնը հասունցած է՝ բարձր մակարդակի քաղաքական երկխօսութեան մթնոլորտին մէջ։
Ռուսաստան եւ Հնդկաստան հանդէս եկան համատեղ յայտարարութեամբ՝ իրենց համագործակցութեան նոր ծաւալներու վերաբերեալ ծրագրերուն շուրջ։ Մոսկուա-Նիւ Տելհի առանցքին վրայ այս շրջանին նոր խմորումները թափ ստացած են՝ միջազգային յարափոփոխ իրավիճակի պայմաններուն ներքեւ։
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինեան յառաջիկայ շաբթուան սկիզբին պիտի այցելէ Գերմանիա։ Դէպի Պերլին վարչապետի պաշտօնական այցելութիւնը նախատեսուած է դեկտեմբերի 9-10-ին։


